Genellikle ömürleri 30 yıl civarında olacak şekilde tasarlanan transformatörlerin gerçek ömrünü belirleyen en önemli parametre sargı yalıtımlarının maruz kaldığı aşırı sıcaklıklardır. Sargı yalıtımının maruz kaldığı sıcaklığın kritik sıcaklığı aşması halinde yaşlanma hızı beklenen değerin çok üzerine çıkarken altında yaşlanma çok daha yavaş olmaktadır. Bu yüzden bir transformatörün sargı sıcaklığının doğru bir biçimde izlenebilmesi ile transformatörün yaşlanma hızının ve kalan ömrünün doğru bir biçimde tayin edilebilmesi mümkündür. Bu çalışmada bu bilgilere dayanılarak geliştirilen bir ömür sayacı cihazının tasarımı ve saha uygulaması anlatılmıştır. Tasarımda kullanılan hesaplama yöntemi ilk olarak gerçek zamanlı akım ve gerilim değerleri üzerinden hesaplanan sargı direncini kullanarak ortalama sargı sıcaklığı (OSS) değerini hesaplamaktadır. Sonraki adımda ise OSS ile birlikte transformatörün tepe yağ sıcaklığı (TYS) ve çevre sıcaklığı da kullanılarak sargı en sıcak nokta sıcaklığı (ESNS) bulunmaktadır. Son adımda ise sargı ESNS değeri üzerinden transformatörün yaşlanma hızına ve kullanılan/kalan ömür değerlerine ulaşılmaktadır. Cihaz, transformatörün kullanılan ve kalan ömrünü izlemenin yanında aşırı sıcaklığa bağlı olarak kullanıcıya uyarı ve alarm işaretleri de üretebilmekte ve enerji verimli soğutma kontrolü yapabilmektedir. Geliştirilen transformatör ömür sayacı cihazı ölçtüğü ve hesapladığı verileri üzerinde yer alan bir dokunmatik ekran ile kullanıcıya sunabildiği gibi kablosuz internet bağlantısı üzerinden bir sunucuya da aktarmaktadır.
EPDK ve Sinop Üniversitesi
02/21/04-02 ve MYO-1901-21-001, 2021
Bu çalışma EPDK AR-GE komisyonu tarafından Temmuz 2021 dönemi 02/21/04-02 karar sayılı “Dağıtım Transformatörlerinde Hot-Spot Sıcaklığının Hesaplanması İçin Yeni Bir Yöntem ve Ömür Sayacı Geliştirilmesi Pilot Uygulaması” isimli proje ile desteklenmiştir. Bu çalışma Sinop Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince desteklenmiştir. Proje Numarası: MYO-1901-21-001, 2021
The most important parameter determining real lifetime of transformers, which are generally designed to have a lifespan of around 30 years, is excessive temperatures exposed to winding insulations. If the temperature of the winding insulation exceeds the critical temperature, aging rate decreases below the expected value, while it is under the critical temperature the aging becomes much slower. Therefore, by accurately monitoring winding temperature of a transformer, it is possible to accurately determine the aging rate and remaining life. In this study, design and field application of a lifetime metering device that developed based on this information is explained. The calculation method first calculates average winding temperature using winding resistance that is obtained by the real-time currents and voltages. Next, the winding hot-spot temperature is calculated using top oil temperature of transformer, ambient and average winding temperature. Last, the aging rate and used/remaining life values of transformer are obtained by winding hot-spot temperature. In addition to monitoring the used/remaining life, the device can also generate warning and alarm signals for user depending on excessive temperature and perform energy efficient cooling control. The developed transformer lifetime metering device can not only present the data to user with a touch screen on it, but also transfer it to a server via wireless internet connection.
02/21/04-02 ve MYO-1901-21-001, 2021
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Engineering |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Project Number | 02/21/04-02 ve MYO-1901-21-001, 2021 |
Early Pub Date | March 20, 2024 |
Publication Date | |
Submission Date | June 1, 2023 |
Published in Issue | Year 2024 EARLY VIEW |
This work is licensed under Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International.