Halk eğitimi merkezlerinde yetişkinlere yönelik açılan okuma yazma kurs programlarının incelenmesi

Year 2023, Issue: 32, 164 - 179, 21.02.2023

Mehmet Emin Aktaş İbrahim Halil Yurdakal

https://doi.org/10.29000/rumelide.1252797

Abstract

Halk Eğitimi Merkezlerinde üç binin üzerinde kurs programı bulunmaktadır. Bu kurs programlarının sayısı Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü (HBÖGM) tarafından yayımlanan yeni programlar ile düzenli olarak artmaktadır. Yayımlanan kurs programları genel ve mesleki-teknik kurslar olmak üzere iki başlık altında incelenmektedir. Okuma yazma kursları, genel kurslar başlığı altında yer almaktadır. Okuma yazma kurslarında öncelikli olarak sınıf öğretmenleri görevlendirilmektedir. Okuma yazma kurslarının açılması için herhangi bir alt sınır bulunmamakla birlikte bir kişi ile bile açılabilmektedir. Okuma ve yazma özellikle bilgi çağında önemli iki olgu olarak ortaya çıkmaktadır. Zorunlu eğitime dahil olmayan ya da dahil olup okuma yazma öğrenemeyen bireyler için hayat boyu öğrenme kapsamında halk eğitim merkezlerinde okuma ve yazma kursları açılmaktadır. Bu araştırmanın amacı Halk Eğitimi Merkezlerinde açılan okuma yazma kurs programlarının içeriklerinin 21. YY becerileri ölçüt alınarak incelenmesidir. Çalışmada ayrıca programın amaçları ile ölçme ve değerlendirme bölümleri de MEB 2023 Eğitim Vizyonu baz alınarak değerlendirilmiştir. Nitel olarak desenlenen çalışma doküman incelemesi yöntemi ile yapılmıştır. Çalışmanın içeriğini Yetişkinler I. Kademe Okuma Yazma Öğretimi ve Temel Eğitim Programı, Yetişkinler II. Kademe Temel Eğitim Programı, Yoğunlaştırılmış Temel Düzey Okuma Yazma Eğitim Programı oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda şu bulgulara ulaşılmıştır: Halk Eğitimi okuma yazma kurs programları ders müfredatının amaçları 2023 eğitim vizyonu ile karşılaştırıldığında vizyonda geçen çoklu okuryazarlık becerisine uzak kaldığı görülmüştür. Kurs müfredatlarının kazanımları 21. Yüzyıl becerileri ile karşılaştırıldığında 2018 ve 2021 yıllarında güncellenmesine rağmen 21. Yüzyıl becerilerine uzak kaldığı görülmüştür. Kurs programlarında bahsedilen ölçme ve değerlendirme açıklamaları ile 2023 Eğitim Vizyonuna karşılaştırıldığında 2023 Eğitim Vizyonunda yer alan başarının ölçülmesinde kullanılan ölçütler ve değerlendirme biçimlerinin çeşitlendirilmesi, ölçme değerlendirmede süreç ve sonuç odaklı bütünleşik bir anlayış ortaya konulması hedefi ile uyumlu olduğu görülmüştür.

Keywords

Hayat boyu öğrenme, yetişkin eğitimi, halk eğitimi merkezi, yetişkinlere okuma yazma öğretimi

Investigation of literature course programs opened for adults in public education centers

Abstract

There are more than three thousand course programs in Public Education Centers. The number of these course programs is increasing regularly with the new programs published by the Ministry of National Education (MEB) General Directorate of Lifelong Learning (LLL). Published course programs are examined under two headings as general and vocational-technical courses. Literacy courses are included under the heading of general courses. Primary school teachers are assigned to literacy courses. Although there is no lower limit for the opening of literacy courses, it can be opened even with one person. Reading and writing emerge as two important phenomena, especially in the information age. For individuals who are not included in compulsory education or who cannot learn to read and write, reading and writing courses are offered in public education centers within the scope of lifelong learning. The purpose of this research is to examine the contents of literacy course programs opened in Public Education Centers by taking 21st century skills as criteria. In the study, the objectives of the program and the measurement and evaluation sections were also evaluated based on the MEB 2023 Education Vision. The study, which was designed qualitatively, was carried out with the document analysis method. The content of the study is Adults I. Level Literacy Teaching and Basic Education Program, Adults II. Level Basic Education Program constitutes Intensive Basic Level Literacy Education Program. As a result of the research, the following findings were reached: When the objectives of the Public Education literacy course programs were compared with the 2023 education vision, it was seen that the multi-literacy skill in the vision was far away. When the achievements of the course curricula are compared with 21st century skills, it has been observed that although they were updated in 2018 and 2021, they remained far from 21st century skills. When the measurement and evaluation explanations mentioned in the course programs are compared to the 2023 Education Vision, it has been seen that the criteria and evaluation methods used in the measurement of success in the 2023 Education Vision are compatible with the goal of diversifying, process and result-oriented integrated understanding in measurement and evaluation.

Keywords

Lifelong learning, adult education, public education center, adult literacy education

References

• Bay, Y. (2008). Ses Temelli Cümle Yöntemiyle İlk Okuma-yazma Öğretiminin Değerlendirilmesi (Ankara İli Örneği). Yayımlanmamış Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. PegemA Yayıncılık.
• Çelenk, S. (2007). İlk Okuma Yazma Programı ve Öğretimi. Maya Akademi.
• Demirel, Ö. (2006). Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri için Türkçe Öğretimi. PegemA Yayıncılık.
• Erdal, E. ve Balcı, H. (2021). Okuma Yazma Kurslarının Etkililiğine İlişkin Kursiyer Görüşlerinin Değerlendirilmesi, International Social Sciences Studies Journal, 7(79), 941-955.
• Güneş, F. (1997). Okuma Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi. Ocak Yayınları.
• Gürgenç, O. (2010). Halk eğitimi Merkezlerince yürütülen yetişkinler Okuma-Yazma öğretimi ve Temel eğitim programının etkililiğinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• İnce, G. (2008). Yetişkin okuryazarlık programlarının nitelik açısından değerlendirilmesi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=St3P8PoV61Vu0J5Nh4ceFw&no=JHvFPfY5Gc6LuwT9adZl8w adresinden 17.10.2022 tarihinde alınmıştır.
• Kavcar, C. Oğuzkan, F. ve Sever, S. (2005). Türkçe Öğretimi Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri İçin. Engin Yayınevi.
• Kaya, H. E. (2015). Türkiye’de halk eğitimi merkezleri. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 3(3), 268-277.
• Koçak, A. ve Arun, Ö. (2006). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk İletişim, 4(3), 21- 28.
• McCoog, I. J. (2008). 21st century teaching and learning. Education Resource Center. 13.11.2022 tarihinde eric.ed.gov/PDFS/ED502607.pdf adresinden erişilmiştir.
• MEB, (2018). Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği, 13/11/2022 tarihinde https://hbogm.meb.gov.tr/www/milli-egitim-bakanligi-hayat-boyu-ogrenme-kurumlari-yonetmeligi-yayimlandi/icerik/789 adresinden erişilmiştir.
• MEB, (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf adresinden 21.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
• MEB, (2018). Yetişkinler I. kademe temel eğitim programı. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kurslar/Okuma%20Yazma_Yeti%C5%9Fkinler%20I.Kademe%20Okuma%20Yazma%20%C3%96%C4%9Fretimi%20TEP.pdf adresinden 20.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
• MEB, (2018). Yetişkinler II. kademe temel eğitim programı. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kurslar/Okuma%20Yazma_Yeti%C5%9Fkinler%20II.Kademe%20Okuma%20Yazma%20%C3%96%C4%9Fretimi%20TEP.pdf adresinden 17.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
• MEB, (2018). Yoğunlaştırılmış Temel Düzey Okuma Yazma Eğitim Programı, chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kurslar/Okuma%20Yazma_Yo%C4%9Funla%C5%9Ft%C4%B1r%C4%B1lm%C4%B1%C5%9F%20Temel%20D%C3%BCzey%20Okuma%20Yazma%20E%C4%9Fitim%20Program%C4%B1.pdf adresinden 21.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Öz, F. (2001). Uygulamalı Türkçe Öğretimi. Anı Yayıncılık.
• Susar Kırmızı, F. (2008). Okuma, Etkinliklerle Türkçe Öğretimi İçinde (105-139). Ekin Kitapevi.
• Yalçın, A. (2002). Türkçe Öğretimi Yöntemleri –Yeni Yaklaşımlar-. Akçağ Basım Yayın.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Yurdakal, İ. H. ve Kırmızı, F. (2022). Yazma Yöntem ve Teknikleri, Edi: B. B. Ayrancı ve A. Başkan, Kuram ve uygulamada yazma eğitimi içinde (s. 129-175), Pegem Akademi.
• UNESCO, (2011). Definition of adult education. http://uis.unesco.org/en/glossary
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. IDS Practice Papers, 1-10.