Bakü’de İnşa Edilen Çok Katlı Konut Yapılarının Cephe Biçimlenişleri

Yıl 2018, Sayı: 22, 211 - 225, 28.12.2018

Tural Sadigli Yasemin Erkan Yazıcı

Öz

Azerbaycan’da konut üretim süreçlerinde, özellikle 20. yüzyılda önemli değişiklikler yaşanmıştır. Çok katlı

konutlara geçiş, hızlı yapım süreci ve beraberinde getirdiği birbirine benzer projeler, inşaat kalitesindeki düşüş gibi

yaşanan değişiklikler Azerbaycan’da en çok Bakü’de kendini göstermiştir. Nüfus yoğunluğunun artışı, teknolojideki

yenilikler, ekonomik, sosyal ve siyasi faktörler bu duruma neden olan etkenler arasındadır. Bu çalışmada, 20.

yüzyılın başından günümüze kadar uzanan bir asırlık zaman diliminde, Bakü’deki çok katlı konut yapılarının

cephe biçimlenişleri incelenmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda, cephe biçimlenişlerinin üç farklı zamanda

diliminde değişkenlik gösterdiği belirlenmiştir. Bu zaman dilimleri, 1920–1950 yılları arası, 1950–1990 yılları

arası ve 1990’dan günümüze olmak üzere üç dönem olarak ele alınmıştır. Dönemlerin karakteristik özelliklerini

en iyi yansıttığı düşünülen, ilk dönemde 10, sonraki dönemde 8 ve en son dönemde 6 olmak üzere toplam 24 çok

katlı konut seçilmiş ve cephe özellikleri incelenmiştir. İncelenen örnekler üzerinden yapılan alan çalışmasında,

Bakü’deki çok katlı konutların cephe biçimlenişlerinde inşa edildiği döneme özgü, yapım teknikleri, kullanılan

malzemeler ve cephe elemanları açısından farklılıklar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bakü, Cephe Biçimlenişi, Çok Katlı Konut

Kaynakça

• Agazade, R. ve İbrahimli, Y. (2012). Azerbaycan Memarlığı İnkişaf Yollarında (Azerbaycan Mimarisi Gelişim Yollarında). Bakü: Elm Yayınevi.
• Aliyev, E.T. (2013). Konstruktivizm Dövrü: 20ci Asrin 1920 -1930cu illerinde Bakı Arxitekturası (Konstrüktivizm Devri: 20. Yüzyılın 1920 – 1930 Yıllarında Bakü Mimarisi). Bakü: Şerq-QerbYayınevi.
• Alizade, G.M. (1958). Azerbaycan Xalq Memarlığı 19-20ci Asr (Azerbaycan Halk Mimarisi 19-20. Yüzyıl). Bakü: SSR Siyasi ve Bilimsel Bilgi Yayınevi.
• Fatullaev, Ş.S. (2013). Bakı Memarları 19cu Asrın Sonu – 20ci Asrin Evveli (Bakü Mimarları 19.Yüzyıl Sonu – 20. Yüzyıl Öncesi). Bakü: Şerq-QerbYayınevi.
• Fatullaev, Ş.S. (1986). (Azerbaycanda Şehircilik ve Mimarlık 19. Yüzyıl Başlangıcı - 20. Yüzyıl). Leningrad: Stroyizdat Yayınevi.
• Gfendizade, R.M. (1986). (Sovyet Azerbaycan Mimarisi). Moskova: Stroyizdat Yayınevi.
• Kasımov, A.T. (2004). Azerbaycanda Kütlevi Tikinti Memarlığı (Azerbaycanda Toplu Yapı Mimarisi). Bakü: Elm Yayınevi.
• Kasımov, A.T. (1994). Yaşayış Tikintisinin Problemleri (Konut İnşaatının Sorunları). Bakü: Respublika Elmi-Texniki Konfransı.
• Kasımzade, G.A. (1967). (Azerbaycan Sovyet Mimarisinin Gelişim Sorunları). Bakü: Kommunist Yayınevi.
• Görsel Kaynakları
• Görsel 1. 1920-1930, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 2. 1930, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 3. Nigar Refibeyli Sk. -1935, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 4. 28 Mayıs Sk.-1945, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 5. Buzovnaneft Apartmanı-1945, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 6. İlim İşçileri Apartmanı-1946, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 7. Artist Evi Apartmanı-1946, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 8. 28 Mayıs ve Azadlıq Sk.-1947, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 9. Azneftzavod Apartmanı-1950, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 10. Mingechaurgesstroy Apartmanı-1950, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 11. Nizami Sk.-1955, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 12. 1 – 400 AN Seri Numaralı Toplu Konut Yapısı-1957, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 13. 1 – 450 A Seri No. Toplu Konut Yapısı-1960, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 14. 1 – 464 AS Seri Numaralı Toplu Konut Yapısı-1963, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 15. Nizami Sk.-1965, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 16. 1 AZ – 400 AS Seri No. Toplu Konut Yapısı-1966, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 17. Monolit Apartmanı-1973, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 18. Tibilisi Cd.-1975, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 19. Memar-2 Apartmanı-1997, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 20. Yeni Hayat Konutları-2004, Erişim Tarihi, 28.05. 2018 http://yenihayat.az/projectdetail?id=1
• Görsel 21. S.Vurgun ve L. Tolstoy Sk.-2006, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 22. Azatlık Caddesi ve Abbas Sehet Sk.-2013, Sadigli arşivi, 2016
• Görsel 23. Gülüstan Konutları-2015, Erişim Tarihi, 28.05. 2018 http://narimanmemarliq.com/en/project/3
• Görsel 24. Grand Hayat-2017, Sadigli arşivi, 2016
• Şekil 1. 1957–1963 yılları arasında tek tip projelerin uygulanma oranı (Kasımzade, 1967)
• Şekil 2. 1958-1963 yılları arasında konut metrekare fiyatlarının değişimi (Kasımzade, 1967)