Yorumlayıcı Çeviri Kuramı Açısından Albert Camus’nün “Yabancı” Adlı Romanının Çevirilerinin İncelenmesi

Year 2023, Issue: 37, 1401 - 1412, 21.12.2023

Muzaffer Kaya

https://doi.org/10.29000/rumelide.1406027

Cited By: 1

Abstract

Çeviri eylemi akla gelince ilgili sürecin ne anlama geldiği biliniyormuş gibi hissedilir ama çeviri yapılmaya başlandığında ve sorunlarla karşılaşıldığında bu alanın zorlukları ve bir yöntemin eksikliği ortaya çıkmaktadır. Çeviri, çevirmen açısından iyi tanımlanmış nitelikler ve yetenekler gerektiren bir araştırma alanıdır. Bu bağlamda, çeviribilimin disiplinlerarası özerkliğinin sağlanabilmesi için çeviri metninin tüm disiplinleri dikkate alarak ve temeli sağlam bir çeviri kuramına dayandırılması gereklidir. Nitelikli bir çeviri ürünü elde etmek için de Yorumlayıcı Çeviri Kuramı’na yıllardır başvurulmaktadır. Yorumlayıcı Çeviri Kuramı’na göre çevirmenin çeviri eylemini gerçekleştirirken uygulayacağı belli aşamalar mevcuttur. Bu aşamalar anlam (fr. sens), anlama (fr. compréhension), sözcüklerden sıyırma (fr. déverbalisation) ve yeniden dile getirmedir (fr. réexpression). Bu aşamaları geçtikten sonra ortaya çıkan iki tür çeviri ürünü söz konusudur; “eşdeğer bir çeviri ürünü” ve “uygun çeviri ürünü”. Eşdeğer bir çeviri hedef dilin dilsel ve kültürel ögelerini gözeterek yapılan bir aktarımdır. Uygun olarak kabul edilen bir çeviri, kaynak metnin dilsel özelliklerine sadık kalınarak gerçekleştirilen bir aktarımdır. Yorumlayıcı Çeviri Kuramı’na uygun olarak yapılan bir çeviri, eşdeğeri ile yapılmış çeviri olarak kabul edilir. Bu çalışmada amaç, bu kuramın özünü, yorumlayıcı modelini ve Albert Camus’nün Yabancı adlı romanının iki farklı çevirmen tarafından çeviri eylemi sırasında uyguladıkları çeviri aşamalarını belirlemeyi ve ortaya çıkan çeviri ürünlerini Yorumlayıcı Çeviri Kuramı’na göre betimlemeyi amaçlamaktadır.

Keywords

Yorumlayıcı Çeviri Kuramı, Anlam, anlama, sözcüklerden sıyırma, yeniden dile getirme

References

• Albir, A. H. (2005). La théorie interprétative de la traduction-sa place en traductologie. F. Israël & M. Lederer (Ed.), La théorie interprétative de la traduction I - genèse et développement içinde (s.163-193). Paris : Lettres modernes minard.
• Camus, Albert. (1942). L’Étranger. Édition du groupe « Ebooks libres et gratuits »
• Camus, Albert. (2008). Yabancı. Can Yayınları
• Camus, Albert. (2015). Yabancı. Can Sanat Yayınlar
• Delisle, J. (1980). L’Analyse du discours comme métohde de traduction. Ottowa : Éditions de l’Université d’Ottowa.
• Delisle, J. (1980). Réflexions sur l'historiographie de la traduction et ses exigences scientifiques. Équivalences., 26(2), 21-44(1980).
• Delisle, J. (1984). Réflexions sur l'historiographie de la traduction et ses exigences scientifiques. Équivalences., 26(2), 21-64(1984).
• Guidère, Mathieu : Introduction à la traductologie. Penser la traduction : hier, aujourd h́ ui, demain. De Boeck, Paris, 2010.
• Lederer, M. (1994). La traduction aujourd’hui : Le modèle interprétatif. Paris : Hachette.
• Lederer, M. (2005). Théorie Interprétative de la Traduction : Genèse et développement. Paris. Lettres Modernes. Minard.
• Lederer, M. (2006). La théorie interprétative de la traduction ; origine et évolution. Qu'est-ce que la traductologie., 37-52(2006).
• Raková, Z. (2014). Théories, approches et modèles de la traduction au XXe siècle. Les théories de la traduction., 57-142 (2014).
• Seleskovitch, D., & Lederer, M. (2001). Principes et méthodes de l'enseignement de l'interprétation. Interpréter pour traduire. Paris : Didier Érudition.
• Tekin, N. (2015). Yaşar Kemal’in “Yılanı Öldürseler” Adlı Romanının Fransızcaya Çevirisindeki Kültürel Aktarımın Yorumlayıcı Anlam Kuramına Göre İncelenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(10), 139-151.