Çanakkale’den İnegöl’e, Hüseyin Suat’tan Mehmed Sabri’ye

Year 2023, Issue: 32, 456 - 471, 21.02.2023

Cengiz Alyılmaz Semra Alyılmaz

https://doi.org/10.29000/rumelide.1252775

Abstract

Tarihte toplumların, milletlerin hafızalarında derin ve silinmez izler bırakan pek çok hadise vardır. Türklerin ve geçmişte Türklerle birlikte kader birliği yapmış birçok milletin tarihinde de Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı, Çanakkale Savaşı, Kurtuluş Savaşı… ayrı bir yere ve öneme sahiptir. Bu savaşlarla ilgili pek çok şiir, destan, anı, hikâye, roman ile ciltler dolusu kitap, makale ve bildiri yazılmıştır. Balkan Savaşları sırasında yaşananlar da hem tarihî kaynaklarda hem de edebî eserlerde önemli yer bulmuştur. Hüseyin Suat YALÇIN tarafından Balkan Savaşları sırasında Barbaros Zırhlısı’nda şehit olan denizciler için yazılan ve Barbaros / Bahriye Anıtı’na kazınan şiir de bu türdendir. Hüseyin Suat YALÇIN tarafından Barbaros Zırhlısı’nda şehit olan denizciler için yazılan şiir yıllar sonra İnegöllü İhtiyat Zabit Vekili (Yedek Subay Vekili) Mehmed Sabri tarafından 1924 yılında pamuk - ipek karışımı kumaş bir pano üzerine işletilmiştir. Söz konusu pamuk - ipek karışımı kumaş pano üzerine işletilen şiirin altında Mehmed Sabri’nin adı yazılıdır. Tarafımızdan yapılan araştırma ve incelemelerde şiirin Mehmed Sabri’ye değil; Hüseyin Suat YALÇIN’a ait olduğu tespit edilmiştir. Mehmed Sabri tarafından pamuk - ipek karışımı kumaş pano üzerine işletilen eserin orijinali hâlen Bursalı iş adamı İbrahim KOCA’nın arşivinde bulunmaktadır. Bu makalede önce İnegöllü Yedek Subay Vekili Mehmed Sabri tarafından pamuk - ipek karışımı kumaş bir pano üzerine işletilen şiir hakkında bilgi verilmekte; sonra da bu şiirin Hüseyin Suat YALÇIN’la ilgisi üzerinde durulmaktadır.

Keywords

Çanakkale Savaşı, Balkan Savaşları, Barbaros Zırhlısı, Bahriye Anıtı, Hüseyin Suat Yalçın, Mehmed Sabri, İbrahim Koca, Dardanelles War, Balkan Wars, Battleship Barbaros, Naval Monument

From Çanakkale to İnegöl, from Hüseyin Suat to Mehmed Sabri

Abstract

In history, many events have left a profound and indelible impact on the memories of societies and nations. The Balkan Wars, World War I, Dardanelles War, War of Independence, etc., all have a special place and importance in the history of the Turks and many nations that cast their lot with the Turks in the past. Many poems, epics, memoirs, stories, novels, and volumes of books, articles, and statements were written about these wars. The events during the Balkan Wars also took an important place in both historical sources and literary works. The poem written by Hüseyin Suat YALÇIN for the sailors who were martyred in the Battleship Barbaros during the Balkan Wars and engraved on the Barbaros / Naval Monument is one of them. Years after, in 1924, Mehmet Sabri, the Deputy Reserve Officer (İhtiyat Zabit Vekili) of İnegöl, had the poem written by Hüseyin Suat YALÇIN for the sailors who were martyred in the Battleship Barbaros, written on a cotton-silk mix fabric panel. The name Mehmed Sabri is written under the poem on the cotton-silk mix fabric panel. As a result of our research and examinations, it was determined that the poem belongs not to Mehmed Sabri but to Hüseyin Suat YALÇIN. The original of the work, which was made written on a cotton-silk mix fabric panel by Mehmed Sabri, is still in İbrahim KOCA's archive, a businessman from Bursa. This article gives information about the poem, which was made written by Mehmet Sabri, Deputy Reserve Officer of İnegöl, on a cotton-silk mix fabric panel. Then, it discusses the relationship of this poem with Hüseyin Suat YALÇIN.

Keywords

Hüseyin Suat Yalçın, Dardanelles War, Balkan Wars, Battleship Barbaros, Naval Monument, Mehmed Sabri, İbrahim Koca

References

• Altuniş Gürsoy, B. (2001). Hüseyin Suad Yalçın hayatı ve eserleri. Ankara: Akçağ Yay.
• Alyılmaz, C. ve Alyılmaz, S. (2014). Amirbek Turatoviç Muratov’dan Yenisey’e sesleniş. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1), 68-84.
• Alyılmaz, C. ve Alyılmaz, S. (2022). İbrahim Koca ve Dede Korkut Oğuznameleri’nin Bursa nüshası üzerine. BUGU Dil ve Eğitim Dergisi, 3(4), 275-324, http://dx.doi.org/10.46321/bugu.104
• Atmaca, G. (2012). Türk deniz harp tarihinde Barbaros zırhlısının rolü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atmaca, G. (2015). Üç savaş bir gemi: Barbaros Hayrettin zırhlısı. İstanbul: Denizler yay.
• Beşikçi, M. (2011). “İhtiyat Zâbiti”nden “yedek subay”a: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e bir zorunlu askerlik kategorisi olarak yedek subaylık ve yedek subaylar, 1891-1930. Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar, 13, 45-89.
• Çoban, İ. (2017). İslam Türkay’ın “Türk Oğlu Türkem Men” başlıklı şiirinin Orhun yazıtları ile metinlerarasılık bağlamında incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(4), 2232-2255.
• Erkin Akdoğan, D. (2019). Nara-Köseburnu Barbaros Şehitliği (Bahriye Şehitliği). Anafarta, 2(5), 79-83.
• Gürman Şahin, A. (2018). Hüseyin Suat Yalçın’ın “Gâve Destanı”. Yeni Türk Edebiyatı, 17, 127-148.
• Şahin, H. (2021). Cemil Meriç’in bu ülke isimli eserinde eğitim ile ilgili söz varlığı. Yerel Tefekkürden Evrensel Düşünceye Cemil Meriç, 167-187. (ed. B. Kanter, M. Yalçınkaya, B. Ayanoğlu). Mardin: Mardin Artuklu Üniversitesi Yay.
• Şahin, N. (2014). Fazıl Ahmet Bahadır’ın “Tarih Türkçe Konuşur” adlı şiirinin metinlerarasılık bağlamında incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(3), 185-195.
• Yalçın, E. S. (1943). Hüseyin Suad Yalçın ve şiirleri. İstanbul: Halk Basımevi.
• Yalçın, H. S. (2020). Lâne-i melâl: lâne-i melâl, takrîr-i melâl siyâhtan beyazdan, pont-aven şiirleri. (haz. N. Yılmaz). İstanbul: Dün Bugün Yarın Yayınları. Yalçın, H. S. (2021). Hem hatırlar hem gülerim. (yay. haz. İ. Özen). Ankara: Çolpan Kitap Yay.