New Media Literacy Skills of Healthcare Workers: Hatay Case

Year 2024, Volume: 11 Issue: 2, 176 - 194, 30.12.2024

Ayhan Yiğiter

https://doi.org/10.34086/rteusbe.1554076

Abstract

Today’s prominent and effectively used technologies require literacy skills to be addressed not only through the acts of writing and reading, but also through a new network of relationships. The fact that new communication technologies have taken place in our lives has enabled the concept of literacy to find a response in the digital field and the concept of new media literacy to be formed. The aim of this study is to describe the new media literacy skills of those working in the health sector. The study data were analyzed by screening method, which is one of the quantitative research types. The study sample consists of 351 healthcare professionals determined by simple random sampling technique. The data were collected using the “new media literacy scale”. T test, One-Way Analysis of Variance, Kruskal-Wallis, Mann Whitney U Test were used in the analysis of the data. According to the results, the functional consumption and critical consumption sub-dimensions of the employees are high, and the functional production and critical production sub-dimensions are at a medium level across the entire scale. The new media literacy of employees differs statistically significantly in favor of women according to gender, in favor of associate and bachelor's degree graduates according to education level, in favor of those who use digital media for 6-10 hours per day according to the duration of use, and in favor of groups that use it at home and when they cannot sleep according to the place of use. No significant difference was found in the new media literacy of employees according to their monthly income.

Keywords

New Media, Media Literacy, New Communication Technologies, Healthcare Workers

Sağlık Çalışanlarının Yeni Medya Okuryazarlığı Becerileri: Hatay Örneği

Abstract

Günümüzde öne çıkan ve etkin olarak kullanılan teknolojiler, okuryazarlık becerisinin sadece yazma ve okuma eylemleriyle değil aynı zamanda yeni ilişkiler ağıyla da ele alınmasını gerektirmektedir. Yeni iletişim teknolojilerinin hayatımızda yer edinmesi, okuryazarlık kavramının dijital alanda karşılık bulmasını ve yeni medya okuryazarlığı kavramının oluşmasını sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı, sağlık sektöründe çalışanların yeni medya okuryazarlığı becerilerini betimlemektir. Çalışma verileri, nicel araştırma türlerinden tarama yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışma örneklemini basit seçkisiz örneklem tekniği ile belirlenen 351 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Veriler, “yeni medya okuryazarlık ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde T testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Kruskal-Wallis, Mann Whitney U testleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, sağlık çalışanlarının fonksiyonel tüketim ve eleştirel tüketim alt boyut düzeyleri yüksek, fonksiyonel üretim ve eleştirel üretim alt boyutları ise ölçeğin tamamında orta düzeydedir. Çalışanların yeni medya okuryazarlıkları cinsiyetlere göre kadınların lehine, eğitim durumlarına göre ön lisans ve lisans mezunlarının lehine, dijital medyayı kullanım süresine göre günlük 6-10 saat kullananların lehine ve kullanım yerine göre evde ve uyuyamadığında kullanan gruplar lehine istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Sağlık çalışanların aylık gelirlerine göre yeni medya okuryazarlıklarında anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir.

Keywords

Yeni Medya, Medya Okuryazarlığı, Yeni İletişim Teknolojileri, Sağlık Çalışanları

References

• Acar, N. (2024). Siber Zorbalık ve Siber Mağduriyet Özelinde Sosyal Medya Okuryazarlığı Yoksunluğu Üzerine Bir Literatür Taraması. TRT Akademi, 09(20), 252-277. https://doi.org/10.37679/trta.1391514
• Ak, M. (2022). Dijitalleşme ve Yeni Medya Döneminde Belgesel Film Estetiği. Doruk Yayınları.
• Aktaş, C. (2007). İnternet'in gazeteciliğe getirdiği yenilikler. Selçuk İletişim, 5(1), 30-41.
• Alanka, Ö. (2024). Medya ve Yakınsama Kültürü. İletişim ve Medya Araştırmaları, 87.
• Andersen, N. (2002). New media and new media literacy. thinking critically about media: schools and families in partnership. cable in the classroom, 30-35.
• Askeroğlu, E. D., ve Karakulakoğlu, S. E. (2019). Geleneksel medyadan yeni medyaya geçiş sürecinde değişen gazetecilik ‘yurttaş gazeteciliği’: kuşaklar üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(1), 508-536.
• Aslan, N. ve Tuncer Basel, A. (2017). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Medya Okur-Yazarlık Düzeyleri (İzmir Örneklemi). Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1353-1372.
• Asrak Hasdemir, T. (2014). Gelenekselden yeni medya okuryazarlığına: Türkiye örneğinde bir değerlendirme. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 23-40.
• Ata, F. ve Karakuyu, A. (2021). Yeni medya okuryazarlığı: üniversite öğrencileri üzerine bir değerlendirme, International Academic Social Resources Journal, 6(30), 1524-1532.
• Avşar, Z. (2014). Medya okuryazarlığı. İletişim ve Diplomasi, (2), 5-17.
• Aydın, M. ve Çelik, T. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Kullanım ve Doyumlarının İncelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2), 82-97.
• Aydın, B. (2024). Sinema Salonlarından Dijital Platformlara: Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Seyir Deneyimi, Yeni Medya Elektronik Dergisi, 8 (1), 1-37.
• Baran, S. J. (2021). Introduction to mass communication media literacy and culture (Eleventh edition). McGraw Hill.
• Barut Tuğtekin, E. (2021). Üniversite öğrencilerinin yeni medya okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 2431-2459.
• Bayer, H., ve Bulut Özek, M. (2021). Yeni Medya Eğitimi ve Önemi. İletişim Bilimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 127-138.
• Bayram, P. (2022). Dijital çağda gazetecilik: Geleneksel ve dijital gazetecilik pratiklerinin karşılaştırılması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2022(58), 153-169.
• Berber, G. (2024). Sağlık İletişiminde Yeni Medya Üzerine Türkiye'de Yapılmış Çalışmalar Kapsamında Bir Analiz. Tirebolu İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 1(1), 1-23.
• Bolin, G. (2007). Media technologies, transmedia storytelling and commodification. Ambivalence towards convergence: Digitalization and media change, Tanja Storsul & Dagny Stuedahl (eds.), 237-248, Nordicom, University of Gothenburg.
• Büyükbaykal, C. I., ve Fidan, M. (2020). Yeni gözetim alanı olarak internet ve sosyal medya. Atlas Dergisi, 4(5), 63-75.
• Büyüköztürk, S. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabi istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Yayınları.
• Castells, M. (2013). Communication power. Oxford University Press.
• Centre for Media Literacy/CML (2023). https://www.medialit.org/
• Chen, D. T., Wu, J., ve Wang, Y. M. (2011). Unpacking new media literacy. Journal of Systemics, Cybernetics and Informatics, 9(2), 84-88
• Couldry, N. (2012). Media, society, world: social theory and digital media practice. First published. Polity Press.
• Çalışkan, M., ve Mencik, Y. (2015). Değişen Dünya’nın yeni yüzü: Sosyal medya. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (50), 254-277.
• Çepni Şener, B., ve Uğurhan, Y. Z. C. (2019). Reklam Etkililiği Açısından Geleneksel Ve Yeni Medyada Yayınlanan Bir Reklamın X, Y Ve Z Kuşakları Arasında Karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İnif E-Dergi), 4(1), 50-72.
• Çepni, O., Palaz, T. ve Ablak, S. (2015). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Medya ve Televizyon Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi”, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11): 431-446.
• Çepni, S. (2018). Kuramdan uygulamaya STEM eğitimi. Pegem Atıf İndeksi, 001-633.
• Çizmeci, S. ve Karabağ Köse, E. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin yeni medya okuryazarlığı üzerine bir inceleme. Gençlik Araştırmaları Dergisi, Salgın ve Gençlik, 126-146.
• Erkan, G. (2021). Toplumsal cinsiyet bağlamında sivil toplum ve yeni medya: kadın odaklı sivil toplum kuruluşlarının yeni medya kullanımı (Yayımlanmamış doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Geray, H. (2003). İletişim ve teknoloji. Ütopya Yayınevi.
• Göksel, A. G. ve Caz, Ç. (2020). Yeni medya okuryazarlığı: spor bilimleri fakültesi öğrencilerine yönelik bir uygulama. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 692-700.
• Işık, F. ve Aytop, Y. (2021). Hedonik tüketimle yeni medya okuryazarlığı arasındaki ilişki: ampirik bir araştırma. Kayseri Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 74-91.
• İlhan, E. ve Aydoğdu, E. (2015). Medya okuryazarlığı dersi ve yeni medya algısına etkisi. Erciyes İletişim Dergisi, 4(1), 52-68.
• İspir, B. (2013). “Dijital İletişim ve Yeni Medya”. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 2956.
• İspir, Burçin (2013). Yeni İletişim Teknolojilerinin Gelişimi, Ed.: Mesude Canan Öztürk, Dijital İletişim ve Yeni Medya, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi, 2-26.
• İspir, N. ve Bilginer Kucur, A. (2021). Yakınsama Kültürü, Transmedya Hikâye Anlatıcılığı: Angry Birds Kurgusal Evreni. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (1), 37-54.
• İspir, N., ve Kucur, A. (2019). Yakınsama Kültürü ve Transmedya Hikâye Anlatıcılığı. Kurgu, 27(2), 161-171.
• Kanat, S. (2016). Uluslararası ilişkiler yaklaşımları açısından dijital medya ve savaş. TRT Akademi Dergisi, 1(2), 528-546.
• Karaboğa, M. T. (2019). Dijital medya okuryazarlığında anne ve baba eğitimi. OPUS International Journal of Society Researches, 14(20), 2040-2073.
• Karaduman, S. (2019). Yeni medya okuryazarlığı: Yeni beceriler/olanaklar/riskler. Erciyes İletişim Dergisi, (6)1, 683-700.
• Karakuyu, A. ve Uyar, A. (2019). Ön lisans öğrencilerinin mobil öğrenme tutumlarının düzeyi ve bazı değişkenlerce incelenmesi, Route Educational and Social Science Journal, 6(8): 101 – 110.
• Kejanoğlu, D. B. (2005). Türkiye’de medyanın dönüşümü ve medya okuryazarlığı zemini. I. Uluslararası Medya Okuryazarlığı Konferansı, Marmara Üniversitesi Yayınları, 171-175
• Kellner, D. (2014). Yeni medya ve yeni okuryazarlık: yeni binyılda eğitimin yeniden yapılandırılması (Çev: M. Akif Barış). (Edt: Mukadder Çakır). Yeni Medyaya Eleştirel Yaklaşımlar, 411-442.
• Kılınç, B. ve Kılınç, E. P. (2014). Yeni medya ortamında çocuk birey: yeni iletişim teknolojileri ve medya pedagojisinin önemi, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 22, 9-23.
• Koç, M. ve Barut, E. (2016). Development and validation of new media literacy scale (NMLS) for university students. Computers in Human Behavior, 63, 834-843.
• Laughey, D. (2010). Medya Çalışmaları: Teoriler ve Yaklaşımlar, Çev.: Ali Toprak, İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
• Lee, L., Chen, D. T., Li, J. Y., ve Lin, T. B. (2015). Understanding new media literacy: The development of a measuring instrument. Computers & Education, 85, 84-93.
• Lister, M. Dovey, J. Giddings, S. Grant, I. & Kelly, K. (2009). New Media: A Critical Introduction. Routledge.
• Lister, M., Dovey, J., Giddings, S., Grant, I., & Kelly, K. (2008). New media: A critical introduction. Routledge.
• Manovıch, L. (2002). The language of new media. MIT Press.
• Mihailidis, P. (2008). Are we speaking the same language? Assessing the state of media literacy in US higher education. Studies in Media & Information Literacy Education, (8) 4, 1-14.
• Nerse, S. (2020). Dijital Medya Aktivizmi: Yeni Sınıfsal İlişkilerin İmkân ve Sınırları. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 26, 615-634. DOI:10.9775/kausbed.2020.033.
• Ormanlı, O. (2012). Dijitalleşme ve Türk Sineması. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 2(2), 32–38.
• Oxstrand, B. (2009). Media literacy education-A discussion about media education in the western countries, Europe and Sweden. Paper presented at the Nordmedia09 conference in Karlstad University, 1-32.
• Özkan, A. (2016). Dijital Medya ve Çocuk: Sosyalleşmenin Yeni Boyutları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Özonur, D., ve Özalpman, D. (2009). Türkiye’de medya okuryazarlığı projesi üzerine bir değerlendirme. Marmara İletişim Dergisi, (15), 195-212.
• Özsevinç, N. ve Yengin, D. (2021). Dijital dünyada medya okuryazarlığı olgusu: Gelişim evi spor kulübü. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5(1), 35-48.
• Posos Devrani, A. E. (2020). Yeni medya okuryazarlığının eğitim sistemindeki yeri: İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin yaklaşımı. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi, (6), 23-38.
• Real, Y. M. (2008). An assessment of the relationship between creativity and information and media literacy skills of community college students for a selected major. Pepperdine University.
• Sadedil, S. N., ve Bozkurt, C. (2021). Medya ve Toplumsal Bellek: Toplumsal Olayların Hatırlanması Çerçevesinde Sosyal Medya ve Geleneksel Medyanın Karşılaştırılması. Yeni Yüzyıl'da İletişim Çalışmaları, 1(2), 61-79.
• Saran, M., ve Önlü, M. (2016). Sosyal Medya: Özgürlük mü esaret mi. İletişimde “Post” Yazılar, 515-533.
• Solmaz, B., ve Yılmaz, R. A. (2012). Medya okuryazarlığı araştırması ve Selçuk Üniversitesi'nde bir uygulama. Selçuk İletişim, 7(3), 55-61.
• Som, S., ve Kurt, A.A. (2012). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin medya okuryazarlık düzeyleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1), 104-119.
• Şeberoğlu, A. (2020). Yeni Medya ve Etkileşimli Yeni Sinema. Yeni Medya, 2020(8), 77-85.
• Şen, A. F. (2020). Bir dijital gazetecilik uygulaması olarak video gazeteciliği ve çevrimiçi haber videoları. İçinde Ö. Erkmen, B. Ataman, B. Çoban (Editörler), Yeni Gazetecilik: Mecralar, Deneyimler, Olanaklar, (ss. 177-214). Kafka Kitap.
• Taşkıran, N. Ö. (2017). Medya okuryazarlığına giriş. Umuttepe Yayınları.
• Terzioğlu, E. (2022). A Study of Digital Natives' Tendency to Digital Games in the Context of the Consumer Society. Current Perspectives in Social Sciences, 26(1), 15-20.
• Tuğtekin, U. & Mercimek, B. (2022). Genç yetişkinlerin yeni medya okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (49), 519-537.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2022, 26 Ağustos). Hane Halkı Bilişim Teknolojilerini Kullanma Raporu. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2022-45587.
• Uslu, S., Yazıcı, K. & Çetin, M. (2016). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlık Düzeyleri”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(23): 756-778.
• Vahit, S.; Alanka, Ö. (2024). Covid-19 Görselleri Bağlamında Medya ve Distopya İlişkisi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 123-151.
• Wright, D. K. ve Hinson, M. D. (2012). Examining how social and emerging media have been used in public relations between 2006 and 2012: A longitudinal analysis. Public Relations Journal, 6(4), 1-42.
• Yılmaz, A., ve Taylan A. (2016). Türkiye’de Medya Okuryazarlığının 10. Yılı: Medya Okuryazarlığını Eleştirel Okumak. Medya Okuryazarlığı, Ed. Elif Küçük Durur, 287-326, Siyasal Kitabevi.
• Yılmaz, A., ve Taylan, A. (2016). Türkiye’de medya okuryazarlığının 10 yılı: Medya okuryazarlığını eleştirel okumak. Medya okuryazarlığı, Elif Küçük Durur (ed.), 287-325. Siyasal Kitapevi.
• Yiğiter, A., ve Ata, F. (2022). Dijital Medya Okuryazarlığı Becerisi: İletişim Alanında Eğitim Gören Lisans ve Ön Lisans Öğrencilerine Yönelik Karşılaştırılmalı Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (53), 1-19.
• Yurdigül, Y., ve Zinderen, İ. E. (2012). Yeni medyada haber dili (Ayşe Paşalı olayı üzerinden geleneksel medya ve internet haberciliği karşılaştırması). Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 2(3), 81-91.