Literary articles published by Yaşar Nabi Nayır in Varlık journal (1933-1946)

Year 2023, Issue: 32, 624 - 649, 21.02.2023

Duygu Altın Tellioğlu Nihayet Arslan

https://doi.org/10.29000/rumelide.1252814

Abstract

As part of the reform of culture, art, and literature according to republican values, the 1930s marked a crucial decade in Turkey. The framework of policies implemented during this decade was determined by the government's goal of achieving the level of civilization of Western Societies, known as "Contemporary Civilization". It was thus decided at a congress of Cumhuriyet Halk Fırkası in 1931 that the party would focus on culture as its primary area of organization. As a result of this decision, Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti (1931), Türk Dili Tetkik Cemiyeti (1932), and Halkevleri (1932) started their activities. In addition to these institutions, it is also possible to say that newspapers and journals published in this period played an important role in the reconstruction of culture. The most important examples of these journals published after 1930 are Kadro (1932), Ülkü (1933), Yeni Adam (1934), Kültür Haftası (1936), Yücel (1935), Ağaç (1936), Kalem (1938-1939) İnsan (1939). Among these periodical publications, Varlık, first published on July 15 1933 in Ankara, has continued to be published from that period to the present, and Yaşar Nabi Nayır is the first name associated with the journal itself. He started his journey in literature as a young poet in 1928. He was a member of the Yedi Meşale movement; however, the group broke up in a short time, and it was after this that Varlık started to be published. Yaşar Nabi Nayır achieved his greater productivity in Varlık, and he was one of the most influential intellectuals in the 1930s when it came to the construction of republican culture. Therefore, this work aims to identify the articles by Yaşar Nabi between 1933-1946 and analyze the literary works in parallel with the cultural developments of this specific period.

Keywords

Yaşar Nabi Nayır, Culture, literature

Yaşar Nabi Nayır’ın Varlık dergisindeki edebiyat meseleleri üzerine yazıları (1933-1946)

Abstract

Türkiye’de 1930’lu yıllar kültür, sanat ve edebiyatın cumhuriyet değerleri etrafında yeniden şekil aldığı önemli bir dönemdir. Cumhuriyet iktidarının “muasır medeniyet” olarak gösterdiği Batı medeniyetine ulaşma hedefi, bu dönemde yürütülen politikalarının çerçevesini belirler. Özellikle Cumhuriyet Halk Fırkasının 1931 yılında gerçekleştirdiği kurultayda partinin kültür alanında örgütlenmesine karar verilir. Bu kararın neticesinde, Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti (1931), Türk Dili Tetkik Cemiyeti (1932), Halkevleri (1932) faaliyetlerine başlar. Bu kurumların yanı sıra, kültür inşasında gazete ve dergilerin söz konusu dönemde önemli roller üstlendiği söylenebilir. 1930’dan sonra yayınlanmaya başlayan başlıca fikir ve sanat dergilerinin başında Kadro (1932), Ülkü (1933), Yeni Adam (1934), Kültür Haftası (1936), Yücel (1935), Ağaç (1936), Kalem (1938-1939) ve İnsan (1939) gelmektedir. Bu süreli yayınlar arasında 15 Temmuz 1933’te Ankara’da ilk kez çıkan Varlık dergisi ise söz konusu dönemden günümüze kadar yayınlanmaya devam eden en uzun soluklu süreli yayındır. Varlık dergisi dendiğinde ise akla gelen ilk isim Yaşar Nabi Nayır’dır. 1928’de edebiyat dünyasına genç bir şair olarak Yedi Meşale hareketi içinde başlayan Yaşar Nabi, topluluğun kısa sürede dağılmasından sonra asıl verimliliğini Varlık’ın yayın hayatına başlamasıyla elde eder. Denilebilir ki Yaşar Nabi, Varlık’taki yazılarıyla 1930’lu yıllarda cumhuriyet kültürünün inşasında önemli rol üstlenen aydınların arasında yer alır. Bu çalışmanın amacı Yaşar Nabi’nin 1933-1946 arasında Varlık dergisinde kaleme aldığı yazıları tespit etmek ve bu yazılardan edebiyatla ilgili olanları dönemin kültürel gelişmeleriyle paralel değerlendirmektir.

Keywords

Cumhuriyet kültürü, edebiyat, Varlık, Yaşar Nabi Nayır

References

• Belge, M. (1983). Kültür. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. (Cilt 5, s. 1288-1304) içinde İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çağlar, B. K. (1936). Yeter Bu Mecmua Dampingi, Arkadaşlar Birleşelim!. Ülkü. 7/40, 289.
• Doğan. M. C. (2019). Şiir Ölüyor mu? Ankara. Çolpan Kitap.
• Enginün, İ. (2001). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Günyol, V. (1983). Türkiye’de Çeviri. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi. (Cilt 2, 324-331) içinde İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kahraman, H. B. (2010). Bir Nehir Serüveni: Dergicilik, Varlık, Dün-Bugün. Filiz Nayır & Deniz Tekin & Enver Ercan (Der.) Yaşar Nabi Nayır ve Varlık Dergisi içinde (10-20). Ankara: T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
• Karagülle, F. (2006). Varlık Dergisi. Türkiyat Araştırmaları Literatür Dergisi. 4/8, 609- 628.
• Kayaoğlu, T. (1998). Türkiye’de Tercüme Müesseseleri. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Koçak, C. (2009) Geçmişiniz İtinayla Temizlenir. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Koçak, O. (2002). 1920’lerden 1970’lere Kültür Politikaları. Ahmet İnsel (Der.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce (Kemalizm) içinde (371-417). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kongar. E. (2010). Yaşar Nabi’nin Türk Edebiyatındaki Yeri: Varlık Dergisi ve Varlık Yayınları. Filiz Nayır & Deniz Tekin & Enver Ercan (Der.) Yaşar Nabi Nayır ve Varlık Dergisi içinde (10-20). Ankara: T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
• Oktay, A. (1993). Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı (1923-1950). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Özay, Ç. (2018). Kültür ve Sanat Hayatımıza Katkısı Bakımından Varlık Dergisi Üzerine Bir İnceleme. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Parla, T. (1991). Türkiye’de Siyasal Kültürün Kaynakları, Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, (Cilt 2) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pektaş, Ş. (2010). Millî Şef Döneminde (1938-1950) Cumhuriyet Gazetesi. İstanbul: Fırat Yayınları.
• Sazyek, H. (2006). 1923-1950 Arası Türk Şiiri. Türk Edebiyat Tarihi (Cilt 4, s. 21-47) içinde. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Toksoy, N. (2007). Bir Kültürel Kalkınma Modeli Olarak Halkevleri. Ankara: Orion Yayınevi.
• Topuz, H. (1973). 100 Soruda Türk Basın Tarihi. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Nabi, Y. (1936). Edebiyat Âlemimizin Manzarası. Varlık. 4 /78, 81
• ______. (1937). Edebiyatımızın Bugünkü Meseleleri. Varlık. 4 /87, 225
• ______. (1937). Bir Edebiyatçılar Birliğine İhtiyaç Vardır. Varlık. 4/ 91, 288
• ______. (1937). Şiir Buhranı. Varlık. 5/107, 545
• ______. (1937). Okumak ve Okutmak. Varlık. 4/95, 353 -355
• ______. (1937). Kitabın Korunması ve Yayılması. Varlık. 4/93, 322-323
• ______. (1937). Kitap Buhranı ve Memleketimiz. Varlık. 4/ 92, 308-309
• ______.(1937).Durmuş Edebiyatçılar.Varlık. 5/ 105, 513
• ______ .(1938). Cumhuriyetin on beş yılında edebiyatımız. Varlık. 5/129, 115
• ______. (1938). Gençleri Teşvik Etmeli mi?. Varlık. 5/11, 609
• ______. (1938). Tercüme Meselesi Telif Hakkında. 5/ 110, 593
• ______. (1938). Romancılığımız ve Tercüme. Varlık. 6/ 122, 17-18
• ______. (1939). Birinci Neşriyat Kongresi. Varlık. 6 /141), 1
• ______. (1939). Tercüme Meselesi. Varlık. 6 /142, 16-17
• ______. (1940). Eski Yeni Davası. Varlık. 10/166, 545
• ______. (1939). Tercümeye Dair. Varlık. 11/178, 229-231
• ______. (1941). Bizde Tenkit. Varlık. 11/184, 361- 362
• ______. (1945). Yeni Şiir Davası. Varlık. 14/ 284-285, 667-669
• ______. (1946). Klasiklerin Tercümesinde Yeni Bir Başarı. Varlık 16 /296-297, 113- 144
• ______. (1946). Şiirde Yeni, Eski Meselesi. Varlık. C/S 16/ 313, 4-5