Sağlık çalışanlarının COVID-19 pandemisi döneminde iş verimliliği düzeylerinin incelenmesi

Yıl 2023, , 8 - 18, 01.03.2023

Zeynep Yentur , Ahmet Teke , Hasan Uğur Öncel

https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1158460

Cited By: 1

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı, sağlık çalışanlarının COVID-19 pandemisi döneminde iş
verimliliği düzeylerinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Nedensel karşılaştırmalı
türündeki bu araştırmanın örneklemi, Türkiye’de İstanbul Anadolu yakasındaki kamu ve özel
hastanelerde görevli sağlık çalışanlarıdır. “Kolayda Örnekleme Yöntemi” ile örneklemin
belirlendiği bu araştırmada veriler, anket tekniği ile toplanmıştır. Araştırma kapsamında
toplanan 606 veri, SPSS 26 ve AMOS 20 programlarına aktarılmış ve frekans, açımlayıcı ve
doğrulayıcı faktör analizleri, tanımlayıcı istatistikler, anova analizleri ve bağımsız örneklem t
testleri yapılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan 606 sağlık çalışanından %51,5’i 26-35 yaş
aralığındadır. Katılımcıların %16,8’i kronik hastalığı sahipken; %37,3’ü acil servis ve %15’i
yoğun bakımda çalışmaktadır. Başlangıçta 26 ifadeden oluşan iş verimliliği ölçeği, açımlayıcı
ve doğrulayıcı faktör analizleri neticesinde 17 ifade ve 3 boyuta ayrılmıştır. Bununla birlikte,
ölçek ve alt boyutlarının güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Tanımlayıcı istatistikler
neticesinde, sağlık çalışanlarının iş verimlilik ortalaması 1,9 olarak bulunmuştur. Son olarak
Anova ve t testleri neticesinde; iş verimliliği, yaş ve çalışılan birim değişkenine göre
farklılaşırken; kronik hastalık değişkenine göre farklılaşmamıştır. Biyolojik risk, yaş
değişkenine göre farklılaşmazken; iş tatmini ve iş performansı, yaş değişkenine göre
farklılaşmıştır. Biyolojik risk, iş tatmini ve iş performansı değişkenleri çalışılan birim ile
kronik hastalık değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Sonuç: Sağlık
çalışanlarının COVID-19 pandemisi döneminde iş verimliliklerinde düşüş yaşanmıştır. Bu
kapsamda sağlık çalışanlarının iş verimlilikleri, iş tatminleri ve iş performansları, yaş
azaldıkça düşüş göstermiştir. Bununla birlikte acil servis ve yoğun bakımda görevli sağlık
çalışanlarının iş verimlilikleri, idari birimlerdekilere oranla daha yüksek bulunmuştur.

ABSTRACT
Aim: The study aims to examine the work efficiency levels of healthcare workers during the
COVID-19 pandemic. Materials and Methods: The sample of this causal-comparative study
is healthcare workers working in public and private hospitals in the Anatolian side of Istanbul
in Turkey. In this study, the model was determined with the "Easy Sampling Method," the
data were collected with the survey technique. Six hundred six data contained within the
scope of the research were transferred to SPSS 26 and AMOS 20 programs, and frequency,
exploratory and confirmatory factor analyses, descriptive statistics, ANOVA analyses, and
independent sample t-tests were performed. Results: 51.5% of 606 healthcare workers
participating in the study are between the ages of 26-35. While 16.8% of the participants had
a chronic disease, 37.3% worked in the emergency room, and 15% worked in the intensive
care unit. The work efficiency scale, which initially consisted of 26 statements, was divided
into 17 statements and three dimensions as a result of exploratory and confirmatory factor
analyses. However, the scale and its sub-dimensions were found to be reliable. As a result of
descriptive statistics, the average work efficiency of health workers was 1.9. Finally, as a
result of ANOVA and t-tests, while work efficiency differs according to age and unit of work,
it did not differ according to the chronic disease variable. While the biological risk does not
vary according to the age variable, job satisfaction and job performance differ according to
the age variable. Physical risk, job satisfaction, and performance variables did not show a
significant difference in the unit of work and chronic disease variables. Conclusion: There
has been a decrease in the work efficiency of healthcare workers during the COVID-19
pandemic. In this context, the work efficiency, job satisfaction, and job performance of
healthcare workers decreased as the age decreased. On the other hand, the health workers'
work efficiency in the emergency and intensive care units was higher than those in the
administrative departments.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Çalışanları, İş Verimliliği, COVID-19 Pandemisi

Kaynakça

• Doğan, E.M. ve Tatlı, H.(2010). İş gücü verimliliğini etkileyen faktörler: Bingöl Devlet Hastanesi’nde hemşireler üzerine bir uygulama. Verimlilik Dergisi, 2010(4), 1-22.
• Şahin, İ. (2009). Sağlık Bakanlığı genel hastaneleri ve Sağlık Bakanlığı’na devredilen SSK genel hastanelerinin teknik verimliliklerinin karşılaştırmalı analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 11(1), 1-48.
• Şener, M. ve Yiğit, V. (2017). Sağlık sistemlerinin teknik verimliliği: Oecd ülkeleri üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(26), 266-290.
• Enli Tuncay, F., Koyuncu, E., Özel, Ş. (2020). Pandemilerde sağlık çalışanlarının psikososyal sağlığını etkileyen koruyucu ve risk faktörlerine ilişkin bir derleme. Ankara Med Journal, 20(2), 488-501.
• World Health Organization (WHO), (2020). Https://www.euro.who.int/en/healthtopics/health-emergencies/coronavirus-covid-19/novel-coronavirus-2019-ncov, (alındığı tarih: 20.04.2022).
• T.C. Sağlık Bakanlığı, (2020). Sağlık Bakanlığı COVİD_19 Bilgilendirme Platformu. Https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66337/genel-bilgiler-epidemiyoloji-ve-tani.html, (alındığı tarih: 16.05.2020).
• World Health Organization (WHO),(2022). https://www.who.int/publications/m/item/weekly-epidemiological-update-on-covid-19---8- june-2022, (alındığı tarih: 09.06.2022).
• Euronews, (2021). Https://tr.euronews.com/2021/05/24/dso-covid-19-la-mucadelede-en-az115-bin-sagl-k-cal-san-hayat-n-kaybetti, ( alındığı tarih: 09.06.2022).
• Çalışkan Pala, S., Metintaş, S. (2020). COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanları. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5, 156-168.
• Türk Tabipler Birliği, (2022). https://www.ttb.org.tr/kollar/COVID19/haber_goster.php?Guid=93f50274-c786-11ec8bef-40694c436a49. (alındığı tarih: 09.06.2022).
• Çarıkçı, F. ve Salmanlı, Ö. (2022). Pandemi Döneminde Kişisel Koruyucu Ekipman Kullanımının Sağlık Çalışanları Üzerindeki Fiziksel ve Psikolojik Etkilerine Genel Bakış. Journal of Medical Sciences, 3(1), 16-21.
• Ersan, A. ve Süslü, M. (2022). COVİD-19 korkusunun sağlık çalışanlarının iş performanslarına etkileri ve örgütsel bağlılığın aracılık rolü. Akademik Hassasiyetler, 9(18), 231-266.
• Dikmen, Y.,Kara Yılmaz, D., Başaran, H., Filiz, N. Y. (2016). Hemşirelerde iş gücü verimliliğini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Çağdaş Tıp Dergisi, 6(4), 334-342.
• Bingöl, Ü. ve Kutlu, A. (2019). Hemşirelerin çalışma ortamlarının hasta ve hemşire güvenliği açısından değerlendirilmesi, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 35(2), 49-59.
• Yu, X, Zhao, Y, Li, Y, Hu, C, Xu, H, Zhao, X. and Huang, J.(2020). “Factors Associated With Job Satisfaction of Frontline Medical Staff Fighting Against COVID-19: A CrossSectional Study in China”. Front. Public Health, 8, 426. doi: 10.3389/fpubh.2020.00426
• Alrawashdeh, H.M., Al- Tammemi, A.B., Alzawahreh, M.K., Al-Tamimi, A., Elkholy, M., Al Sarireh, F., Abusamak, M., Elehamer, N.M.K., Malkawi, A., Al-Dolat W., AbuIsmail, L., Al-Far, A. and Ghoul, I.(2020). “Occupational Burnout and Job Satisfaction Among Physicians in Times of COVID-19 Crisis: A Convergent Parallel Mixed-Method Study. BMC Public Health, 21(811), 1-18.
• Çimen, M. ve Şahin, İ. (2000). Bir kurumda çalışan sağlık personelinin iş doyum düzeyinin belirlenmesi. Hacettepe sağlık idare dergisi, 5(4), 53-67.
• Güdük, Ö., Vural, A., Güdük, Ö. (2022). COVID-19 Salgını Döneminde Sağlık Çalışanlarının İş Doyumu. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11 (1), 54- 62.
• Lim, S., Song, Y., Nam, Y., Lee, Y., Kim, D. (2022). Moderating effect of burnout on the relationship between self-efficacy and job performance among psychiatric nurses for COVID-19 in National Hospitals. Medicina, 58(2), 171.
• Kılınç, E. ve Paksoy, H.(2017). Sağlık Çalışanlarında Performans Algı Düzeyinin Bazı Sosyo-Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 20 (2) , 151-159.
• Tayfun, A., ve Çatır, O.(2013). Örgütsel sessizlik ve çalışanların performansları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3), 114-134.
• Kundak, Z. , Taş, H. Ü. , Keleş, A., Eğicioğlu, H.(2015). Bir Üniversite Hastanesinde Hemşirelik Mesleğinde İş Tatmini ve Motivasyon. Kocatepe Tıp Dergisi, 16(1), 1-10.
• Yüksel Kaçan, C., Örsal, Ö., Köşgeroğlu, N. (2016). Hemşirelerde İş Doyumu Düzeyinin İncelenmesi.Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 18(2/3), 1-12.
• T.C. Sağlık Bakanlığı, (2020). https://www.saglik.gov.tr/TR,65032/bakan-kocakoronaviruse-iliskin-son-durumu-degerlendirdi.html, (alındığı tarih: 25.12.2020).
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: FelsefeYöntem-Analiz. Seçkin Yayınevi, Ankara.
• Coşkun, R., Altunışık, R., Yıldırım, E.(2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPPS Uygulamalı.Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
• Ergin, D. Y.(1995). Ölçeklerde geçerlilik ve güvenilirlik. M.Ü. Atatürk Eğitim FakültesiEğitim Bilimleri Dergisi,7(7), 125-148.
• Gönültaş, T., Aytaç, N., Akbaba, M. (2018). Çukurova Üniversitesi Balcalı Hastanesi’ndeÇalışan Hemşirelerde İş Doyumunun Araştırılması, 8(1), 30-40.
• Kahraman, G., Engin, E, Dülgerler, Ş., Öztürk, E. (2011). Yoğun bakım hemşirelerinin işdoyumları ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(1), 12-18.