YER VE GÖK ARASINDA ARAZİ SANATI

Yıl 2024, Sayı: 50, 271 - 285, 31.05.2024

Ece Akay Sumnu

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1434307

Öz

1940 ve sonrasında Batı’da sanatçılar yapılı çevrenin tasarımına katkı sağlamış, bu anlamda kimi sanatçılar tasarımlarını rölyefe aktarmışlardır. 1960’larda doğanın kendisini şekillendiren sanatçılar ise yeryüzünü bir rölyef gibi yontmuşlardır. Arazi Sanatı adı verilen bu çalışmaları açıklayan geleneksel tarih okumalarında çok yer almayan unsurlardan ilki; uygarlığın Ay’a gidişiyle birlikte sanatçının evren kavrayışındaki ne gibi değişim yaşandığı, görme biçiminin nasıl değişmiş olabileceğidir. Diğer bir unsur da, popüler bilime olan ilginin artışına paralel olarak antik uygarlıkların gökyüzü kavrayışının kavramsal anlamda Arazi Sanatı’na etki edip, etmediğidir. Buradan hareketle makalenin amacı, kendi geçmişini binlerce yıl öncesinde arayan sanatçıların, geleceği nasıl düşlediklerini anlamak ve modern sanatın formlarına katkısını araştırmaktır. Yöntem olarak tarih öncesi mimari ve sanat formlarıyla, Arazi Sanatı’na dair çalışmalar arasındaki bağlantılar incelenmiş, dönemin popüler bilimine dair okumalar yapılmıştır. Sonuç olarak binlerce yıl öncesinde yeryüzünden gökyüzüne bakışla türeyen inanç ve formlarla, geçtiğimiz yüzyılın ortasında gökyüzünden yeryüzüne bakabilen sanatçı arasında kurulabilecek olası ilişkiler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Modern Heykel, Modern Rölyef, Arazi Sanatı, İlkel Sanat

Kaynakça

• Bachelard, G. (1996). Mekânın Poetikası. (Çev. A. Derman). İstanbul: Kesit Yayıncılık.
• Berman, M. (2005). Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor. (Çev.Ü. Altuğ- B. Peker). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Carson, R. (2021). Sessiz Bahar. (Çev. Ç. Güler). İstanbul: Palme Yayınevi.
• Daniken, V. E. (1993). Tanrıların Arabaları. (Çev. Z. Okar). İstanbul: Cep Yayınları.
• Garrard, G. (2020). Ekoeleştiri. (Çev. E. Genç). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Foster, H. (2013). The Art-Architecture Complex. London, New York: Verso.
• Kahraman, H. B. (2005). Sanatsal Gerçeklikler, Olgular ve Öteleri…İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Krauss, R. (1979). Sculpture in Expanded Field. October. V. 8. P. 30-44. USA: The MIT Press.
• Krauss, R. E. (2021). Modern Heykel Dehlizleri. (Çev. S. Erduman). İstanbul: Everest Yayınları.
• Latour, B. (2022). Doğa Politikaları: Doğu ve Batı Perspektifleri. Eda Sezgin (ed.). Sanat ve Ekoloji, Sanat-Yaşam- Üretim, s105-115. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Lommel A. (1966). Landmarks of the World’s Art, Prehistoric and Primitive Man. London: Paul Hamlyn.
• Lucie-Smith, E. (2002). Art Tomorrow. Paris: Terrail.
• Lynton N. (1991). Modern Sanatın Öyküsü, İstanbul: Remzi Kitapevi
• Moszynska A. (2001). Abstract Art. London: Thames & Hudson
• Morris, R. (1993). Continuous Project Altered Daily: The Writings of Robert Morris. London: The MIT Press.
• Osborne, P. (2021). Kavramdan Sonra, Çağdaş Sanatın Felsefesi. (Çev. N. Bingöl). İstanbul: Tellekt Yayınları.
• Roloff B., See Blen G. (1995). Ütopik Sinema, Bilim Kurgu Sinemasının Tarihi ve Mitolojisi. (Çev. V. Atayman). İstan-bul: Alan Yayıncılık.
• Schneckenburger M., Ruhrberg K., Fricke C., Honnef K. (2000). Art of the 20th Century. (Ed: Ingo F. Walther). Spain: Taschen
• Eames Office (1977) Powers of Ten. Erişim: 09.03.2023. https://www.youtube.com/watch?v=0fKBhvDjuy0&t=527s
• The Isamu Noguchi Foundation. In Search of Contoured Playground Exhibition. Erişim: 09.03.2023. https://www.noguchi.org/museum/exhibitions/view/in-search-of-contoured-playground/
• Stone -Ideas. (2017). Stone Objects by Gonzalo Fonseca at the Noguchi Museum in NewYork City untill March11, 2018. Erişim: 09.03.2023. https://rb.gy/zeq1oh.
• Wikipedia. (2022). Erişim:09.03.2023. https://en.wikipedia.org/wiki/Desert_planet.
• D. (2016). “A Monument to Outlast Humanity”. Erişim: 09.03.2023 https://rb.gy/hcqakl.
• Fabrizi M. (2014). The Obsevatory by Robert Morris. Erişim: 09.03.2023. https://rb.gy/ml3f2i.
• Golomb J. “Why the Nasca Lines are Among Peru’s Greatest Mysteries”. National Geographic. Erişim: 09.03.2023 https://rb.gy/zuhhqu.
• Freistetter V. F. (2008). Der Stern von Bethlehem. Erişim: 02.02.2024 https://scienceblogs.de/astrodicticum-simplex/2008/12/21/der-stern-von-bethlehem/
• The Art Story. Artist/ Robert Smithson”. Erişim: 09.03.2023 https://www.theartstory.org/artist/smithson-robert/.