Sanatsal betimde aporia

Year 2023, Issue: 35, 837 - 845, 21.08.2023

Ayşe Azamet

https://doi.org/10.29000/rumelide.1342250

Abstract

Toplumların çevresel ve sosyolojik koşullara uyum süreçleri kitlesel olarak buhranlara yol açmıştır. Sanayileşme, kaynak kısıtlılığı, ekonomi, sağlık, savaş ve iktidar gibi sonu gelmeyen olgusal faktörler, toplumları çatışmaların odağında olmaya zorunlu kılar. Çağın verilerini işleyen ve dönüştüren sanatçı karşıt durumları bir arada tanımlayarak eserlerinde açığa çıkarmaya devam eder. Üstelik güvenli sayılan net verilerin ötesinde, sisler içinde gezinerek de olsa, çıkmazlara yol almayı seçen sanatçı filozof, bugüne yapıtlarıyla yansımıştır. Böylece temsilin ötesinde bir değere ulaşan kavram, eserin maddesinden de özgürleşir. Bulanık, çelişik, çıkmaz, açmaz gibi insanı temelde aşan haller, sanat tartışmalarında var olurken, aslında sanatın deneyimlediği, toplumların deneyimidir. Bu birliktelik içinde doğa-insan beraberliğini yadsıyan teknokratik otorite, çatışma ve sorunlara zemin hazırlamaktadır. Üstelik bu otorite, tabiatta türlerin yok oluşu ve insanı doğasından uzaklaştıran, dönüşü olmayan çıkmazlara savurmaktadır. 21. yüzyıl sonuç olarak dijital ve biyoteknolojik kaosun içinde insana alan sağlayan, posthüman esere göz atmayı gerektirir. Bu araştırma eserlerin ‘aporia’ anlarına odaklanmaktadır. Felsefe, bilim, sanat ve posthümanist söylemler ile yapıtlar incelenmiştir.

Keywords

Aporia, kaos, posthüman, sanat

References

• Aristotales. (2014). Fizik. Çev. Saffet Babür. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Arnheim, R. (1971). Entropy and Art an Essay on Disorder and Order. London: University of California Press Berkeley.
• Baudrillard, J. (2010). Simulacra and Simulation. United States of America: The University of Michigan Press.
• Broeckmann, A. (2016). Machine Art in The Twentieth Century. London: The MIT Press.
• Campbell, J. (2023). Jim Campbell Website Under Construction. new.jimcampbell.tv: http://www.jimcampbell.tv/portfolio/low_resolution_works/running_falling/ambiguous_icon_five_running_falling/ adresinden alındı
• Colson, R. (2007). The Fundamentals of Digital Arts. AVA Publishing.
• Danto, A. C. (2014). Sanatın Sonundan Sonra. Çev. Zeynep Demirsu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Deleuze, G., & Guattari, P. F. (2001). Felsefe Nedir. Çev. Turhan Ilgaz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Escher, M. C. (2009). Escher The Graphic Work. Taschen.
• Feinberg, Y., Volkenstein, M., Kuznetsov, B., Averinzev, S., & Klaniczay, T. (1991). Bilim ve Sanat Üzerine. Haz. Oğuz Özügül. İstanbul: Us Yayınevi.
• Feyerabend, P. (1995). Akla Veda. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Francalanci, E. L. (2012). Nesnelerin Estetiği. Dost Kitabevi Yayınları.
• Fukuyama, F. (2002). Our Posthuman Future: Consequences of the Biotechnology Revolution. New York: Farrar, Straus and Giroux.
• Habermas, J. (1993). İdeoloji olarak Teknik ve Bilim. Çev. Mustafa Tüzel. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hayles, N. K. (2005). My Mother Was a Computer. Chicago: The University of Chicago Press.
• Hegel, G. W. (1988). Hegel's Aesthetics: Lectures on Fine Art. Çev. Thomas Malcolm Knox. New York: Clarendon Press Oxford.
• Horkheimer, M. (2013). Akıl Tutulması. Çev. Orhan Koçak. İstanbul: Metis Yayınları.
• Hoy, M. (2017). From Point to Pixel: A Genealogy of Digital Aesthetics. New England: Dartmouth College Press.
• Kaprow, A. (1993). Essays on the Bluring of Art and Life. Ed. Jeff Kelley. London: University of California Press Berkeley.
• Kosuth, J. (1967). Phillips: https://www.phillips.com/detail/joseph-kosuth/UK010310/13 adresinden alındı
• Kosuth, J. (1967). Buffalo Akg Art Museum: https://buffaloakg.org/artworks/20151426-titled-art-idea-idea-nothing-italian adresinden alındı
• Kosuth, J. (1991). Art After Philosophy and After: Collected Writings, 1966- 1990 Writing Art Series. London: Massachusetts Institute of Technology.
• Kuspit, D. (2014). Sanatın Sonu. Çev. Yasemin Tezgiden. İstanbul: Metis Yayınları.
• Lucy, N. (2004). A Derrida Dictionary. Blackwell Publishing.
• Quaranta, D. (2013). Beyond New Media Art. Brescia: LINK Editions.
• Richards, K. M. (2008). Derrida Reframed. New York: I. B. Tauris.
• Shiff, R. (2013). Specificity. A. Dumbadze, & S. Hudson içinde, Contemporary Art: 1989 to The Present (s. 126-136). Oxford: John Wiley & Sons, Inc.
• Shiner, L. (2018). Sanatın İcadı, çev. İsmail Türkmen. İstanbul: Ayrıntı.
• Small, I. V. (2013). Medium Aspecificity / Autopoietic Form. A. Dumbadze, & S. Hudson içinde, Contemporary Art : 1989 to the Present (s. 117-125). Oxford: John Wiley & Sons, Inc.
• Spielmann, Y. (2013). Hybrıd Culture Japanese Media Arts in Dialogue with the West, Trans. Anja Welle and Stan Jones. London: The MIT Press.
• Wolfe, T. (1996, December 2). Sorry, but your soul just died. Forbes ASAP, s. 211-223.
• Žižek, S. (2012). Antroposen'e Hoşgeldiniz. İstanbul: Encore Yayınları.