HEDEF YÖNELİMLERİ VE ALGILANAN MOTİVASYONEL İKLİM ARASINDAKİ İLİŞKİ (LİSELİ ERKEK VOLEYBOLCULAR ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA).

Yıl 2005, Cilt: 16 Sayı: 3, 135 - 145, 01.06.2005

Turhan Toros Ziya Koruç

Öz

Anahtar Kelimeler

-

HEDEF YÖNELİMLERİ VE ALGILANAN MOTİVASYONEL İKLİM ARASINDAKİ İLİŞKİ (LİSELİ ERKEK VOLEYBOLCULAR ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA).

Öz

Bu araştırmanın amacı, liseli erkek voleybolcularda hedef yönelimi ve algılanan motivasyonel iklim arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmaya 18 okul takımında yer alan, toplam 156 erkek liseli voleybolcu katılmıştır (yaş ortalaması 16.33±0.75 yıldır). Voleybolcularınhedef yönelimleri, “Sporda Görev ve Ego Yönelim Ölçeği–SGEYÖ” ile, algılanan motivasyonel iklimleri ise, “Sporda Algılanan Motivasyonel İklim Ölçeği–SAMİÖ” ile ölçülmüştür. Verilerin analizinde betimsel istatistikler ve pearson korelasyon istatistik tekniği kullanılmıştır. Elde edilen bulgular liseli voleybolcuların görev yönelimi ortalamalarının, ustalık iklimi ortalamalarından daha yüksek olduğunu, ego yönelimi ortalamalarının ise performans iklimi ortalamalarından daha düşük olduğunu göstermektedir. Toplam puanlar değerlendirildiğinde ise, ustalık ikliminin, görev yöneliminden ve performans ikliminin, ego yöneliminden daha yüksekolduğu görülmektedir. Hedef yönelimi ve motivasyonel iklim arasındaki ilişkilerde, görev yönelimi ve ustalık iklimi arasında (r = 0.236; p0.05). Sonuç olarak, liseli erkek voleybolcuların görev yönelimleri arttıkça ustalık iklimlerinin de artmakta olduğu söylenebilir

Anahtar Kelimeler

Hedef yönelimleri, Görev yönelimli hedefler, Ego yönelimli hedefler, Algılanan motivasyonel iklim, Ustalık iklimi, Performans iklimi

Kaynakça

• Ames, C. (1992). Achievement goals motiva- tional climate, and motivational pro- cesses. In Roberts, G. C. (Eds.), Mo- tivation in Sport and Exercise (pp.161-176). Champaign, Illinois: Human Kinetics.
• Barnes, J.K., Page, A. & McKenna, J. (1997). Goal orientation and motivational cli- mate of international rowers during training and competition seasons. J Sport Scie, 15, 70-71.
• Carpenter, P.J. and Yates, B. (1997). Relati- onship between achievement goals and the perceived purposes of soc- cer for semi-professional and amate- ur players. J Sport Exerc Psychology, 19, 302- 311.
• Chaumeton, N.R. & Duda, J.L. (1988). Is it how you play the game or whether you win or lose?: The effects of com- petitive level and situation on coac- hing behaviors. J Sport Psychology, 11, 157-174.
• Duda, J.L. (1989). Relationship between task and ego orientation and the perce- ived purpose of sport among high school athletes. J Sport Exerc Psychology, 11, 318-335.
• Duda, J.L. (1992). Motivation in sport set- ting: A goal perspective approach.In Roberts, G.C. (Eds.), Motivation in Sport and Exercise (pp.57-91). Champaign, Illinois: Human Kinetics
• Duda, J.L. (1998). Advances in sport and exercise psychology measurement: Sport motivation and perceived com- petence. Morgantown: Fitness Inter- national Technology.
• Duda, J.L. & Whitehead, J. (1998). Measure- ment of goal perspectives in the physical domain. In J.L. Duda (Ed.), Advances in sport and exercise psychology measurement, Morgan- town, WV: Fitness Information Tech- nology, Inc.
• Duda, J.L. & Nicholls, J.G. (1992). Dimensi- ons of achievement motivation in schoolwork and sport. J Educational Psychology, 3, 290-299.
• Duda, J.L. & Hom, H.L. (1993). Interdepen- dencies between the perceived and self-reported goal orientations of yo- ung athletes and their parents. Pedi- atr Exerc Sci, 5, 234-241.
• Duda, J.L., Chi, L., Newton, M.L., Walling, M.D. & Catley, D. (1995). Task and ego orientation and intrinsic motivati- on in sport. Int J Sport Psychology, 26, 40-63.
• Goudas, M. (1998). Motivational climate and intrinsic motivation of young basket- ball players. Percept Motor Skills, 86, 323-327.
• Jagacinski, C.M. & Nicholls, J.G. (1984). Conceptions of ability and related af- fects in task involvement and ego in- volvement. J Educational Psycho- logy, 5, 909-919.
• Li, F., Harmer, P. & Acock, A. (1996). The task and ego orientation in sport question- naire: construct equivalence and me- an differences across gender. Res Quart Exerc Sport, 68, 228-238.
• Nicholls, J.G. (1984). Achievement motivati- on: Concepts of ability, subjective ex- perience, task choice and performan- ce. Psychological Rev, 91,329-346.
• Nicholls, J.G., Cheung, P.C., Lauer, J. & Pas- tashnick, M. (1989). Individual diffe- rences in academic motivation: Per- ceived ability, goals, beliefs, and va- lues. Learning and Individual Diffe- rences, 1, 63-84.
• Nicholls, J.G., Cobb, P.C., Yackel, E., Wood, T. & Wheatley, G. (1990). Students’ theories about mathematics and the- ir mathematical knowledge: Mutiple dimensiojns of assessment. In G. Kulm (Ed) J Res Mathematics Educa- tion, 21, 109-122.
• Ntoumanis, N. & Biddle, S. (1998). The rela- tionship between achievement goal profile groups and perceptions of motivational climates in sport. Scand J Med Sci Sport, 8(2), 120-4.
• Roberts, G.C. & Treasure, D.C. (1995) . Achi- evement goals, motivational climate and achievement strategies and be- haviors in sport. Int J Sport Psycho- logy, 26, 64-80.
• Roberts, G.C. & Ommundsen, Y. (1996). Ef- fect of goal orientation on achieve- ment beliefs, cognition and strategies in team sport. Scand J Med Sci Sport, 6, 46-56.
• Seifriz, J.J., Duda, J.L. & Chi, L. (1992). The relationship of perceived motivational climate to intrinsic motivation and be- liefs about success in basketball. J Sport Exer Psychology, 14, 375-391.
• Solmon,M.A. (1996).The impact of student goal orientation in physical education classes. Res Quart Exerc Sport, 64,418-424.
• Stephens, D.E. & Bredemeier, B.J.L. (1995). Moral atmosphere and judgements about aggression in girls’ soccer: Re- lationship among moral and motivati- on variables. J Sport Exer Psycho- logy, 18, 158-173.
• Toros, T. (2000). Sporda görev ve ego yöne- limi ölçeğinin Turk sporcuları için uyarlama ön çalışması. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi. 11-13 Mayıs, İstanbul.
• Toros, T. (2001). Elit ve Elit Olmayan Erkek Basketbolcularda Hedef Yönelimi, Güdüsel İklim ve Hedeflerin Özgünlük Güçlük Derecesi Özellliklerinin Yaşam Doyumuna Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin Üniversite- si Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Toros, T. (2002). Elit ve elit olmayan erkek basketbolcularda hedef yönelimi, gü- düsel(motivasyonel) iklim ve yaşam doyumu. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 13(3), 24-36.
• Walling, M.D., Duda, J.L. & Chi, L. (1993). The perceived motivational climate in sport questionnaire: construct and predicative validity. J Sport Exerc Psychology, 15, 172-183.
• Walling, M.D. & Duda, J.L. (1995). Goals and their associations with beliefs about success in the perceptions of the purpose of physical education. J Teaching in Physical Education, 14, 140-156.
• White, S. A. & Zillner, S. R. (1996). The relationship between goal orientation beliefs about the cause of sport suc- cess, and trait anxiety among high school intercollegiate, and rec- reational sport participants. The Sport Psychologist, 10, 58-72.