Oyuncak Türü Olarak Pişmiş Toprak Düdükler

Ezgi Hakan Verdu Martinez

Oyuncak Türü Olarak Pişmiş Toprak Düdükler

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 2, 74 - 108, 01.08.2012

Öz

Pişmiş toprak, insanlığın var oluşuyla birlikte en ilkel malzeme olarak her türlü günlük ihtiyacı karşılayacak eşya yapımında kullanılmıştır. Bu eşyalardan biri de eğlence, iletişim ve gelişim aracı olan oyuncaklardır. İnsanın doğasında bulunan keşfetme ve oynama güdüsü farklı medeniyetlerde çeşitli şekiller almış, pişmiş top- rak oynama eyleminin temel aracı olan farklı oyuncaklara dönüşmüştür. Tarih öncesi çağlardan günümüze kadar Avrupa’dan Asya’ya, Kolomb öncesi kültürler ve Amerika’ya kadar yaygın bir oyuncak türü olarak rastlanan pişmiş toprak dü- dükler, üflemeli aletler olarak çeşitli medeniyetlerde törenlerde kullanılan ritüel objeler olarak da karşımıza çıkmaktadır. Endüstri devrimiyle günümüzde oyun- cak türlerinin çok çeşitlenerek gelişmesi ve değişmesi nedeniyle artık çocukların dikkatini çekmeyen pişmiş toprak düdükler özellikle ülkemizde kaybolan değerler arasında silinmeye yüz tutmuştur. Artık nostaljik birer oyuncak ve hatıra objesi olan bu düdükler, günümüzde sınırlı şekilde üretilmektedir. Bu araştırmada sera- mik düdüklerin tarihine değinilerek, günümüze gelişi ve türleri dünyadan örnek- lerle anlatılmış, günümüzde el sanatı olarak üretimleri özellikle geleneksel yönüyle irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Düdük, oyuncak, pişmiş toprak, seramik, ritüel

Kaynakça

ABRAHEV, Bozhidar,(2000) The Illustrated Encyclopedia of Musical Instruments, Könemann: Belgium
AVCI, Bilgi,(2005) Seramik Oyuncaklar, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi: İzmir
AKDEMİR, Zehra Didem,(2008) Okarinanın Tarihsel Geçmişinin Araştırılması ve Uygulamaları, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi: İzmir
AK, Duygu,(2006) Oyun ve Oyuncak Kavramlarının Tarihsel ve Kültürel Değişimine Endüstriyel Tasarım Açısından Bir Bakış, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü: Eskişehir
AND, Metin,(2003)“Homo Ludens/ Oyuncu İnsan”, Aries, Edebiyat Sanat Düşünce Dergisi, sayı: 4, Koç Kültür Sanat Tanıtım Hizmetleri Yayını, sayfa: 22-31
AKBULUT, Dilek,(2009) “Günümüzde Geleneksel Oyuncaklar” Millî Folklor, 21, Sayı 84, sayfa:182-191
BENER, Salkım Selvi,(2008) Eski Yunan ve Roma’da Oyun ve Oyuncaklar, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Arkeoloji Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi: İstanbul
COŞAR, Mehmet,(2008) Islık Çalan Seramikler ve Yeni Önermeler, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi: Çanakkale
ÇAM, A., Alaybek, G., ve Okan, S.,(2007) “Seramik Müzik Aletleri” November-December /No.23
FEYZOĞLU, Sanem,(2009) “Ses ve Kil” Seramik Türkiye, Ocak-mart, s:27
HALL, Barry,(2006) From Mud to Music, American Ceramic Society: Ohio, ABD
KALMAR Agnes,(2002) The Collection of the Szorakatenusz Toy Museum and Workshop, Toy Museum Press: Kecskemet KURA, Hande,(2005) “Ses Müzik Seramik” Seres 2005 Bildiriler Kitabı, sayfa: 329-340
ORTEGA, Ana Dolores Navarro,(2006) Del Rito Al Juego, Junta de Andulusia consejeria de cultura, Museo de Almeria: Almeria
ÖZCAN, Ayça,(2003) Antik Çağda Pişmiş Toprak Oyuncaklar 3. Pişmiş Toprak Sempozyumu, Eskişehir
ÖZTURANLI, Gül,(2000) “Oyun ve Seramik Oyun Objeleri”, Seramik, Sanat Bilim Teknoloji, Sayı:12 sayfa:24-26
RIMMER Joan,(1969) Ancient Musical Instruments of Western Asia, British Museum: Londra
ŞAHİN, Faruk,(1992) “Oyuncak Düdükler” Antik Dekor Dergisi, sayı 16, sayfa: 117-119
TUĞ, Orçun,(2005) Seramik Malzemenin Müzik Enstrümanlarında Kullanımı, Dokuz Eylül Üniversitesi-
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,: İzmir

Terracotta Whistles As a Type of Toys

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 2, 74 - 108, 01.08.2012

Ezgi Hakan Verdu Martinez

Öz

Clay, along with humanity’s existence has been used as the most primitive material
in making all kinds of goods to meet daily needs. One of these daily use objects is
the toy that carries great importance as tool of entertainment, communications
and development. The human instinct to explore and play has been shaped in various ways with the clay in different civilizations. Terracotta has become the basic
material of the different toys as the main tool of act of playing. Ceramic whistles,
widely seen from Prehistoric times to the present day from Europe to Asia, America, pre-Columbian cultures, also appeared in various civilizations as a type of
whistling instrument as the ritual objects used in ceremonies. In this sense, ceramic whistles began to lose attention, especially in Turkey started to disappear with
missing values due to diversity, changes and the development of toys within the
industrial revolution. They are being produced as nostalgic toys, souvenir objects
with limited edition. In this study, reference to the history of ceramic whistles, the
arrival of the present day is being explained, as handicraft production, particularly
by means of traditional aspect.

Anahtar Kelimeler

whistle, toy, terracotta, ceramic, ritual

Kaynakça

ABRAHEV, Bozhidar,(2000) The Illustrated Encyclopedia of Musical Instruments, Könemann: Belgium
AVCI, Bilgi,(2005) Seramik Oyuncaklar, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi: İzmir
AKDEMİR, Zehra Didem,(2008) Okarinanın Tarihsel Geçmişinin Araştırılması ve Uygulamaları, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi: İzmir
AK, Duygu,(2006) Oyun ve Oyuncak Kavramlarının Tarihsel ve Kültürel Değişimine Endüstriyel Tasarım Açısından Bir Bakış, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü: Eskişehir
AND, Metin,(2003)“Homo Ludens/ Oyuncu İnsan”, Aries, Edebiyat Sanat Düşünce Dergisi, sayı: 4, Koç Kültür Sanat Tanıtım Hizmetleri Yayını, sayfa: 22-31
AKBULUT, Dilek,(2009) “Günümüzde Geleneksel Oyuncaklar” Millî Folklor, 21, Sayı 84, sayfa:182-191
BENER, Salkım Selvi,(2008) Eski Yunan ve Roma’da Oyun ve Oyuncaklar, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Arkeoloji Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi: İstanbul
COŞAR, Mehmet,(2008) Islık Çalan Seramikler ve Yeni Önermeler, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi: Çanakkale
ÇAM, A., Alaybek, G., ve Okan, S.,(2007) “Seramik Müzik Aletleri” November-December /No.23
FEYZOĞLU, Sanem,(2009) “Ses ve Kil” Seramik Türkiye, Ocak-mart, s:27
HALL, Barry,(2006) From Mud to Music, American Ceramic Society: Ohio, ABD
KALMAR Agnes,(2002) The Collection of the Szorakatenusz Toy Museum and Workshop, Toy Museum Press: Kecskemet KURA, Hande,(2005) “Ses Müzik Seramik” Seres 2005 Bildiriler Kitabı, sayfa: 329-340
ORTEGA, Ana Dolores Navarro,(2006) Del Rito Al Juego, Junta de Andulusia consejeria de cultura, Museo de Almeria: Almeria
ÖZCAN, Ayça,(2003) Antik Çağda Pişmiş Toprak Oyuncaklar 3. Pişmiş Toprak Sempozyumu, Eskişehir
ÖZTURANLI, Gül,(2000) “Oyun ve Seramik Oyun Objeleri”, Seramik, Sanat Bilim Teknoloji, Sayı:12 sayfa:24-26
RIMMER Joan,(1969) Ancient Musical Instruments of Western Asia, British Museum: Londra
ŞAHİN, Faruk,(1992) “Oyuncak Düdükler” Antik Dekor Dergisi, sayı 16, sayfa: 117-119
TUĞ, Orçun,(2005) Seramik Malzemenin Müzik Enstrümanlarında Kullanımı, Dokuz Eylül Üniversitesi-
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,: İzmir

Toplam 20 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Ezgi Hakan Verdu Martinez
Yayımlanma Tarihi	1 Ağustos 2012
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2012 Cilt: 2 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Hakan Verdu Martinez, E. (2012). Oyuncak Türü Olarak Pişmiş Toprak Düdükler. Sanat Ve Tasarım Dergisi, 2(2), 74-108.