Examination of Ministry of National Education School Family Association Regulations on the Basis of the Development Process

Year 2024, Volume: 24 Issue: 2, 201 - 219, 30.12.2024

Serdal Soydan

https://doi.org/10.53629/sakaefd.1367506

Abstract

Parent-teacher associations are associations that have been in the Turkish education system for a long time, established on a legal basis by regulations, intended to be developed by making radical changes over time, and established with the aim of including parents in the educational processes and providing support. In this study, where the development processes of the regulations published throughout the history of the Republic are examined, 5 regulations and 1 instruction published in 1931, which were put into practice by the Ministry of National Education between 1947 and 2012, were examined as the research study group. Thus, it is aimed to analyze the development processes by examining together the official practices aimed at ensuring school-family cooperation throughout the history of the Republic in terms of their specific characteristics. The document analysis method, which is a qualitative study design, was used in the study. During the data collection phase, the instructions and abolished regulations were scanned for year and issue information from the official newspaper module of the Ministry of National Education official website, where the regulations were published digitally; According to the parent-teacher association regulation dated 2012, which is in force, T.R. Retrieved from the Presidential Legislation Information System database. The data were analyzed with the descriptive analysis method. For this purpose, the printed regulations were examined thematically in different categories and analyzed in depth within the scope of the year and number of publication, the innovations it brought, and its positive and negative aspects. Considering the findings, it has been concluded that the regulations were influenced by the public administration policies of the period in which they were published, that they made significant contributions to the shaping of the regulations in force, and that parent-teacher associations, over time, became prominent mechanisms in terms of meeting school needs, from structures established to provide support to students who lack financial means.

Keywords

Parent-Teacher Association Regulation, Development of Parent-Teacher Association Regulations, School-Family Cooperation, Educational Management

Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliğinin Tarihi Gelişim Süreci Temelinde İncelenmesi

Abstract

Okul aile birlikleri, uzun süredir Türk eğitim sisteminde yer alan, yönetmeliklerle yasal bir zemine oturtulmuş, zaman içerisinde köklü değişiklikler yapılarak geliştirilmek istenmiş, eğitim süreçlerine velileri dahil etme ve destek sağlama amacıyla kurulmuş birlikteliklerdir. Cumhuriyetin ilanından bu yana yayımlanan yönetmeliklerin gelişim süreçlerinin irdelendiği bu çalışmada, araştırmanın çalışma grubu olarak MEB tarafından 1947-2012 yılları arasında uygulamaya konulmuş, 5 yönetmelik ve 1931 yılında yayımlanan 1 talimatname incelenmiştir. Böylece cumhuriyet tarihi boyunca okul aile iş birliğini sağlamaya yönelik yapılan resmi uygulamaların belirli özellikleri bakımından bir arada incelenmesi ile gelişim süreçlerinin analiz edilmesi hedeflenmiştir. Çalışmada nitel bir çalışma deseni olan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aşamasında, talimatname ve yürürlükten kaldırılan yönetmeliklere, yönetmeliklerin dijital olarak yayımlandığı MEB resmî web sitesinin resmî gazete modülünden yıl ve sayı bilgileri taranarak; yürürlükte olan 2012 tarihli Okul Aile Birliği Yönetmeliği’ne ise T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi veri tabanından ulaşılmıştır. Veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Bu amaçla çıktısı alınan yönetmelikler farklı kategorilerde tematik olarak incelenmiş, yayımlandığı yıl ve sayı, getirdiği yenilikler, olumlu ve olumsuz yönleri kapsamında derinlemesine analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara bakıldığında yönetmeliklerin yayımlandığı dönemin kamu yönetimi politikalarından etkilendiği, yürürlükte olan yönetmeliğin şekillenmesine ciddi katkılar sağladıkları ve okul aile birliklerinin zaman içerisinde maddi imkanlardan yoksun öğrencilere destek sağlamaya yönelik çalışmalar yapma amacıyla kurulan yapılardan, okul ihtiyaçlarını giderme yönüyle ön plana çıkan mekanizmalar haline geldiği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Keywords

Okul Aile Birliği Yönetmeliği, Okul Aile Birliği Yönetmeliklerinin Gelişimi, Okul Aile İş Birliği, Eğitim Yönetimi

Thanks

Araştırma sürecinde her an desteğini hissettiğim ve yardımını hiçbir zaman esirgemeyen hocam Doç. Dr. Gökhan BAŞ’a teşekkür ederim.

References

• Akal. Ş. (2010). İlköğretim Okullarında, Okul Aile Birliği Görevlerine Verilen Önem Derecesi ve Bu Görevlerin Gerçekleşme Düzeyi, [Yüksek lisans tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi].
• Akbaşlı S., & Tura B. (2019). Okul aile birlikleri okullara ne getirdi? Neyi değiştirdi? Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9-14(20),1749-1768. https://doi.org/10.26466/opus.621027
• Atmaca, T. (2019). Olumsuz okul tutumu, okula yabancılaşma ve anti̇-sosyal davranışın ortaöğretı̇m öğrencı̇lerı̇nı̇n suça eğı̇lı̇mı̇nı̇ yordama düzeyi̇. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 10 (19), 63-86.
• Aydoğan, Y. (2023). Okul aile birlikleri üzerine bir inceleme. Uygulamada Eğitim ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 93-130.
• Aydın, Z. (2010). Okul-aile iş birliğine ilişkin yönetici, öğretmen ve veli görüşleri. Education Sciences, 5 (3), 1169-1189.
• Bayrakçı, M., & Dizbay, S. (2013). Ortaöğretim kurumlarında okul aile birliklerinin okul yönetimine düzeyleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Dergisi, (3)1, 98-112.
• Candemir, O. (2023). Okul aile iş birliğini güçlendirme üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 10 (98)
• Çalık, C. (2007). Okul çevre ilişkisinin okul geliştirmedeki rolü: Kavramsal bir çözümleme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(3), 123-140.
• Çatalkaya, E. (2020). İlköğretim Velilerine Göre Okul Aile İş Birliği. [Yüksek lisans tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi].
• Çalışkan, N., & Ayık, A. (2015). Okul aile birliği ve velilerle iletişim. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 69-82.
• Çelenk, S. (2003). Okul başarısının ön koşulu: Okul aile dayanışması. İlköğretim Online, 2(2).
• Dinç, S. (1999). Cumhuriyet Döneminde Yapılan Milli Eğitim Şuraları ve Alınan Kararların Uygulamaları (1923-1960). [Yüksek lisans tezi, Ankara Hacettepe Üniversitesi].
• Doğan, Ş. (2018). İlköğretim 1. Kademedeki Okul-Aile İş Birliği İle İlgili Öğretmen ve Veli Görüşleri (Ağrı İli Örneği), [Yüksek lisans tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi].
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 2. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ercan, F. (1994). Neoliberalizmin ve Yapısal Uyum Politikaların Eğitim Hakkı Üzerine Etkileri. Türk İş Yıllığı 97: 46– 73.
• Gökçe, E. (2000). İlköğretimde okul aile iş birliğinin geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 204-209.
• Güler, Ç. Y. (2014). Okul aile işbirliği: öğretmen adaylarını ailelerle çalışmaya yeterince hazırlayabiliyor muyuz?. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (04), 72-90.
• Gümüşeli, A.İ. (2004). Ailenin Katılım ve Desteğinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Özel Okullar Birliği Bülteni. 2(6), 14–17.
• Kaşıkçı, M. (1996). İlköğretimde Velilerle İş birliği Kurmada Öğretmenlerin Kendi Yeterlikleriyle İlgili Görüşleri, [Yüksek lisans tezi, Ankara Anadolu Üniversitesi].
• Kazak, E. (1998). Okul Aile İş birliği ve Sorunları (Adapazarı Örneği), [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi].
• Kurtuldu, B. S. (2010). Okulöncesi Eğitiminde Okul Aile İlişkilerinde Yaşanan Sorunların Öğretmen ve Veli Görüşlerine Dayalı Olarak Değerlendirilmesi, [Yüksek lisans tezi, Konya Selçuk Üniversitesi].
• MEB, (1931). İlkokullar himaye heyeti [Talimatname]. http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/6-1931
• MEB, (1947). Millî eğitim bakanlığı okul-aile birliği yönetmeliği [Yönetmelik]. http://dhgm.meb.gov.tr/tebliglerdergisi/1947/420-subat-1947.pdf
• MEB, (1965). Millî Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği [Yönetmelik]. http://dhgm.meb.gov.tr/tebliglerdergisi/1965/876-eylul-1965.pdf
• MEB, (1983). Millî Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği [Yönetmelik]. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18051.pdf
• MEB, (2005). Millî Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği [Yönetmelik]. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/05/20050531-4.htm
• MEB, (2012). Millî Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği [Yönetmelik]. https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=7&MevzuatNo=15878&MevzuatTertip=5
• MEB, (2023). 2023 Vizyon Belgesi [Vizyon Belgesi]. https://tegm.meb.gov.tr/www/2023-vizyonu/icerik/23
• Nural, E., Kaya, C., ve Kaya, Y. (2013). Okul aile birliklerinin işleyişi, sorunlarına ilişkin yöneticilerin okul aile birliği üyelerinin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 58-69.
• Ökte, S. K. (2018). İstanbul İlkokullarında Okuyan Yoksul Çocuklara Yardım Cemiyetleri Birliği (1940-1947). Atatürk Yolu Dergisi, 16(62).
• Özbaş, M., & Badavan, Y. (2009). İlköğretim okulu yöneticilerinin okul-aile ilişkileri konusunda yapmaları gereken ve yapmakta oldukları işler. Eğitim ve Bilim Dergisi, 34 (154), 69.
• Özgan, H., & Aydın, Z. (2010). Okul-aile iş birliğine ilişkin yönetici, öğretmen ve veli görüşleri. 9. Ulusal sınıf öğretmenliği eğitimi sempozyumu, 802(811), 20.
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
• Seyidoğlu, H. (2016). Bilimsel araştırma ve yazma el kitabı. Güzem Can Yayınları.
• Subaşı, M., & Okumuş, K. (2017). Bir Araştırma Yöntemi Olarak Durum Çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (2), 419-426.
• Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınevi.
• T.C. Resmî Gazete. (1965). Eski Dernekler Kanunu [Kanun]. https://teftis.ktb.gov.tr/TR-264515/2908-sayili-eski-dernekler-kanunu.html
• T.C. Resmî Gazete. (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu [Kanun]. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.1739.pdf
• T.C. Resmî Gazete. (2015). Kamu Haznedarlığı Genel Tebliği [Emir]. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/11/20151118-16.htm
• Tuzcuoğlu, N. (2014). Eğitim bilimine giriş. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Topal, Ş., Erdem, E., Dal, H. (2013). Öğretmen adaylarına göre okul öncesi eğitimde okul aile iş birliğinin çocuk (36-66 ay) için önemi, Eğitim Dergisi, 38 ,1307-1785.
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201. https://doi.org/10.21733/ibad.871703
• Yazar, A., Çelik, M., & Kök, M. (2010). Aile Katılımının Okul Öncesi Eğitimde ve 2006 Okul Öncesi Eğitim Programındaki Yeri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 233-243.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.