Yabancılara Türkçe öğretimi için söz varlığı listesi örneği: Tomas Terzian’ın Recueil de Mots: Français, Turcs, Grecs et Arméniens adlı eseri

Year 2019, Issue: 16, 249 - 279, 21.09.2019

Yakup Yılmaz

https://doi.org/10.29000/rumelide.618776

Abstract

Türkçe, tarihten günümüze
öğrenilmek istenen diller listesinde sürekli olarak yer almıştır. Bunun
akademik, siyasi, ekonomik, dini ve askeri sebepleri vardır. Dil öğrenmek için
çeşitli malzemeler hazırlanır. Gramer kitapları, sözlükler, rehber kitaplar
bunların başında gelir. Ayrıca öğrenilmesi gereken kelime listelerinin yer
aldığı kelime seçkileri de bulunur. Dilci, öğretmen, tercüman ve yazar olan Tomas Terzian’ın Recueil de Mots:
Français, Turcs, Grecs et Arméniens adlı
eseri kelime seçkilerine çok dilli bir örnektir. Eser, 1882’de İstanbul’da Mecmû’a-yı Havâdis
Matbaasında basılmıştır. Eserde tematik alanlar insan
organları, akrabalık, yiyecek, giyecek, şehir, mobilya ve mutfak, ticaret,
endüstri, eğitim, öğretim, zaman, kır ve köy hayatı, hayvan, sıfatlar, fiiller,
takılar, zarflar, bağlaçlardır. Kelime hazinesi, bir kişinin veya bir
topluluğun söz dağarcığında yer alan kelimeler toplamıdır. Yabancılara bunların
kaçının öğretileceği önemli bir sorudur. Bunun kısa cevabı, öğrenicinin ihtiyacını
karşılayacak kelimeler listesidir. Bu liste gerekli durumları ve kullanılan
nesneleri kapsamalıdır. Terzian’ın oluşturduğu listede tam olarak 1710 kelime
yer almaktadır. Bu kelimeler Terzian tarafından temalarına göre tasnif
edilmiştir. Yaklaşık iki asır
önce Terzian tarafından Türkçe dil öğrencisi için hazırlanan liste, yazı
dilinde sıklıkla görülen bazı Arapça-Farsça kelime ve öbekler dışında
güncelliğini korumaktadır. Terzian tarafından hazırlanan kelime hazinesi
listesi, koyu sözcükler, Osmanlı Türkçesiyle madde başları; bunların yanında
yer alan düz sözcükler, Türkiye Türkçesindeki anlamları; köşeli parantez içinde
Fransızcaları ve yay ayraç içinde sayfa numaraları şeklinde verilmiştir.

Keywords

Kelime seçkisi, söz varlığı, Tomas H. Terzian, yabancılara Türkçe öğretimi

Example of vocabulary list for teaching Turkish to foreigners: Tomas Terzian’s Recueil de Mots: Français, Turcs, Grecs et Arméniens

Abstract

Turkish has been
consistently in the list of languages to be learned since history. It has
academic, political, economic, religious and military reasons. Various
materials are prepared to learn the language. Grammar books, dictionaries,
guide books are the leading ones. There is also a selection of words with word
lists to learn. Tomas Terzian, a linguist, teacher, translator and author, is a
multilingual example of his selection of words: Recueil de Mots: Français,
Turcs, Grecs et Arméniens. The work was published in 1882 in Mecmû’a-yı
Havâdis Printing House in Istanbul. The thematic areas in the work are human
organs, kinship, food, clothing, city, furniture and kitchen, trade, industry,
education, education, time, rural and village life, animals, adjectives, verbs,
ornaments, adverbs, conjunctions. Vocabulary is the sum of words in a person's
or a community's vocabulary. How many of these are taught to foreigners is an
important question. The short answer is a list of words that will meet the
needs of the learner. This list should include the required cases and the
objects used. Terzian’s list contains exactly 1710 words. These words were
classified by Terzian according to their themes. The list, prepared by Terzian
for Turkish language students about two centuries ago, is kept up to date with
the exception of some Arabic-Persian words and phrases frequently seen in
written language. List of vocabulary prepared by Terzian, bold words, headings
in Ottoman Turkish; Situated next to them plain words, Turkey meaning in
Turkish; are given in square brackets in French and in brackets as page
numbers.

Keywords

Word selection, vocabulary, Tomas H. Terzian, teaching Turkish to foreigners

References

• Barın, E. (2003, Bahar). Yabancılara Türkçenin Öğretiminde Temel Sözvarlığının Önemi. TÜBAR, XIII, 311-317. Besse, J. C. (1829). Abrégé de la grammaire turque : contenant, outre les principes de cette langue, des idiotismes, des discours familiers, et un petit vocabulaire en français, turc et hongrois. Pest: O. Wigand. Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK. Letellier, V. (1838 ). Vocabulaire Oriental, Français-Italien, Arabe, Turc et Grec. Paris. Mallouf, N. (1860). Guide en trois langues: Française, Anglaise et Turque. Paris: Maisonneuve. Özbay, M., & Melanlıoğlu, D. (2008, Haziran ). Türkçe Eğitiminde Kelime Hazinesinin Önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, V(I), 30-45. Terzian, T. (1871). Sandukht: oghbergutʻiwn i hing araruatss. Venedik: S. Ghazar. Terzian, T. (1882). Recueil de Mots: Français, Turcs, Grecs et Arméniens. Constantinople: Imprimerie du Medjmoua-i Havadis. Tomas Terzian. (2019, 08 25). http://earsiv.sehir.edu.tr: http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/handle/11498/6468 adresinden alındı