Kamu Alımlarında Etiğin Güçlendirilmesi: Türkiye’nin Merkezi Satın Alma Kurumu Olarak Devlet Malzeme Ofisi Üzerine Bir İnceleme

Year 2019, Issue: 115, 109 - 133, 01.12.2019

Tuba Demiryürek Ürper

Abstract

Karmaşık ve hassas tedarik süreçlerinden oluşması nedeniyle kamu alımları, hata ve yolsuzluk risklerinin çok yüksek olduğu alanların başında gelmektedir. Kamu alımlarında uyulması gereken etik ilke ve davranışların belirlenmesi ve uygulamaya geçirilmesi, güven duyulan, temiz ve dürüst bir yönetimin tesis edilmesi kadar, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ve kararlaştırılmış ekonomik ve sosyal politikaların hayata geçirilmesi açısından da büyük önem taşır. Kamu alımlarındaki yüksek riskler ve bu risklerin muhtemel sonuçları ile mücadele etmenin en etkili yöntemlerinden biri, tedarik süreçlerinin merkezi satın alma kurumları aracılığıyla yönetilmesidir. Bu kurumlar, sahip oldukları deneyim ve uzmanlığın yanı sıra geliştirdikleri yöntem ve araçlarla kamu alımlarında etiğin sağlanması için uygun bir zemin sunmaktadırlar. Türkiye’de bu amaçla 1926 yılında kurulan Devlet Malzeme Ofisi, günümüze dek elde ettiği deneyim, kurum kültürü ve uzmanlaşmanın yanında, özellikle son yıllarda gerçekleştirdiği elektronik dönüşüm ve diğer uygulamalarıyla kamu alımlarında etiğin tesis edilmesinde önemli işlevler üstlenmektedir.Bu çalışma, kamu alımlarında etiğin ve etik tedarikte merkezi satın alma kurumlarının önemini ortaya koyarak, Türkiye’nin merkezi satın alma kurumu olan Devlet Malzeme Ofisi’nin bu alandaki ilke ve uygulamaları ile kamu alımlarında etik ilkelerin hayata geçirilmesindeki rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır

Keywords

Kamu alımları, Merkezi Satın Alma, Devlet Malzeme Ofisi, Etik, Dürüstlük

STRENGTHENING ETHICS IN PUBLIC PROCUREMENT: A SURVEY ON THE STATE SUPPLY OFFICE AS TURKEY’S CENTRAL

Abstract

Due to its composition of complicated and delicate procurement processes, public procurement is on the top of the fields in which faults and corruption risks are most likely to occur. Determining and implementing the ethical principles and attitudes, which must be observed in public procurement, are critically important in terms of the efficient and productive use of public sources and the implementation of agreed economic and social policies, as well as the establishment of a reliable, fair and honest government. One of the most effective ways to fight against the high risks in public procurement and their possible consequences is to manage the procurement processes via central procurement bodies. In addition to their experience and expertise in the field, these bodies provide a favorable ground for abiding ethics in public procurement by the methods and instruments that they develop. The State Supply Office, which was founded to achieve this purpose in Turkey in 1926, undertakes substantial functions in ensuring ethics in public procurement by the means of digital transformation and other implementations that it has performed particularly in recent years, along with its long-standing experience, organizational culture and expertise. This study emphasizes the importance of ethics in public procurement and the importance of central procurement bodies in ethical procurement and aims to state the principles and implementations of the State Supply Office, which is central procurement body of Turkey, in this field and its role in implementing ethic principles in public procurement

Keywords

Public Procurement, Central Procurement, State Supply Office, Ethics, Integrity

References

• Akaninyene, O. Unaam E. ve Mark, John (2015), Effect of Ethics and Integrity on Good Public Procurement System, AFRREV IJAH: An International Journal of Arts and Humanities, 4(1), 168-176.
• Akdeniz, İsmail (2016), “Kamu Görevlileri Etik Kurulunu Yeniden Düşünmek”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 103 (Ekim-Aralık).
• Apeti, Delali (2014), Ethical Considerations in Procurement Management and Its Effects on Public Procurement (Greater Accra Region, a Case Study in Accra Metropolis) (Doctoral dissertation).
• DMO (2015), 2015-2019 Stratejik Plan, Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü, Ankara.
• DMO (2016), Dünya’da ve Türkiye’de Kamu Alımları ve Merkezi Tedarik Hizmetlerinde Ülke Uygulamaları, Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü, Ankara.
• DMO (2018), “2017 Yılı Faaliyet Raporu”, Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü, Ankara.
• DMO (2019a), “2018 Yılı Faaliyet Raporu”, Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü, Ankara.
• DMO (2019b), “2018 Sektör Raporu”, Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Hunsaker, Kelly (2009), “Ethics in Public Procurement: Buying Public Trust”, Journal of Public Procurement, Volume 9, Issues 3 & 4, 411-418.
• Jones, David Seth (2003), Public Procurement Ethics, Encyclopedia of Public Administration and Public Policy, (Edited by:Jack Rabin) First Update Supplement, s.234.
• OECD (2007), Central Public Procurement Structures and Capacity in Member States of the European Union, OECD Papers, vol. 7/4, https://doi. org/10.1787/oecd_papers-v7-art12-en. (Erişim Tarihi: 05.01.2019)
• OECD (2015), OECD Recommendation of the Council on Public Procurement, http://www.oecd.org/gov/publicprocurement/recommendation/OECD Recommendation-on-Public-Procurement.pdf, (Erişim Tarihi:05.01.2019).
• OECD (2016), Preventing Corruption in Public Procurement, http://www.oecd. org/gov/ethics/Corruption-Public-Procurement-Brochure.pdf, (Erişim Tarihi: 05.01.2019).
• KGEK (2017), Etik Rehberi, Kamu Görevlileri Etik Kurulu, http://etik.gov.tr/ Portals/0/anasayfa/etik_rehberi.pdf, (Erişim Tarihi: 05.01.2019).
• Kayım, Ali (2010). Kamu Alımlarında Dürüstlüğün Artırılmasına İlişkin OECD Tavsiyeleri, Denetişim 5: 64-67.
• Komakech, Robert Agwot (2016), Public Procurement in Developing Countries: Objectives, Principles and Required Professional Skills, Public Policy and Administration Research www.iiste.org ISSN 2224-5731(Paper) ISSN 2225-0972 (Online) Vol.6, No.8.
• Şahin İpek, Elif Ayşe ve Acar, İbrahim Attila (2016), Kazanım Temelli Kamu Satın Alması: Avrupa Birliği Üyesi Ülkeler Çerçevesinde Bir Değerlendirme, Maliye Dergisi, Temmuz-Aralık; 171: 55-80.
• Prier, Eric, ve McCue. Clifford P. (2009), The Implications of a Muddled Definition of Public Procurement, Journal of Public Procurement, Vol. 9 Issue: 3/4, pp.326-370.
• Tataroğlu, Muhittin ve Coşkun, Bayram (2005), Bilgi İletişim Teknolojileri ve E-devletin Etik Açıdan İrdelenmesi, 2’nci Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, s.15-16.
• TÜSİAD (2003), Kamu Hizmetinde Etik Güncel Konular ve Uygulama, Yayın No. TÜSİAD-T/2003-9-363.
• Uzun, Y. (2018), “Yüksek Denetim Kurumlarında Etik Yönetim Altyapı ve Uygulamaları”, Sayıştay Dergisi, Sayı:109, Nisan-Haziran.
• Yülek, Murat A., ve Tiryakioğlu, Murad (2013), Kalkınma Temelli Kamu Alımı Politikaları: Politika Deneyimleri Ve Literatürden Seçilmiş Örnekler, TC Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 3/1-12.
• DMO Ana Statüsü, www.resmigazete.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.12.2019).
• Kamu İhale Kanunu, Kanun No: 4734 (Erişim Tarihi: 10.12.2019).
• Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, www.mevzuat.gov.tr, (Erişim Tarihi: 10.12.2019).