Türkiye süt piyasası son dönemlerde önemli bir yapısal değişim geçirmiş, konsantrasyon oranları artmıştır. Süt piyasasında çiğ süt fiyatlarına göre paketli süt fiyatlarının oldukça yüksek olması, yüksek yoğunlaşma oranları ile birlikte düşünüldüğünde, tedarik zincirinin imalatçı ve perakende aşamalarında üreticilere pazar gücü uygulandığı şeklinde tartışmaları gündeme getirmiştir. Bu çalışmada Türkiye süt tedarik zincirinde pazar gücünün varlığı, üretici süt fiyatı ile perakende süt fiyatı arasındaki asimetrik fiyat geçirgenliğinin tespiti için von Cramon Taubadel tarafından sunulan Asimetrik Hata Düzeltme Modeli Asymmetric Error Correction Model-AECM ile sorgulanmıştır. Çalışmada, Ocak 2003-Aralık 2013 dönemine ait üretici ve perakende süt fiyatları arasındaki uzun dönemli ilişkinin belirlenmesinde İki Aşamalı Engle-Granger ve GregoryHansen eştümleşim testlerinden faydalanılmıştır. Eştümleşim testi sonuçlarına göre, fiyat serileri uzun dönemde birlikte hareket etmektedir, yani eştümleşim bulunmaktadır. Analiz sonuçları, süt tedarik zincirinde üretici süt fiyatları ile perakende süt fiyatlarının geçirgenliğinin asimetrik olduğunu göstermektedir. Marjlarda daralmaya neden olacak üretici süt fiyatlarındaki artış, marjlarda artışa sebep olacak üretici süt fiyatındaki düşüşe göre daha hızlı ve büyük oranda perakende süt fiyatlarına yansıtılmaktadır. Çalışma, pozitif fiyat asimetrisinin varlığını ve süt piyasasında pazar gücü uygulamalarına açık oligopolistik bir yapıyı ortaya koymaktadır
Süt Fiyatı Pozitif Fiyat Asimetrisi Negatif Fiyat Asimetrisi Pazar Gücü Oligopol
Turkish milk market has recently undergone a structural restructuring and concentration ratios have increased. Since retail price of milk is quite high compared to price of raw milk and concentration ratio is high, debate that monopoly power is used on producers has come up. In this study, market power was examined by Asymmetric Error Correction Model AECM proposed by von Cramon Taubadel to analyze the transmission between raw milk price and retail milk price. The long-run relationship between these prices was investigated using two step Engle-Granger and Gregory-Hansen cointegration tests and monthly data set covering January 2003-December 2013 periods. According to the results of cointegration tests the price series move together in the long-run, that is, they are cointegrated. Analysis results indicate that price transmission between producer and retail levels is asymmetric in the milk supply chain. Increases in raw milk prices that lead to declines in marketing margins are passed on more quickly and fully to retail prices than decreases in raw milk prices that result in increase in the marketing margins. Results expose positive asymmetric price transmission and an oligopolistic structure which is open to monopoly power abusing in milk market
Milk Price Positive Asymmetric Price Negative Price Asymmetry Market Power Oligopoly
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Research Article |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Mart 2015 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Sayı: 61 |