SANATSAL PRATİKTE BEDENİN TEMSİLİ VE SERAMİK MALZEMENİN OLANAKLARIYLA FİGÜRATİF SÖYLEM

Yıl 2024, Sayı: 50, 132 - 149, 31.05.2024

Hasan Şahbaz

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1397764

Öz

Sanatçıların söylemlerinde ele aldıkları en eski ve en bilindik konu hem nesne hem de özne bağlamında “beden” olgusudur. Sanatçı bu olguyu yaşam sürdüğü kendi bedeni ve diğer eril ve dişil bedenlerin sunduğu gerçeklikler üzerinden ele alır ve onu yeni bir söylem olarak sunar. İnsanlık tarihi boyunca en somut, en gerçekçi anlatım biçimlerinden en soyut anlatım biçimlerine kadar, çok çeşitli malzeme ve üslupta figüratif söylemin hala güncel olması onun vazgeçilmez ve sonsuz zenginlikte bir anlatım biçimi olduğunu göstermektedir.

Sanatçılar, hala insan bedeninin temsilindeki gerçekçi veya soyut figüratif söylemler ile hem kendi bedenleri hem de öteki bedenler üzerinden beden olgusunu keşfetmeye, anlamaya, anlatmaya devam etmektedir. Bu keşif sürecindeki sanatsal pratiklerde öne çıkan figüratif temsiller ile beden formu her defasında yeni biçimlere evrilmektedir. Bu araştırmada, yüksek plastik değeri, biçimlendirme yöntemlerindeki çeşitliliği ve teknolojik gelişmelere kolayca uyarlanabilen yapısıyla seramik malzemenin figüratif temsillerde kullanım biçimleri ve malzemenin sunduğu anlatım olanaklarının çeşitliliği örnek çalışmalar üzerinden değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Seramik Sanatı, Figür, Beden, Figüratif Sanat, Figüratif Söylem

Kaynakça

• Cemal, Ahmet. (2000). Sanat Üzerine Denemeler. İstanbul: Can Yayınları.
• Cevizci, Ahmet (2005). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Collins, Judith. (2007). Sculpture Today. New York: Paidon Press
• Cornford, Francis MacDonald. (2003). Sokrates'ten Önce ve Sonra. (U. C. Akın, Çev.) Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Çamöz Açıkbaş, Nurhan. (2018). Sanat Eseri Bağlamında Entelektüel Hedonizm. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya
• Eraldemir, Birnur. (2010). Sanat Hayata Nasıl Bakar? Antony Gormley’in Eserleri Üzerine Bir Açıklama, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19/1, s. 115-131.
• Gambetti, Zeynep. (2012). Foucault'dan Agamben'e Olağanüstü Halin Sıradanlığına Dair Bir Yanıt Denemesi. Cogito, 70-71, s. 21-38.
• Garcia, Edith. (2012). Ceramics and the Human Figure. Londra: A&C Black Publishers Gutting, Gary. (2012). Foucault. (H. Gür, Çev.) Ankara: Dost
• Heinämaa, Sara. (2011). The Body. S. Luft, & S. Overgaard (Ed.). The Routledge Companion To Phenomenology, s. 222-232. New York: Routledge.
• Işık, Emre. (1998). Beden ve Toplum Kuramı Öznenin Sosyolojisinden Bedenin Sosyolojisine. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Jung, Carl Gustav. (2015). Dört Arketip. (Z.A. Yılmazer, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları
• Mirzoeff, Nicholas. (2005). Bodyscape: Art, Modernity, and The Ideal Figure. London: Taylor & Francis.
• O'Reilly, Sally. (2009). The Body in Contemporary Art, New York: Thames & Hudson
• Sennett, Richard. (2008). Ten ve Taş, Batı Uygarlığında Beden ve Şehir. (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları. Anadolu Ajansı. Erişim: 12.06.2023. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/dunyayi-sarsan-aylan-bebegin-olumu-nundorduncu-yili/1570828
• Anthony Gormley. Erişim: 20.11.2023. https://www.antonygormley.com/works/exhibitions/asian-field-tour
• Arkeoloji ve Sanat. Erişim: 10.10.2023. https://www.arkeolojisanat.com/shop/blog/antik-dunyanin-bu-harikasi-nin-akibeti-h%C3%A2l%C3%A2-bilinmiyor_3_1385132.html
• Arkeolojik Haber. Erişim: 21.08.2023. https://www.arkeolojikhaber.com/haber-prehistorik-magara-resimleri-sanat-mi-ayin-isaretimi-iletisim-dili-mi-3795/
• Ateş, Nurdan. (2019). Ezberleri Bozan Sanatçı Sir Antony Gormley!.Arttv, Erişim: 20.12.2023. https://www.arttv.com.tr/yazi/ezberleri-bozan-sanatc-sir-antony-gormley-yazan-nurdan-ates
• Atış, Naciye. (2015). Spinoza Felsefesinde Beden İle Zorunlu Birlik İçerisindeki Ruhun Gücü. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 20, s. 143-160. Erişim:11.05.2023. https://dergipark.org.tr/tr/pub/flsf/issue/48625/978873
• Cfile. (2015). Performance Art Echo Morgan’s Darkness is Undressed in Heartbreaking Performance, Eri-şim:05.08.2023.https://cfileonline.org/performance-art-echo-morgans-darkness-undressed-heartbreaking-performance/
• Crowe, Justin. (2015). Performance Art | Echo Morgan’s Darkness is Undressed in Heartbreaking Performance. C-file, Erişim: 05.08.2023. https://cfileonline.org/perf ormance-art-echo-morgans-darkness-undressed-he-artbreaking-performance/
• CS Müze. (2023). Erol Akyavaş. Erişim: 21.08.2023. https://csmuze.anadolu.edu.tr/muze-koleksiyonu/ak-yavas-erol Çin Kültür Merkezi. Erişim: 20.11.2023. https://cinkultur.com/cin-tarihi/
• Çoban, Gizem Sebahat. (2021). Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kendini Gerçekleştirme Basamağında Gizil Yetenekler. European Journal of Educational & Social Sciences, 6-1, s. 111-118. Erişim: 15.09.2023. https://dergipark.org.tr/en/pub/ejees/issue/62607/910302
• Dewar, Amy. The Body in Art. Erişim: 20.12.2023. https://www.academia.edu/5780322/The_Body_in_Art#
• Gülkaya Timurturkan, Meral. (2008). Felsefi Bedenden Sosyolojik Bedene.ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 1/4, s. 1-14. Erişim: 03.05.2023. https://ethosfelsefe.com/tr/node/7
• Hasan Şahbaz. (2016). Yalnızlık. Erişim: 15.07.2023. https://www.hasansahbaz.com/works-figurative-abstracti-ons
• Hasan Şahbaz. (2016), Face to Face. Erişim: 25.05.2023.https://www.hasansahbaz.com/works-figurative-abst-ractions
• Jun Kaneko. Erişim: 22.05.2023. https://www.junkaneko.com/images/uploads/14 0804.A.300.jpg
• Koop, Stuart. (2015). Ah Xian. Crackle and Splat, Erişim: 18.12.2023. https://crackleandsplat.com/portfolio/ah-xian/
• Kunak, Göksu. (2012). Sen Sustukça Bedenin Konuş(t)ur(ulur). e-skop, Erişim:01.05.2023. https://www.e-skop.com/skopbulten/sen-sustukca-bedenin-konus-tur-ulur/982
• Marjinal Aforizma. Erişim: 20.06.2023. https://www.marjinalaforizma.com/vucut-bulmus-felsefe-maurice-merleau-ponty/
• MCA. Erişim: 05.08.2023. https://www.mca.com.au/collection/artworks/2008.21/
• Michael Eden. Erişim: 10.10.2023. https://www.michael-eden.com/2017/kukktuepeqimad17thlvtuaw4wfcrv
• Medium. Erişim: 18.06.2023. https://birhikayesivar.medium.com/marinaabramovi%C4%87-ve-ulay-i%CC%87ki-sanat%C3%A7%C4%B1n%C4%B1n-a%C5%9Fkhikayesi-94c5a65f576d
• Medium. Erişim: 18.06.2023. https://medium.com/@clarayeunjek/marina-abra-movi%C4%87d60a9961b4
• Mutual Art. Erişim: 21.06.2023. https://www.mutualart.com/Artwork/Bodies/8648EFFA0EE89140
• NCAC. Erişim: 20.05.2023. https://ncac.org/news/blog/savannah-spirit-i-am-a-camera
• Pera Museum. Erişim: 20.05.2023. https://www.peramuseum.org/blog/venuses-throughout-history/1439
• Reddit. Erişim: 20.07.2023. https://www.reddit.com/r/ArsivUnutmaz/comments/13awean/duran_adam_ey-lemi_nedir_neden_yap%C4%B1ld%C4%B1_2013/
• Sanat Karavanı. Erişim: 12.06.2023. https://sanatkaravani.store/guernica-hikayesi-ve-anlami/
• Sarıtaş, Dönüş. (2015). Modern Töz Metafiziğinde Descartes'ın "Ruh ve Beden" Düalizmi. Erişim: 01.04.2023. https://www.academia.edu/18498704/Descartes_RUH_ve_BEDEN_dualizmi
• Yves Klein. Erişim: 21.06.2023. https://www.yvesklein.com/en/ressources#/en/ressour-ces/view/artwork/881/untitled-anthropometry