19.yüzyılın ilk yarısında yayınlanan Piemontça sözlükleri göstermektedir ki miraco ‘mucize’ [miraku] (< lat miraculum) kelimesi sadece beklenmedik bir işaret olarak işlevsel hale gelmemiş ayni zamanda ‘belki’, ’muhtemelen’ sözcuklerinin de epistemik anlamını geliştirmiştir. Bu olgu, Latin dilleri arasında biricik bir örnek teşkil eder ve sözde şaşırma kategorisini ifade eden tipolojik olarak uzak dillerle ortaklık gösterir. 18. ve 19. yüzyılın edebi metinlerindeki ifadelerin (çoğunlukla yerel lehçede yazılmış tiyatro komedileri) analizinden baslayan bu makale açık bir etimolojiye sahip bu alışılmamış işaretin semantik gelişiminin şaşırma kategorisi üzerine yapılan tipolojik tartışmalara nasıl dahil olduğunu ve onun kanıtsallığı ve epistemik kipi ile bağlantılarını açıklamayı amaçlamaktadır.
The dictionaries of Piedmontese language published in the first half of XIXth century show that the word miraco ‘miracle’ [mi'raku] (< lat MIRACULUM) is not only grammaticalized as a marker of unexpectedness, but develops the epistemic meaning of ‘maybe’, ‘probably’. This phenomenon is apparently a unicum among the romance languages, and it shows a communality with typologically distant languages which express the so-called category of mirativity. Starting from the analysis of the attestations in the literary texts of XVIIIth and XIXth century (mostly theatrical comedies written in vernacular), this paper seeks to explore how the semantic development of this peculiar marker with a transparent etymology can be included in the typological debate on the category of mirativity and its links with evidentiality and epistemic modality.
Le opere lessicografiche sul piemontese pubblicate nella prima metà del XIX secolo segnalano che il sostantivo miraco(l) [mi'raku] (< lat. MIRACULUM) si è grammaticalizzato non solo in un marcatore discorsivo indicante una sorpresa o qualcosa di inaspettato, ma ha anche sviluppato il significato epistemico di ‘forse’, ‘probabilmente’. Questo fenomeno rappresenta un unicum nel panorama romanzo e accomuna il piemontese a tutte quelle lingue tipologicamente lontane che esprimono la categoria linguistica della miratività. Partendo dall’analisi di documenti letterari in piemontese dei secoli XVIII e XIX (in particolare commedie teatrali) con questo contributo si cerca di mostrare come l’evoluzione semantica di questo peculiare marcatore discorsivo possa entrare a pieno titolo, data soprattutto la sua trasparente etimologia, nel dibattito che riguarda la controversa categoria della miratività e del suo rapporto sia con l’evidenzialità sia con la modalità epistemica.
Primary Language | Italian |
---|---|
Subjects | Linguistics, Cultural Studies |
Journal Section | World languages, cultures and litertures |
Authors | |
Publication Date | December 21, 2022 |
Published in Issue | Year 2022 Issue: 31 |