Yabancı Unsurlu Alacağın Devri İşlemine Uygulanacak Hukuk

Year 2019, , 447 - 477, 03.12.2019

Talat Kaya

https://doi.org/10.26650/ppil.2019.39.2.0014

Abstract

Uluslararası ticaret ve finans işlemlerinin yaygınlaşması ile birlikte, yabancılık unsuru içeren alacağın devri işlemlerinin sayısı artmaktadır. Alacağın devri kurumunun sınır-ötesi kullanımı, borçlu-alacaklı, alacaklı (devreden)-devralan ve devralan-borçlu şeklinde üçlü tarafın dahil olduğu ilişkilere hangi ülke hukukunun uygulanması gerektiği sorununu ortaya çıkarmıştır. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK)’da alacağın devri işlemine uygulanacak hukuk konusunda özel bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Başta 5718 sayılı MÖHUK’un hazırlanması aşamasında özel olarak dikkate alınan Roma Sözleşmesi ve halefi olan Roma I Tüzüğü olmak üzere, diğer kanunlar ihtilafı kurallarında ise alacağın devri işlemine uygulanacak hukuk konusunun özel olarak düzenlendiği görülmektedir. Bazı ülkeler bir adım daha öteye giderek, alacağın devri işleminin üçüncü kişilere etkisine hangi hukukun uygulanması gerektiğini düzenlemiştir. Bu çalışmada karşılaştırmalı hukuktaki gelişmeler de göz önüne alınarak, Türk Milletlerarası Özel Hukuku bakımından yabancı unsurlu alacağın devri işlemine uygulanacak hukuk konusu ele alınacaktır. 

Keywords

Alacağın Devri, Alacağın Devri Sözleşmesi, Alacağın Devri İşlemine Uygulanacak Hukuk, 5718 sayılı MÖHUK, Roma I Tüzüğü

Supporting Institution

Yazar bu çalışma için finansal destek almamıştır

Law Applicable to The Assignment of Receivables, Involving Foreign Element

Abstract

With the growth of international trade and finance, the number of transactions of assignment of receivables, involving foreign element, is increasing. The cross-border use of assignments of receivables has raised the question of which country’s law should be applied to the tripartite relations, comprising the debtor-creditor, creditor (assignor)–assignee and assignee–debtor relations. The Law No. 5718 on Private International Law and Procedural Law (PILA) does not include a specific provision on the law applicable to the assignment of receivables. Several other conflicts of laws rules, principally the Rome Convention and its successor Rome I Regulation, which were specially considered in the preparation stage of the PILA No. 5718, contain specific provisions to be applied to the assignment of receivables. Some countries have gone a step further and regulated the third-party effects of an assignment of receivables. Taking into account the developments in comparative law, this paper will examine the issue of applicable law to the assignment of receivables under the Turkish Private International Law. 

Keywords

Assignment of Receivables, Assignment Agreement, Law Applicable to the Assignment of Receivables, PILA No. 5718, Rome I Regulation

References

• Kitap, Makale ve Diğer Yazılı Kaynaklar
• Alférez FJG, ‘Assignment of Claims in the Rome I Regulation: Article 14’ in Franco Ferrari and Stefan Leible (eds) Rome I Regulation: The Law Applicable to Contractual Obligations in Europe, (Sellier European Law Publishers 2009).
• Akça K, ‘Anayasa Mahkemesi Kararlarında Mülkiyet Hakkı’ (2015) 1 İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı 543-596.
• Akıncı Z, Tarafların Yetkili Hukuku Belirlememeleri Durumunda Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk (Ankara Üniversitesi Basımevi 1992).
• Akseli NO, ‘The UNCITRAL Convention on the Assignment of Receivables in International Trade, Assignment of Future Receivables and Turkish law’ (2006) Int’l Bus. L. J. 767-787.
• Başpınar V, Mülkiyet Hakkını İhlal Eden Müdahaleler (Yetkin Yayınları 2009).
• Bazinas SV, ‘UNCITRAL Draft Convention on Assignment of Receivables in International Trade. Lowering the Cost of Credit: The Promise in the Future UNCITRAL Convention on Assignment of Receivables in International Trade’ (2001) 9 Tulane J. Int’l & Comp. L. 259-294.
• Chunchaemsai K, Conflict of Laws for the Assignment of Receivables: From a Property-Contract Approach to A Rights-Based Approach (Durham Theses, Durham University 2015) 133-134 <http://etheses.dur.ac.uk/11324/> Erişim Tarihi 17 December 2018.
• Commission of the European Communities, Proposal for A Regulation of the European Parliament and the Council on the Law Applicable To Contractual Obligations (Rome I), 15.12.2005
• COM(2005) 650 final 2005/0261 (COD) <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PD F/?uri=CELEX:52005PC0650&from=EN> Erişim Tarihi 17 January 2019.
• Council of the European Union, Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on the Law Applicable to Contractual Obligations (Rome I), JUSTCIV 175 CODEC 716, <https://www.eumonitor.eu/9353000/1/j4nvgs5kjg27kof_j9vvik7m1c3gyxp/vj6ipgkykvxa/ f=/11150_07.pdf>, Erişim Tarihi 4 February 2019.
• Çelikel A and Erdem BB, Milletlerarası Özel Hukuk (15th, Beta Yayınları 2017).
• Demirkol B, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un 24. Maddesi Çerçevesinde Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk (2nd, Vedat Kitapçılık 2014).
• Dayınlarlı K, Borçlar Kanuna Göre Alacağın Temliki (3th, Dayınlarlı Hukuk Yayınları 2008). Doğan V, Milletlerarası Özel Hukuk (4th, Savaş Kitapevi 2017).
• Engin Bİ, Alacağın Temlik Edenin Garanti Sorumluluğu (Seçkin Yayıncılık 2002).
• European Commission, Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on the Law Applicable to the Third-party Effects of Assignments of Claims 2018/0044 (COD) {SWD(2018) 52 final} - {SWD(2018) 53 final} Brussels, 12.3.2018 COM(2018) 96 final, (Alacağın Devrinin Üçüncü Kişiler Bakımından Etkisine Uygulanacak Hukuka İlişkin Taslak Tüzük).
• Factors Chain International (FCI), Anual Review 2018, <https://fci.nl/downloads/Annual%20 Review%202018.pdf> Erişim Tarihi 10 April 2019.
• Giuliano M and Lagarde P, Report on the Convention on the law applicable to contractual obligations. OJ C282, 31 October 1980, (Giuliano-Lagarde Raporu).
• Gümüş MA, ‘Alacağın Temlikinin Şekli’ (2011) 10(2) İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9-34.
• Güngör G, Temel Milletlerarası Özel hukuk Metinlerinin Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Konusunda Yakınlık Yaklaşımı (Yetkin Yayınları 2004).
• Hartley TC, ‘Choice Of Law Regarding The Voluntary Assignment of Contractual Obligations Under The Rome I Regulation’ (2011) 60 (1) International and Comparative Law Quarterly 29-56.
• Karahasan MR, Türk Borçlar Hukuku, Genel Hükümler C. 2 ( Beta Yayınları 2003).
• Kılıçoğlu AM, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (15th, Turhan 2012).
• Kocaman AB, Alacağın Temlikinin Benzer Üçlü İlişkiler Karşısındaki Teorik Sınırı Sorunu (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1989).
• Krupski JA, ‘Cross-Border Receivables Financing at the Crossroads of Legal Traditions, Capital Markets, Uniform Law and Modernity’ (2007) 12 Unif. L. Rev. 57-99.
• Lando O, ‘The EC Draft Convention on the Law Applicable to Contractual and Noncontractual Obligations: Introduction and Contractual Obligations’ 1974 38(1), Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht/The Rabel Journal of Comparative and International Private Law 6-55.
• Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun Tasarısı ve Gerekçesi, <https://www2. tbmm.gov.tr/d23/1/1-0337.pdf> Erişim tarihi 4 April 2019.
• Yuko Nishitani, ‘Cross-border Assignment of Receivables: Conflict of Laws in Secured Transactions’ (2017) 22 Unif. L. Rev 826-841.
• Nomer E, Devletler Hususi Hukuku (9th, Beta Yayınları 1998).
• Oğuzman MK and Öz MT, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler (Filiz Kitapevi 2006) Joanna Perkins, ‘A Question of Priorities: Choice of Law and Proprietary Aspects of the Assignment of Debts’ (2008) 2(3) Law and Financial Markets Review 238-243.
• Regulation (EC) No 593/2008 of the European Parliament and of the Council of 17 June 2008 on the Law Applicable to Contractual Obligations (Rome I), OJ L 177, 4.7.2008, p. 6–16, (Roma I Tüzüğü).
• Sargın F, ‘Karakteristik Edim Teorisine Eleştirel Bir Yaklaşım’ (2001) 50(2) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 37-95.
• Alkaios Sivitanidis, ‘Bulk Assignment of Debts in the Conflict of Laws’ (2012) 65 RHDI 215-241.
• Switzerland’s Federal Code on Private International Law (CPIL), Translation by Umbricht Attorneys,<https://www.umbricht.ch/fileadmin/downloads/Swiss_Federal_Code_on_Private_ International_Law_CPIL_2017.pdf> (İsviçre MÖHK) Erişim Tarihi 1 March 2019.
• Tarman ZD, ‘Akdi Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkındaki Roma I Tüzüğü’ (2009) 25(2) Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 299-332.
• Gülören Tekinalp, Milletlerarası Özel Hukuk, Bağlama Kuralları (8th, Beta Yayınları 2004).
• Bilgin Tiryakioğlu, Taşınır Mallara İlişkin Milletlerarası Unsurlu Satım Akitlerine Uygulanacak Hukuk (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1996).
• The British Institute of International and Comparative Law (BIICL), Study on the Question of Effectiveness of an Assignment or Subrogation of a Claim Against Third Parties and the Priority of the Assigned or Subrogated Claim over a Right of Another Person, Final Report, <https://publications.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/fd808b79-725d-4ce3-95b0599119e7fb8f> (BIICL Report), Erişim Tarihi 4 May 2019.
• United Nations Convention on the Assignment of Receivables in International Trade United Nations Publications, New York, 2004, <https://uncitral.un.org/sites/uncitral.un.org/files/mediadocuments/uncitral/en/ctc-assignment-convention-e.pdf> (UNCITRAL Konvansiyonu) Erişim Tarihi 4 February 2019.
• United Nations General Assembly, Note by Secretariat, Preparatory Document of the 2001 United Nations Convention on the Assignment of Receivables in International Trade A/CN.9/378/Add.3.
• Walsh C, ‘The Role of Party Autonomy in Determining the Third-Party Effects of Assignments: of Secret Laws and Secret Liens’ (2018) 81(1) Law & Contemp. Probs 181-202.
• Uluocak N, Milletlerarası Özel Hukuk Dersleri (Filiz Kitapevi 1989).
• Yılmaz E, Hukuk Sözlüğü (Yetkin Yayınları 1992). Zimmermann R, The Law of Obligations: Roman Foundations of the Civilian Tradition (Juta 1992).