FENOMENOLOJİK VE ONTOLOJİK BAĞLAMDA RESİMLERDE İÇERDEN DIŞARIYA BAKIŞ

Yıl 2024, Sayı: 50, 31 - 45, 31.05.2024

Sadık Arslan

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1377529

Öz

Bu makalenin konusu, içeriden dışarıya bakışın resimleridir. Bu tür resimlerde bakış, ilkin resmin aralığından resim dünyasına, ardından oradaki pencere imgesinden dışarıya uzanır. Resmin karşısında olmasına rağmen izleyici, resmin içindeymiş gibi dışarıyı deneyimler. Bu durum, iç ve dış uzam arasındaki sınırların erimesine ve özne olarak izleyicinin konumun belirsizleşmesine neden olur. Dolayısıyla içerden dışarıya açılan ara olarak pencereler, uzamlar arası eşzamanlılığın deneyimlenmesini sağlar. Bu araştırmada amaç, içeriden dışarıya bakışın resimlerini fenomenolojik ve ontolojik bakımdan incelemektir. Bu bağlamda makalede nitel araştırma yöntemi benimsenerek fenomenolojik bir okuma yapılmaktadır. Araştırmada resmin tanımlanma çabasında pencere-resim metaforunun güncelliğini koruduğu ve bu tür resimlerin iç ve dış diyalektiğini güçlü bir biçimde vurguladığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Resim, Pencere, Fenomenoloji, Ara, Eşzamanlılık

Kaynakça

• Bachelard, Gaston. (2017). Mekânın Poetikası. (A. Tümertekin, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Bird, Michael. (2016). Sanatı Değiştiren 100 Fikir. (D. Öztok, Çev.). İstanbul: Literatür Yayınları.
• Foucault, Michel. (2019). Bu Bir Pipo Değildir. (S. Hilav, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Heidegger, Martin. (2004). Varlık ve Zaman. (A. Yıldırımlı, Çev.). İstanbul: İdea Yayınevi.
• Heidegger, Martin. (2011). Sanat Eserinin Kökeni. (Fatih Tepebaşlı, Çev.). Ankara: De Ki Basım Yayım Ltd. Şti.
• Husserl, Edmund. (2021). Paris Konferansları. (T. Kabadayı, Çev.). Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Leppert, Richard. (2009). Sanatta Anlamın Görüntüsü. (İsmail Türkmen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Mengüşoğlu, Takiyettin. (2020). Fenomenoloji ve Nicolai Hartmann. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Merleau-Ponty, Maurice. (2020a). Algılanan Dünya Sohbetler. (Ö. Aygün, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Merleau-Ponty, Maurice. (2020b). Algının Fenomenolojisi. (Emine Sarıkartal ve Eylem Hacımuratoğlu, Çev.). İs-tanbul: İthaki Yayınları.
• O’Doherty, Brian. (2016). Beyaz Küpün İçinde Galeri Mekânının İdeolojisi. (Ahu Antmen, Çev.). İstanbul: Sel Ya-yıncılık.
• Sayın, Zeynep. (2015). İmgenin Pornografisi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Sözer, Önay. (2019). Sanat: Görünendeki Görünmeyen. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Zahavi, Dan. (2020). Fenomenoloji İlk Temeller. (S. Bayazıt, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Zahavi, Dan. (2022). Husserl’in Fenomenolojisi. (S. Bayazıt, Çev.). Ankara: Say Yayınları.
• Wikipedia. Erişim: 10. 09. 2023. https://en.wikipedia.org/wiki/Madonna_of_Chancellor_Rolin
• Britishmuseum. Erişim:11. 09. 2023.https://www.britishmuseum.org/collection/object/A_1906-1220-0-664
• Wikipedia. Erişim: 12. 09. 2023. https://en.wikipedia.org/wiki/A_Mother's_Duty
• Wikipedia. Erişim: 13.09.2023.https://en.m.wikipedia.org/wiki/File:Caspar_David_Friedrich_-_Blick_aus_dem_Atelier_des_K%C3%BCnstlers.jpg
• Moma. Erişim: 14. 09. 2023. https://www.moma.org/slideshows/22/371