Seri Tahkim Yargılaması ve Güncel Uygulamaları

Year 2021, Volume: 41 Issue: 1, 287 - 327, 01.06.2021

Yasemin Aydoğmuş

Abstract

Tahkim müessesesinin ortaya çıkmasındaki en önemli etkenlerden birisi devlet mahkemelerinde yargılamaların uzun sürmesi ve dolayısıyla yüksek maliyetli olmasıdır. Tahkim objektif uzmanlar tarafından irade serbestisine uygun olarak gerçekleştirilecek bir yargılama imkanı sunmanın yanı sıra daha kısa sürede daha ucuz bir yargılama yürütme imkanını da gündeme getirmiştir. Bu nedenlerle de tahkim yargılaması uzun zamandır ticari uyuşmazlıkların çözümünde önemli rol oynamaktadır. Ancak zaman içerisinde tahkime yönelen yoğun ilgi ve uyuşmazlıkların niteliği neticesinde tahkim yargılamalarının da uzun süreli ve yüksek maliyetli olmaya başladığı gözlemlenmiştir. Bu duruma bir çözüm olarak da daha basit usul kuralları çerçevesinde ve hızlı şekilde yürütülecek seri tahkim yargılaması kavramı ortaya çıkmıştır. Çalışmamızda öncelikle seri tahkim yargılaması kavramı, seri tahkim yargılamasının avantaj ve dezavantajları ele alınacaktır. Seri tahkim yargılamasını tanıtmayı hedefleyen bu bölümün ardından seri tahkim usulünün önem arz eden noktalarının mukayeseli hukukta yer alan düzenlemelerin de dikkate alınarak incelendiği ikinci bölüme geçilecektir. Bu bölümde Avrupa, Amerika ve Asya’da yer alan kurumsal tahkim merkezlerinin seri tahkim yargılamasına bakış açısı ve seri tahkim yargılamasında benimsenmiş olan genel ilkeler kapsamlı şekilde ele alınacaktır. Son bölümde ise seri tahkim yargılamasının tahkim yargılamasına hakim olan gelen ilkelere uygunluğu değerlendirilecektir.

Keywords

Seri Tahkim, Kurumsal Tahkim, Yargılama Süresi, Adil Yargılanma Hakkı, Hukuki Dinlenilme Hakkı

Fast-Track Arbitration and its Current Practices

Abstract

The long duration of trials before a national court and their high costs are two of the main reasons for the emergence of arbitration. Arbitration helps to conduct shorter and cheaper trials and provides an opportunity for a trial to be conducted by experts according to the will of the parties involved. Therefore, arbitration is extremely important in settling commercial disputes that may last for a long time. However, over time, because of the growing interest regarding arbitration and the nature of the disputes filed before arbitration, trials that undergo arbitration started consuming more time with high costs. To address such a predicament, the concept of fast-track arbitration emerged, having simplified procedures and prompt conduction. Therefore, the first chapter of this study will present an examination of the concept of fast-track arbitration and its advantages and disadvantages. In the second chapter, the researchers will explain the distinctive properties of fast-track arbitration, taking into consideration the regulations in comparative law. Here, the perspective and general principles of fast-track arbitration regulated by arbitration institutions in Europe, America, and Asia will be explained in detail. Finally, the researcher will evaluate the relationship between the general principles of arbitration and the suitability of fast-track arbitration to such principles.

Keywords

Fast-track Arbitration, Institutional Arbitration, Duration of Trial, Right to a Fair Trial, Right to Be Heard

References

• (Hacıbekiroğlu) Ömeroğlu E, “Milletlerarası Tahkim Hukukunda Görev Belgesi”, (2014) 16 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan 1885 – 1912.
• Akıncı Z, “Yeni Milletlerarası Tahkim Kanunu ve Görev Belgesi”, Bilgi Toplumunda Hukuk Ünal Tekinlap’e Armağan V:II (Beta, 2003) 965 – 985.
• Akıncı Z, Milletlerarası Tahkim (5th edn, Vedat 2020).
• Aktepe Artık S, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Medeni Usul Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı (Seçkin 2014).
• Aygül M, Milletlerarası Ticari Tahkimde Tahkim Usulüne Uygulanacak Hukuk ve Deliller (Oniki Levha, 2014).
• Bilgetekin N. Tuğçe, “Acil Durum Hakemliği”, (2016) 36(1) Public and Private International Law Bullettin 33 – 72.
• Budak A C and Karaaslan V, Medeni Usul Hukuku (2nd edn., Adalet, 2018).
• Çelikel A and Erdem BB, Milletlerarası Özel Hukuk (16th edn, Beta 2020).
• Demirkol B, “Gerekçesiz Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizi” (2017) 12 (157 – 158) Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 63 – 91.
• Ekşi N, “Milletlerarası Tahkim Kanunu Hakkında Genel Bir Değerlendirme” (2003) 23 (1-2) Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 295 – 338.
• Ekşi N, Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi (Beta, 2020). Görgün L. Ş., Börü L., Toraman B. and Kodakoğlu M., Medeni Usul Hukuku (8th edn., Yetkin, 2019).
• Hacıbekiroğlu E, Milletlerarası Tahkim Hukukunda Deliller ve Delillerin Değerlendirilmesi (Oniki Levha, 2012).
• Hage Chahine J, “Fast track arbitration: a time-efficient procedure that could hinder the award?”, Jus Mundi Blog (09.02.2021).
• Kaplan Y, Milletlerarası Tahkimde Usule Aykırılık (Seçkin, 2002).
• Kuru B and Aydın B, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı (Seçkin, 2020).
• Narçin Tosun Z, Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) Tahkim Kuralları Uyarınca Görev Belgesi (Yetkin, 2009).
• Nomer E, “Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizinde Kamu Düzeni Müdahalesi (09.06.1999 Tarihli Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı)”, (1999) 19 (1-2) Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 555 – 576.
• Nomer E, Devletler Hususi Hukuku (22nd edn, Beta 2017).
• Nomer E, Ekşi N and Öztekin Gelgel G, Milletlerarası Tahkim Hukuku V:1 (5th edn, Beta 2016).
• Özekes M, Medeni Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı (Yetkin, 2003).
• Özel S, Milletlerarası Ticari Tahkimde Kanunlar İhtilafı Meseleleri (Legal, 2008).
• Özkan I and Tütüncübaşı U, Uluslararası Usul Hukuku (Adalet, 2017).
• Pekcanıtez H, “Hukuki Dinlenilme Hakkı” Prof. Dr. Seyfullah Edis’e Armağan (Dokuz Eylül Üniversites, 2000) 753 – 791.
• Ruhi A C, 1958 Tarihli New York Sözleşmesi Çerçevesinde Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi ( Oniki Levha, 2019).
• Selçuk S, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Verilen Hakem Kararlarının İcrası”, (2019) 140 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 115 – 140.
• Şanlı C, Esen E and Ataman Figanmeşe İ, Milletlerarası Özel Hukuk (8th edn, Beta 2020).
• Şanlı C, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları (7th edn, Beta 2019).
• Uyanık M. E., Tahkim Yargılamasında Acil Durum Hakemi (Seçkin, 2020).
• Welser I, Klausegger C, “Chapter II: The Arbitration and The Arbitration Procedure – Fast track arbitration: Just fast or something different?” (2009) Austrian Arbitration Yearbook on International Arbitration, Klausegger, Klein, Kremslehner, et al. (ed) 259 – 279.
• Yılmaz E, “Usul Ekonomisi” (2008) 57 (1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 243 – 274.