“ISLATMA-LEKELEME” TEKNİĞİYLE GELİŞEN HELEN FRANKENTHALER ESERLERİNDE BOYA VE YÜZEY KULLANIMI

Yıl 2023, , 351 - 367, 01.12.2023

Muteber Burunsuz

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1311286

Öz

Amerikan Soyut Dışavurumcu üslup içerisinde gelişen eylem resmi boya sıçratmalarına, renklerin geçişlerine yer vermiştir. Soyut Dışavurumcu anlayış içerisinde yer alan Helen Frankenthaler kendi geliştirdiği “ıslatma-lekeleme” tekniğiyle Renk Alan resminin ortaya çıkışını hazırlamış birçok sanatçıyı etkilemiştir. Helen Frankenthaler boyayı çözdürme tekniğini uyguladığı, rastlantısal olarak gelişen lirik eserler üretmiştir. Çoğunlukla sanatçının eserlerinde parlak etkilerinden dolayı tercih ettiği akrilik boyanın suyla çözündüğü, yağlı boyanın ise terebentinle daha sulu hale getirilerek kullanıldığı görülmektedir. Araştırmada Soyut Sanat ve Soyut Dışavurumculuk üsluplarına değinilerek Amerikan Soyut Dışavurumcu üslup içerisinde yer alan Helen Frankenthaler’ın eserleri çözümlenecektir. Sanatçının geliştirdiği “ıslatma-lekeleme” tekniğini eserlerine yansıtma şekli sanatçının eserleriyle birlikte çözümlenmiştir. Helen Frankenthaler’ın sanat kariyeri boyunca, doğa odaklı çalıştığı, soyut eserlerinde biçimlerin kaynağı olarak peyzaj görünümlerine yer verdiği tespit edilmiştir. Doğadaki nesnelerin kendi görünüşlerinden sıyrılarak dairesel ya da doğrusal biçimlere dönüştüğü izlenmektedir. Sanatçının eserlerinde doğada saklı olan formların, kesitler halinde natürel renkler aracılığıyla aktarıldığı, sıvılaşmış zeminde soyut kütlelere yer verildiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Helen Frankenthaler, Soyut Dışavurumculuk, Renk Alanı Resmi, Soyut Sanat, Islatma-lekeleme

Kaynakça

• Antmen, Ahu. (2008). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Barrett, Terry. (2020). Sanatı Eleştirmek Günceli Anlamak. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Bersani, L. & Dutoit, U. (2006). Fakir Sanat. Ankara: Dost Kitabevi.
• Bonfand, Alain. (2015). Soyut Sanat. Ankara: Dost Kitabevi.
• Bozkurt, Nejat. (2000). Sanat ve Estetik Kuramları. Bursa: Asa Kitabevi
• Eroğlu, Özkan. (2015). Modern Sanat. İstanbul: Tekhne Yayınları.
• Farago, France. (2017). Sanat. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Farthing, Stephan. (Ed.), (2014), Sanatın Tüm Öyküsü (F. C. Çulcu ve G. Aldoğan, Çev.), İstanbul: Hayalperest Yayınevi, 2. Bsm.
• Gürbüz, A. ve Sarcan, A. (2021). Helen Frankenthaler ve Nicolas De Staël Eserlerindeki Mekân Anlayışına Dair Bir İnceleme. Anadolu Üniversitesi Cilt/Volume 11 Sayı/Number 2 Aralık, Erişim: 11.04.2023. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2160021
• Klee, Paul. (2007). Modern Sanat Üzerine. İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.
• Krausse, Anna Carola. (2005). Rönesanstan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Kul-Want, C. &Piero (2013). Estetik. İstanbul:Ntv Yayınları.
• Kuspit, Donald. (2006). Sanatın Sonu. (Y. Tezgiden, Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Ragon, Michel. (2009). Modern Sanat. İstanbul: Hayalperest Kitap.
• Sözen, M. ve Tanyeli, U. (2001). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Timuçin, Afşar. (2003). Estetik. İstanbul: Bulut Yayınları.
• Tunalı, İsmail. (2008). Felsefenin Işığında Modern Resim. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Whitnam, G. ve Pooke, G. (2018). Çağdaş Sanatı Anlamak. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Woodford, Susan. (2022). Resimlere Bakmak. İstanbul: Hep Kitap.
• Worringer, Wilhelm. (1985). Soyutlama ve Özdeşleyim. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• İnternet Kaynakçası:
• Frankenthalerfoundation. Erişim: 11.04.2023. https://www.frankenthalerfoundation.org/helen/biography