A Case Study On Percussıon Instrument Performance ve Theory In Turkısh Folk Musıc

Year 2025, Issue: 53, 708 - 724, 30.11.2025

Kamil Karaoğlu

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1740406

Abstract

Research on topics such as the performance practices and theoretical foundations of percussion instruments used in Turkish folk music tradition is quite limited. The aim of this article, which is structured as a case study, is to reveal the current situation in these issues and to contribute to the creation of a new road map for their solution by identifying possible inadequacies and problems in these issues. From this point of view, survey and interview techniques were adopted in the research. The findings obtained with the aforementioned techniques clearly show that permanent solutions to the problems experienced due to the insufficiency of theoretical and methodological resources for percussion instruments used in Turkish folk music or the lack of use of existing qualified studies in educational institutions cannot be produced and this reveals a thought-provoking situation. If an inference can be made from the suggestions of the participants for the solution of the problem, it can be said that local musicians, professional performers and academicians who are familiar with traditional rhythm patterns should comprehensively examine the entire repertoire of Turkish folk music usûl theory, systematically classify local rhythm patterns and integrate these patterns into methodological studies.

Keywords

Turkish Folk Music , Percussion Instruments , Methodology , Usûl Theory , Rhytm Patterns

Türk Halk Müziğinde Vurmalı Çalgı İcrası ve Teorisi Üzerine Bir Durum Araştırması

Abstract

Türk halk müziği geleneğinde kullanılan vurmalı çalgıların icra uygulamaları ve teorik temelleri gibi konular üzerine yapılan araştırmalar oldukça kısıtlıdır. Bir durum araştırması olarak yapılandırılan bu makalede amaç, bahsi geçen hususlardaki güncel durumu ortaya koymak ve bu hususlardaki olası yetersizlik ve sorunları tespit ederek bunların çözümüne yönelik yeni bir yol haritası oluşturulmasına katkı sağlamaktır. Bu noktadan hareketle araştırma verilerinin toplanmasında tarama ve görüşme tekniği benimsenmiştir. Bahsi geçen tekniklerle elde edilen bulgular, Türk halk müziğinde kullanılan vurmalı çalgılara yönelik teorik ve metodolojik kaynakların yetersizliği veya var olan nitelikli çalışmaların eğitim kurumlarında kullanılmaması nedeniyle yaşanan sorunlara kalıcı çözümler üretilemediğini ve bunun düşündürücü bir durumu ortaya koyduğunu açıkça göstermektedir. Katılımcıların sorunun çözümüne yönelik önerilerinden bir çıkarım yapılacak olunursa, geleneksel ritim kalıplarına hâkim yerel müzisyenler, profesyonel icracılar ve akademisyenlerin, Türk halk müziği usûl teorisine ilişkin tüm repertuarı kapsamlı biçimde incelemeleri, yöresel ritim kalıplarını sistematik olarak sınıflandırmaları ve bu kalıpları metodolojik çalışmalara entegre etmeleri gerektiği söylenebilir.

Keywords

Türk Halk Müziği , Vurmalı Çalgılar , Metodoloji , Usûl Teorisi , Ritim Kalıpları

References

• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), s. 231-274.
• Çakır, B. (2016). Sivas yöresine ait türkülerin ritim kalıpları ve bu ritim kalıplarının müzik eğitiminde uygulanabilirliği (429627). [Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Yöktez veri tabanı.
• Deniz, Ü. (2019). Dârü'l-elhân. Türk halk müziği derleme faaliyetleri ve derleme defteri. Akademisyen Kitabevi.
• Dönmez, B. M. (2019). Etnomüzikolojinin temel kavramları: kavramlar, terimler, isimler. Bağlam Yayınları.
• Emnalar, A. (1998). Tüm yönleriyle Türk halk müziği ve nazariyatı. Ege Üniversitesi Basımevi.
• Erdoğan, B. (2019). Türk halk müziği ritmik yapılarının bendir ile icrasında dizüstü çalım tekniği (588198). [Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü]. Yöktez veri tabanı.
• Gazimihal, M. R. (2006). Anadolu Türküleri ve musıki istikbalimiz. Doğu Kütüphanesi.
• Güray, C. (2012). Bin yılın mirası makamı var eden döngü: edvar geleneği. Pan Yayınları.
• İlerici, K. (1970). Bestecilik bakımından Türk müziği ve armonisi. Milli Eğitim Basımevi.
• Karataş, C. (2021). Erzincan yöresi halk oyunları ezgilerinin ritimsel yönden incelenmesi (703917). [Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yöktez veri tabanı.
• Orhan, Y. (2022). Türkiye’de Lisans Düzeyinde Mesleki Müzik Eğitimi Veren Kurumlardaki Vurma Çalgılar Eğitiminin Uzman Görüşleri̇ Doğrultusunda Değerlendirilmesi (772878). [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü]. Yöktez veri tabanı.
• Özkızıltaş, C. (2018). Ankara Devlet Konservatuvarı derleme kayıtlarında yer alan Erzurum yöresi halk ezgilerinde ritim sazların icra ettiği kalıpların incelenmesi (503724). [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü]. Yöktez veri tabanı.
• Öztürk, O. M. (t.y.). Arif Sağ üstad’ın davullar çalınırken çalışması vesilesiyle Anadolu müziğinde usûller. Türkü sitesi. 20 Mart 2025 tarihinde https://turkuler.com/yazi/anadolumuziginde.asp adresinden alınmıştır.
• Öztürk, O. M. (04-05-06 Mayıs 2005b). Geleneksel müziklerin “westernizasyonu”: Binilen dalın kesilmesi. Genel Müzik Eğitiminde Geleneksel Müziklerimiz Sempozyumu Bildirileri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi. 21 Mart 2025 tarihinde Https://egitim.yyu.edu.tr/images/files/IUlusalM%C3%BCzikEgitimiSempozyumu adresinden alınmıştır.
• Öztürk, O. M. (2009). Geleneksel müzikte pratik ve teori İlişkisi: Kütahya yerel müziğinin bir “temsilci”si ve “uygulayıcı”sı olarak Hisarlı Ahmet. Hisarlı Ahmet ve Kütahya Türküleri Sempozyumu, Kütahya. 135-154.01 Mart 2025 tarihinde https://hisarliahmet.org/past-symposiums.php adresinden alınmıştır.
• Öztürk, O. M. (2022). Türk müziğinin temeli olarak halk müziği teorisi ve uygulaması. Müzik Eğitim Yayınları.
• Şenel, S. (2010). İstanbul Çevresi Alan Araştırmaları, Avrupa Kültür Başkenti Ajansı.
• Tahancı, A. (2014). Geleneksellikten geleceğe. Berikan Yayınevi.
• Uysal, S. (1982). “Türk halk çalgıları”, Türk halk müziği ve oyunları. Folklor Dergisi.
• Yıldız, Y. (2025). Teorik modeller temelinde Anadolu halk müziğinde usûl meselesine yeni bir yaklaşım (918806). [Doktora Tezi, Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi Müzik ve Güzel Sanatlar Enstitüsü]. Yöktez veri tabanı.