Cinânî's stories about jinn as an example of memorate

Year 2019, RumeliDE 2019.Ö6 - Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Uluslararası Filoloji Çalışmaları Konferansı, 229 - 239, 21.11.2019

Osman Ünlü

https://doi.org/10.29000/rumelide.648853

Abstract

One of the works of Cinânî (d. 1595), one of the
leading representatives of XVI^th century Ottoman literature, is
Bedâyiu’l-âsâr. A collection of stories, this work consists of three parts
mainly of women, wars and strange events. One of the subtitles of the part of
the work that talks about strange events is stories about the jinn. Memorate is
defined as a person-related story told by someone who has lived or listened to
a supernatural individual experience. One of the topics covered by the term
memorate is the phenomenon experienced with jinn. In this study, an evaluation
of 12 stories about jinn in Cinânî’s story corpus named Bedâyiu’l-âsâr was made
within the context of memorate term. It was concluded that the events in these
stories were evaluated within the scope of the memorate.

Keywords

Cinânî, Bedâyiu’l-âsâr, memorate, jinn

Bir memorat örneği olarak Cinânî’nin cinleri

Abstract

XVI. yüzyıl
Osmanlı edebiyatının önde gelen temsilcilerinden olan Cinânî’nin (öl. 1595) eserlerinden biri de Bedâyiü’l-âsâr’dır. Bir hikâye
külliyatı olan bu eser temel olarak kadınlar, savaşlar ve acayip olaylar olmak
üzere üç bölümden oluşmaktadır. Eserin acayip olaylardan bahseden bölümünün alt
başlıklarından biri de cinlerle ilgili hikâyelerdir. “Tabiatüstü ferdi bir
tecrübenin yaşayan veya ondan dinlemiş birisi tarafından anlatılan şahsa bağlı
hikâye” olarak tanımlanan memorat teriminin kapsadığı konulardan biri de
cinlerle tecrübe edilen olağanüstü olaylardır. Çalışmada, Cinânî’nin
Bedâyiü’l-âsâr adlı hikâye külliyatında yer alan cinlerle ilgili 12 hikâyenin
memorat terimi kapsamında bir değerlendirmesi yapılmıştır. Bu hikâyelerdeki
olayların memorat kapsamında değerlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Cinânî, Bedâyiü’l-âsâr, memorat, cinler

References

• Beyaz, D. (2018). “Türk Halk Kültüründe Cinler”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli. Çobanoğlu, Ö. (2003). Türk Halk Kültüründe Memoratlar ve Halk İnançları, Akçağ Yayınları, Ankara. Hallaç, A. T. (2018). “Memorat Kavramının Tanımlarındaki Belirsizlik ve Bir Tanım Denemesi” Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi C: 2, S: 2, s. 181-211. Sevindik, A.– Yaman, S. (2018). “Tokat’ta Öğrenci Yurtları Ekseninde Şekillenen Cin Memoratları ve Bunların Ortak Motifleri” I. Atlas Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Kongre Tam Metin Kitabı, s. 387-394. Ünlü, O. (2009). Cinânî, Bedâyiü’l-âsâr, Part I, Harvard University, Harvard, s. 27-57. Ünlü, O. (2017). “Mensur Hikâyelerin Giriş Bölümlerinin Üslûbu Üzerine Değerlendirmeler” Klasik Edebiyatımızın Dili (Bildiriler), Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara, s. 261-272. Yeloğlu, N. (2009). “Kütahya ve Çevresinde Memorat Tasarımı”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kütahya.