The Effects of Artificial Intelligence Technologies on the Performance of Financial Applications

Year 2025, Volume: 8 Issue: 4, 681 - 717, 25.10.2025

Mustafa Dilmen

https://doi.org/10.33723/rs.1686371

Abstract

The aim of this study is to examine the effects of Artificial Intelligence (AI) technologies on the performance of financial applications. In this context, the problem statements of the study are; Do AI technologies affect the performance of financial applications of enterprises? Do AI applications affect the satisfaction of customers receiving services from financial institutions? Do AI technologies affect the competitive advantage of financial institutions?
Continuously developing and changing AI technologies make significant contributions to the functionality and performance of financial applications. Therefore, the qualitative deductive-deductive method was followed in the writing of this qualitative study, previous studies on AI were taken into consideration, comparisons were made and when the research findings were taken into consideration; it was observed that AI and Productive Artificial Intelligence (PUI) technologies offer very important advantages to financial institutions, increase employee performance, increase customer satisfaction, provide competitive advantage, increase profitability, cause new investments and positively affect the national economy.

Keywords

Artificial Intelligence , Productive AI , Competitor Analysis , Customer Satisfaction , Financial Services

YAPAY ZEKA TEKNOLOJİLERİNİN, FİNANSAL UYGULAMALARIN PERFORMANSINA ETKİLERİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı Yapay Zeka (YZ) teknolojilerinin, finansal uygulamaların performansına olan etkilerinin incelenmesidir. Bu kapsamda çalışmanın problem cümleleri; YZ teknolojileri işletmelerin finansal uygulamalarının performansını etkiler mi? YZ uygulamaları finans kuruluşlarından hizmet alan müşterilerin memnuniyetini etkiler mi? YZ teknolojileri finans kuruluşlarının rekabette üstünlük sağlamasını etkiler mi? şeklinde belirlenmiştir.
Sürekli gelişen ve değişen YZ teknolojileri, finansal uygulamaların işlevselliğine ve performansına önemli oranda katkılar sağlamaktadır. Dolayısıyla niteliksel olarak yapılacak bu çalışmanın yazımında niteliksel tümden-gelim yöntemi izlenmiş, YZ ile ilgili daha önce yapılmış çalışmalar dikkate alınarak, kıyaslamalar yapılmıştır. Araştırma bulguları dikkate alındığında; YZ ve Üretken Yapay Zeka (ÜYZ) teknolojilerinin finans kuruluşlarına çok önemli avantajlar sunduğu, çalışanların peformansını artırdığı, müşteri memnuniyetini artırdığı, rekabet üstünlüğü sağladığı, karlılığı artırdığı, yeni yatırımlara neden olduğu ve ülke ekonomisini olumlu yönde etkilediği gözlemlenmiştir.
Sürekli gelişen ve değişen YZ teknolojileri, finansal uygulamaların işlevselliğine ve performansına önemli oranda katkılar sağlamaktadır. Dolayısıyla niteliksel olarak yapılacak bu çalışmanın yazımında niteliksel tümden-gelim yöntemi izlenmiş, YZ ile ilgili daha önce yapılmış çalışmalar dikkate alınarak, kıyaslamalar yapılmış ve araştırma bulguları dikkate alındığında; YZ ve Üretken Yapay Zeka (ÜYZ) teknolojilerinin finans kuruluşlarına çok önemli avantajlar sunduğu, çalışanların performansını artırdığı, müşteri memnuniyetini artırdığı, rekabet üstünlüğü sağladığı, karlılığı artırdığı, yeni yatırımlara neden olduğu ve ülke ekonomisini olumlu yönde etkilediği gözlemlenmiştir.

Keywords

Yapay Zeka , Üretken Yapay Zeka , Rakip Analizi , Müşteri Memnuniyeti , Finansal Hizmetler

References

• Ağyar, Z. (2015). Yapay sinir ağlarının kullanım alanları ve bir uygulama, Mühendis ve Makine 56(662), 22-23.
• Ahmed, O. (2018). Artificial intelligence in HR, International Journal of Research and Analytical Reviews, 5(4): 971-978. DOI:10.31221/osf.io/cfwvm
• Aldasoro, I., Gambacorta, L., Korinek, A., Shreeti, V., & Stein, M. (2024). Intelligent financial system: how AI is transforming finance, bank for international settlements, Monetary and Economic Department. BIS Working Papers No 1194, 1-42.
• Alsheibani: A., Cheung, Y., Messom, C. H., & Alhosni, M. (2020). Winning AI strategy: six-steps to create value from artificial intelligence, In AMCIS, 11: 1-4. https://aisel. aisnet.org/amcis2020
• Ameen, N., Tarhini, A., Reppel, A., & Anand, A. (2021). Customer experiences in the age of artificial intelligence, Computers in Human Behavior, 114: 1-15. 106548. http://doi.org/10. 1016/j.chb.2020.106548
• Anastasi, S., Madonna, M., & Monica, L. (2021). Implications of embedded artificial intelligence-machine learning on safety of machinery, Procedia Computer Science, 180: 338-343. https://doi.org/10.1016/j.procs.2021.01.171
• Arda, E., & Küçükkocaoğlu, G. (2021). Yapay zekâ yöntemleri ile hisse senedi fiyat öngörüleri, Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 6(2): 565-586.
• Barakina, E. Y., Popova, A. V., Gorokhova: S., & Voskovskaya, A. S. (2021). Digital technologies and artificial intelligence technologies in education, European Journal of Contemporary Education, 10(2): 285-296. DOI: 10.13187/ejced.2021.2.285
• Beerbaum, D. (2023). Generative artificial intelligence (GAI) with chat gpt for accounting, Business Case, 1-14. Available at SSRN: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4385651
• Berberoğlugil, B. M. (2023). Yönetimde yapay zeka, Scientific Journal of Innovation and Social Sciences Research, 3(2): 81-96.
• Brill, T. M., Munoz, L., & Miller, R. J. (2019). Siri, Alexa, and Other Digital Assistants: A study of customer satisfaction with artificial ıntelligence applications, Journal of Marketing Management, 35(15–16): 15-21. https://doi.org/10.1080/0267257X.2019.1687571
• Büchi, G., Cugno, M. & Castagnoli, R. (2020). Smart factory performance and ındustry 4.0, technological forecasting & social change, Elsevier, 150: 1-10. https://doi.org/10.1016/ j.techfore.2019.119790
• Byrnes, P. E., Al-Awadhi, A., Gullvist, B., Brown-Liburd, H., Teeter, R., Warren Jr, J. D., & Vasarhelyi, M. (2018). Evolution of auditing: from the traditional approach to the future audit, in continuous auditing: theory and application. Emerald Publishing Limited.
• Capraro, V., Lentsch, A., Acemoglu, D., Akgun, S., Akhmedova, A., Bilancini, E., ... & Viale, R. (2024). The impact of generative artificial intelligence on socioeconomic inequalities and policy making, PNAS Nexus, 3(6): 1-18. https://doi.org/10.1093/pnasnexus/pgae191
• Carvalho, I., & Ivanov, S. (2023). ChatGPT for tourism: applications, benefits and risks, Tourism Review, (2023): 1-14. https://doi.org/10.1108/TR-02-2023-0088
• Chen, Q., Lu, Y., Gong, Y., & Xiong, J. (2023). Can AI chatbots help retain customers? Impact of AI service quality on customer loyalty, Internet Research, 33(6): 2205-2243. DOI: 10.23919/CCC63176.2024.10662243
• Çetin, A., & Tiryaki, G. (2023). Bankacılık sektörünün denetiminde kurumsal yapı ve uygulamalar, kamu yönetiminde denetim: temel paradigmalar, değişim ve yeni yönelişler, T.C. Sayıştay Başkanlığı Yayınları.
• Çirkin, O. (2023). Veri ambarındaki perakende verilerinde anomali tespiti ve aktarımı için yapay zeka tabanlı yaklaşımlar, (Tez No. 841224) [Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi].
• Dalmarco, G., Ramalho, F. R., Barrosa, A. C. & Soares, A. L. (2019). Providing industry 4.0 technologies: the case of a production technology cluster, Journal of High Technology Management Research, Elsevier, 30: 1-9. https://doi.org/10.1016/j.hitech.2019.100355
• Davies, H. (2012). Regulatory responses to the financial crisis: an ınterim assessment, The New Palgrave Dictionary of Economics, 6: 1–10. doi:10.1057/978-1-349-95121-5_2932-1
• Deloitte AI Institute. (2023). A new frontier in artificial intelligence ımplications of generative aı for businesses, Development LLC.
• Deloitte, (2020). Thriving in the era of pervasive AI Deloitte’s State of AI in the enterprise, 3rd Edition. Available at. https://www2.deloitte.com/content/dam /Deloitte/ nl/ Documents /innovatie/deloitte-nl-exec-deck-state-of-ai-in-the-enterprise-3rdedition-final.pdf (Accessed: 19 03 2025).
• Deniz, F., & Benli, V. F. (2021). Banka proje finansman yöntemleri ve altyapı riski analizi açısından kentiçi raylı sistem hatlarının proje analiz ve finansman teknikleri, JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 6(2): 100-118.
• Dogru, T., Line, N., Mody, M., Hanks, L., Abbott, J., Acikgoz, F., . . & Zhang, T. (2023). Generative artificial intelligence in the hospitality and tourism industry: developing a framework for future research, Journal of Hospitality & Tourism Research, 49(2): 235-253. doi:10. 1177/109634802311886
• Eğilmez, G. (2024). Sürdürülebilir akıllı lojistik, Duvar Yayınları. Ersöz, B., Sağıroğlu, Ş., & Bülbül, H. İ. (2024). Generative Artificial Intelligence Opportunities And Threats: Bibliometric Analysis, In 26-28 October 2024 9th International Conference On Computer Science And Engineering (UBMK). IEEE. DOI:10.1109/UBMK63289.2024.107 73519
• Felten, E. W., Raj, M., & Seamans, R. (2023). Occupational heterogeneity in exposure to generative Aİ, Elsevier Inc. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4414065
• Fernández, A. (2019). Artificial intelligence in financial services, Banco de Espana Article, 3(19): 1-9.
• Fidan, Ü. (2024). Akıllı bilgi sistemleri , 1. baskı, Editörler: Ertuğrul Tekin, & İlknur Çevik Tekin, Yönetim bilişim sistemlerinde güncel konular, içinde 193-214. Eğitim Yayınevi.
• Gkikas, D. C., & Theodoridis, P. K. (2021). AI in consumer behavior, ın advances in artificial ıntelligence-based technologies: selected papers in honour of professor nikolaos g. bourbakis, cham: Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-80571-5_10
• Gupta, P. (2018). Fintech: The New DNA of financial services, Walter de Gruyter GmbH & Co KG. DOI 10.1515/9781547400904-203
• Haenlein, M., & Kaplan, A. (2019). A brief history of artificial intelligence: on the past, present, and future of artificial intelligence, California Management Review, 61(4): 5-14. https://doi.org/10.1177/0008125619864925
• Hasan, A. R. (2021). Artificial intelligence (AI) in accounting and auditing: a literature review, Open Journal of Business and Management, 10(1): 440-465. https://doi.org/10.4236/ojbm. 2022.101026
• Hassani, H., Silva, E. S., Unger:, TajMazinani, M., & Mac Feely: (2020). Artificial intelligence (AI) or intelligence augmentation (IA): What is the Future? , Ai, 1(2): 143-155. https://doi. org/10.3390/ai1020008
• Huang, A. H., & You, H. (2023). Artificial intelligence in financial decision-making, in handbook of financial decision making, Edward Elgar Publishing, DOI: https://doi.org/ 10.4337/9781802204179.00029
• Işkın: (2012). Elektronik bankacılık hizmetleri ve denetimi, İTO Yayınları.
• İnce, H., İmamoğlu: E., & İmamoğlu: Z. (2021). Yapay zeka uygulamalarinin karar verme üzerine etkileri: kavramsal bir çalışma, International Review of Economics and Management, 9(1): 50-63. https://doi.org/10.18825/ iremjournal.866432
• İşcan, H., & Durgun, A. (2024). Yapay zekâ: alt dalları ve uygulama alanları, Aksaray İİBD Yayınları 16(4): 201-234. Doi: 10.52791/aksarayiibd.1574207
• Jarek, K., & Mazurek, G. (2019). Marketing and artificial intelligence, Central European Business Review, 8(2): 46-56. doı: 10.18267/j.cebr.213
• Järvi, H., Keränen, J., Ritala, P., & Vilko, J. (2020). Value co-destruction in hotel services: exploring the misalignment of cognitive scripts among customers and providers, Tourism Management, 77: 104030. 1-28. https://doi. org/10.1016/j.tourman.2019.104030
• Jia Q., Guo Y., Li R., Li Y.R., & Chen Y.W. (2018). A conceptual artificial intelligence application framework in human resource management, In Proceedings of The 18th International Conference on Electronic Business, 106-114. ICEB, Guilin, China, December 2-6. https://aisel.aisnet.org/iceb2018/91
• Kaya, N. (2024). Blok zinciri teknolojisi ve yapay zekâ yöntemleriyle muhasebe ve denetim: literatür taraması, Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 7(2): 80-99. https://doi.org/ 10.32951/mufider.1426193
• Koh, C. H. & Low, K. C. (2004). Going concern prediction using data mining techniques, Managerial Auditing Journal, 19(3): 462-476. doı: 10.1108/02686900410524436
• Körpe, E. (2021). Dijital Dönüşüm ile yeni finans çaği ve gelecek yaklaşimlari, Uluslararası Bankacılık Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(2): 108-131. Doi: 10.52736/ubeyad. 985438
• Malik, N., Tripathi: N., Kar, A. K., & Gupta: (2022). IMPACT of artificial intelligence on employees working in industry 4.0 led organizations, International Journal of Manpower, 43(2): 1-21. https://doi.org/10.1108/IJM-03-2021-0173/FULL/XML
• Marşap, B., Kurt, G., & Uçma, T. (2012). Sürekli denetimin gerektirdiği iç denetim faaliyetleri açısından stratejik yönetim muhasebesinin gerekliliği, World of Accounting Science, 14(4): 1-18. https://er.knutd.edu.ua/bitstream /123456789/8165/1.PDF
• Miller, T. (2019). Explanation in artificial intelligence: ınsights from the social sciences, Artificial İntelligence, 267: 1-38. https://doi.org/10.1016/j.artint.2018.07.007 0004-3702
• Oktay, Ö. S., & Yüzer, T. V. (2024). Üretken yapay zekâ çağında uzamsal (mekânsal) bilgi işlem ve yenilikçi arayüz tasarımları, 4 rd ınternational conference on educational technology and online learning-ıcetol 15-17 May, 2024 Full Paper Proceedings. Anadolu University, Eskişehir, ss. 472-478.
• Özden, M. (2024). Endüstri 4.0 akıllı havalimanı yapay zekâ uygulamalarının iş görenler üzerine etkilerine yönelik bir araştırma, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(25): 20-43. https://doi.org/10.58635/ ufuksbedergi.1490475
• Özkoçak, V., & Kırık, A. M. (2023). Seçim ve propaganda süreçlerinde yapay zekâ, büyük veri ve algoritmaların etkisi: 14 mayıs 2023 Türkiye genel seçimleri örneği, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12(3): 412-428. http://socialsciencesresearchjournal.com
• Parasız, İ. (2011). Türkiye'de ve dünya'da bankacılık, Ezgi Kitabevi.
• Perifanis, N. A., & Kitsios, F. (2023). Investigating the ınfluence of artificial ıntelligence on business value in the digital era of strategy: a literature review, Information, 14(2): 85. 1-42. https://doi.org/10.3390/ info14020085
• Rimon, S. T. H. (2024). Leveraging artificial intelligence in business analytics for informed strategic Decision-Making: enhancing operational efficiency, market insights, and competitive advantage. Journal of Artificial Intelligence General science (JAIGS) ISSN: 3006-4023, 6(1), 600-624.
• Qatawneh, A. M., Lutfi, A., & Al Barrak, T. (2024). Effect of artificial ıntelligence (AI) on financial decision-making: mediating role of financial technologies (Fin-Tech) , HighTech and Innovation Journal, 5(3): 759-773. doi: 10.28991/HIJ-2024-05-03-015
• Sanchez-Cartas, J. M., & Katsamakas, E. (2022). Artificial intelligence, algorithmic competition and market structures, IEEE Access, 10: 10575-10584. Doı:10.1109/ACCESS.2022.314 4390
• Shankar, A., Perumal, P., Subramanian, M., Ramu, N., Natesan, D., Kulkarni, V. R., & Stephan, T. (2024). An Intelligent Recommendation System in E-Commerce Using Ensemble Learning, Multimedia Tools and Applications, 83(16): 1-17. https://doi.org/10.1007/S11042-023-17415-1/TABLES/5
• Slyozko, T., & Zahorodnya, N. (2016). The fourth industrial revolution: the present and future of accounting and the accounting profession, Polgari Szemle, 12(4–6): 498-505.
• Stening, T. (2023, April 20). Is generative AI the way of the future? Expert explains new models, the need for human involvement, Techxplore. https://techxplore.com/news/2023-04-generative-ai-future-expert-human.html
• Tekin, E., & Tekin, İ. Ç. (2024). Yönetim bilişim sistemlerinde güncel konular, 1. Baskı, Eğitim Yayınevi.
• Tierno, P. (2024). Artificial ıntelligence and machine learning in financial services, April 3, 2024, Congressional Research Service. 1-27. https://www.congress.gov/crs_ external_products/ R/PDF/R47997/R47997.2.pdf
• Topuzoğlu, T., & Tekin, İ. Ç. (2024). Türkiye finans sektöründe yapay zekâ etiği ve veri etiği, Firat University International Journal of Economics and Administrative Sciences, 8(2): 151-164. https://doi.org/10.61524/ fuuiibfdergi.1526411
• Ünal, A., & Kılınç, İ. (2020). Yapay zekâ işletme yönetimi ilişkisi üzerine bir değerlendirme, Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 6(1): 51-78.
• Vasarhelyi, M. A., Alles, M., Kuenkaikaew:, & Littley, J. (2012). The acceptance and adoption of continuous auditing by internal auditors: a micro analysis, International Journal of Accounting İnformation Systems, 13(3): 267-281. https://doi.org/10.1016/j.accinf.2012.06.011
• Verma, S., Sharma, R., Deb, S., & Maitra, D. (2021). Artificial intelligence in marketing: systematic review and future research direction, International Journal of Information Management Data Insights, 1(1), 1-9. https:// doi.org/10.1016/j.jjimei.2020.100002
• Von Krogh, G., Ben-Menahem: M., & Shrestha, Y. R. (2021). Artificial intelligence in strategizing: prospects and challenges, Future of Strategic Management, 625–646. DOI:10.1093/oso/ 9780190090883.003.0035
• Williams, L. D. (2021). Concepts of digital economy and ındustry 4.0 in ıntelligent and information systems, International Journal of Intelligent Networks, 2: 122-129. https://doi.org/10.1016/j. ijin.2021.09.002
• Yastıoğlu, S. (2023). Üretken yapay zekânın işletmelerde kullanımı: fırsatlar ve tehditler, yönetim bilişim sistemleri: İşletmelerde dijital dönüşüm yönetimi içinde, 1, Özgür Yayınları. doi:10.58830/ozgur.pub137.c1391
• Yurttabir, A. (2022). Yapay zekâ modelleriyle finansal performans tahmini: BIST uygulaması, İstanbul Ticaret Üniversitesi Yayını, info:eu-repo/semantics/openAccess.
• Yücel, R. (2024). Dijital çağda muhasebe: dijitalleşme, enflasyon ve sürdürülebilirlik üzerine çalışmalar, Özgür Yayın-Dağıtım Co. Ltd. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub597
• Yürük, M. F., & Ekşi, İ. H. (2019). Yapay zekâ yöntemleri ile işletmelerin finansal başarısızlığının tahmin edilmesi: bist imalat sektörü uygulaması, Mukaddime, 10(1): 393-422. https:// doi.org/10.19059/mukaddime.533151
• Zeydan, İ. (2024). Yapay zekâ-pazarlama entegrasyonu: örnek uygulamalar, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 20, (ICMEB'24 Özel Sayı): 423-446. http://dx.doi.org/10.17130/ ijmeb.1486507
• Zouari, G., & Abdelhedi, M. (2021). Customer satisfaction in the digital era: evidence from ıslamic banking, Journal of Innovation and Entrepreneurship, 10(1): 1-18. https://doi.org/10.1186/ s13731-021-00151-x