Orta Okul Öğrencileri İçin Fiziksel Aktivite Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 30 Sayı: 2, 63 - 73, 06.09.2019

Günay Yıldızer , Emre Bilgin , Ezel Nur Korur , Yılmaz Yüksel , Gıyasettin Demirhan

https://doi.org/10.17644/sbd.491053

Cited By: 5

Öz

Çocukların
fiziksel aktivite düzeyini yükseltmek ve fiziksel aktiviteye ilişkin olumlu
tutum geliştirmelerini sağlamak için fiziksel aktiviteye yönelik bakış açıları
hakkında bilgiye ihtiyaç vardır. Çocuğun fiziksel aktivite davranışını artırmak
için öncelikle fiziksel aktiviteye ilişkin tutumu belirlemek ve sonuçlara göre
uygulama stratejileri belirlemek gereklidir. Bu çalışmanın amacı, ortaokul
öğrencilerinin fiziksel aktiviteye yönelik tutumlarını ölçmek için Fiziksel
Aktiviteye Yönelik Tutum Ölçeği (FAYTÖ) olarak isimlendirilen güncel ve
güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. 2016-2017 eğitim öğretim yılında
yürütülen bu araştırma için Hacettepe Üniversitesinden Etik Komisyon onayı ve
Milli Eğitim Bakanlığından yasal izin alınmıştır. Çalışmada betimsel tarama
modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini ilköğretim 6.7. ve 8. sınıfta
öğrenim gören 636 öğrenci oluşturmaktadır. Açımlayıcı (n=206) ve doğrulayıcı
faktör analizlerinin (n=430) yürütülmesinde iki farklı örneklem üzerinde
çalışma yürütülmüştür. Açımlayıcı faktör analizi sonuçları ölçekteki 25
maddenin 5 faktörde toplandığını göstermektedir: Sevgi (5 madde), İsteklilik (7
madde), Fayda (4 madde), Sosyalleşme (5 madde) ve Öz Güven (4 madde). Bu
faktörlerin yükleri 0.409 ve 0.768, iç tutarlılık katsayıları ise 0.70 ve 0.85
arasında değişmektedir. Faktörlerin toplam varyansa yaptıkları katkı
%61.16’dır. Ortaya çıkan modelin uyum indeksleri incelendiğinde χ2/df = 1.96,
RMSEA = 0.048, NNFI = 0.927, CFI =0,937, IFI = 0.937, GFI = 0.909’dur. Elde
edilen bu bulgular FAYTÖ’nün 7. ve 8. sınıf ortaokul öğrencilerinin fiziksel
aktiviteye yönelik tutumlarının değerlendirilmesinde geçerli ve güvenilir bir
ölçme aracı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel aktivite, Tutum, Ortaokul öğrencileri

Development of Physical Activity Attitude Scale For Secondary School Students

Öz

There
is a need for perception of children towards physical activity to raise their
awareness of physical activity level and to develop positive attitudes towards
physical activity. In order to increase the child's physical activity
behaviour, it is necessary to first determine the attitude towards physical
activity and determine the implementation strategies according to the results.
The purpose of this study was to develop an up-to-date and reliable measurement
tool called the Attitude Scale for Physical Activity (ASPA) to measure the
attitudes of secondary school students towards physical activity. In this
study, descriptive study design was used. The sample of the study consisted of
636 6th, 7th and 8th-grade students. Exploratory factor analysis (n=206) and
confirmatory factor analysis (n=430) were conducted on different groups.
Exploratory factor analysis results revealed 5 factors: Affinity (5 items),
Willingness (7 items), Benefit (4 items), Socialization (5 items) and
Self-Trust (4 items). Internal consistency coefficients of these factors were
0.83, 0.85, 0.75, 0.82, 0.70, respectively. The contribution of these factors
to the total variance was 61.16% and the factor loadings range was from 0.409
to 0.768. Confirmatory factor analysis results were χ2 / df = 1.96, RMSEA =
0.048, NNFI = 0.927, CFI = 0.937, IFI = 0.937, GFI = 0.909. These findings
showed that ASPA is a valid and reliable measurement tool for 6th, 7th and 8th
grade secondary school students in order to measure attitude towards physical
activity.

Anahtar Kelimeler

Physical activity, Attitude, Secondary school students

Kaynakça

• 1. Aşçı, FH., Maïano, C., Morin, AJS., Çağlar, E., Bilgili, N. (2017). Validity and reliability of the Very Short form of the Physical Self-Inventory among Turkish adolescents. Journal of Sports Sciences, 35(21), 2060–2066.
• 2. Ajzen I. (2001). Nature and Operation of Attitudes. Annual Review of Psychology, 52(1), 27–58.
• 3. Ajzen I. (2005). Attitudes, Personality, And Behavior. McGraw-Hill Education: London, UK.
• 4. Aksoydan E, Çakır N. (2011). Adölesanların beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyleri ve vücut kitle indekslerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 53, 264-270.
• 5. Büyüköztürk Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• 6. Byrne BM. (2001). Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming. NJ: Mahwah.
• 7. Cengiz C, İnce ML. (2014). Impact of social-ecologic intervention on physical activity knowledge and behaviors of rural students. Journal of Physical Activity and Health, 11 (8), 1565-1572.
• 8. Creswell JW. (2017). Karma Yöntem Araştırmalarına Giriş. (M. Sözbilir, Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• 9. Corbin, CB, Welk, GJ, Corbin, WR, Welk, KA. (2014). Concepts of Physical Fitness: Active lifestyles for wellness. New York: McGraw Hill.
• 10. Çağlar E, Aşçı FH, Bilgili N. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Fiziksel Benlik Ölçeği Türkçe Sürümünün Psikometrik Özellikleri. Anatolian Journal of Psychiatry, 18(6), 594–601.
• 11. Deryakulu D. (2004 ). Epistemolojik inançlar, içinde: Y. Kuzgun, D. Deryakulu (Ed.), Eğitimde Bireysel Farklılıklar, Ankara: Nobel Yayın-Dağıtım, 259–287.
• 12. Eskiler E, Küçükibiş F, Gülle M, Soyer F. (2016). Bilişsel Davranışçı Fiziksel Aktivite Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 13(2), 2577-2587.
• 13. Field A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
• 14. Fraenkel, JR, Wallen NE, Hyun H. (2012). How to Design and Evaluate Research in Education (8th ed.). New York: McGraw Hill.
• 15. Frias CM, Dixon RA. (2005). Confirmatory factor structure and measurement invariance of the memory compensation questionniare. Psychological Assessment, 17, 168–178.
• 16. Güllü, M., Güçlü, M. (2009). Ortaöğretim öğrencileri için beden eğitimi dersi tutum ölçeği geliştirilmesi. Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2).
• 17. Halfon N, Hochstein M. (2002). Life course health development: an integrated framework for developing health, policy, and research. The Milbank Quarterly, 80(3), 433-479.
• 18. Hills AP, King NA, Armstrong TP. (2007). The contribution of physical activity and sedentary behaviours to the growth and development of children and adolescents: implications for overweight and obesity. Sports Medicine, 37(6): 533–545.
• 19. Hooper D, Coughlan J, Mullen M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53–60.
• 20. Hu LT, Bentler PM. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1–55.
• 21. Kemper HC, Post GB, Twisk JW, Van Mechelen W. (1999). Lifestyle and obesity in adolescence and young adulthood: results from the Amsterdam Growth And Health Longitudinal Study (AGAHLS). Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 23 (Suppl. 3): S34–S40
• 22. Kline RB. (2011). Principles And Practice Of Structural Equation Modeling (3. ed.). NY: The Guillford Press.
• 23. Koca C., Aşçı, FH. (2004). Atletik yeterlik düzeyi ve cinsiyetin beden eğitimine yönelik tutum üzerine etkisi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 15-24.
• 24. Lewis BA, Marcus BH, Pate RR, Dunn AL. (2002). Psychosocial mediators of physical activity behavior among adults and children. American Journal of Preventive Medicine, 23(2), 26–35.
• 25. Linda Rikard G, Banville D. (2006). High school student attitudes about physical education. Sport, Education and Society, 11(4), 385–400.
• 26. Luepker RV, Perry CL, McKinlay SM, Nader PR, Parcel GS, Stone EJ ve diğ. (1996). Outcomes of a field trial to improve children’s dietary patterns and physical activity: the Child and Adolescent Trial for Cardiovascular Health (CATCH). Jama, 275(10), 768–776.
• 27. Marcus BH, Forsyth LH, Stone, EJ, Dubbert PM, McKenzie TL, Dunn AL ve diğ. (2000). Physical activity behavior change: issues in adoption and maintenance. Health Psychology, 19(1S), 32.
• 28. Marsh, HW. (2007). Application of confirmatory factor analysis and structural equation modeling in sport and exercise psychology. In G. Tenenbaum & R. . Eklund (Eds.), Handbook of sport psychology (3rd ed., pp. 774–789). Hoboken, NJ: British Psychological Society.
• 29. Meydan CH, Şeşen H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• 30. Milosis DC, Papaioannou AG, Siatras TA, Proios M, Proios M. (2015). Gender Differences on Attitudes and Participation in an Extracurricular Gymnastics Course Among Greek University Students. Journal of Teaching in Physical Education, 34(3), 424–441.
• 31. Morgan CT. (2009). Psikolojiye Giriş. (S. Karakaş & R. Eski, Ed.) (19th ed.). Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
• 32. Özdamar K. (2013). Paket Programlar ile İstatiksel Veri Analizi-II. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• 33. Pate RR, McIver KL, Colabianchi N, Troiano RP, Reis JP, Carroll DD ve diğ. (2015). Physical activity measures in the Healthy Communities Study. American Journal of Preventive Medicine, 49(4), 653–659.
• 34. Raykov T, Marcoulides GA. (2000). A First Course İn Structural Equation Modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• 35. Ruiz JR, Ortega FB, Martinez-Gomez D, Labayen I, Moreno LA, De Bourdeaudhuij I. ve diğ. (2011). Objectively measured physical activity and sedentary time in European adolescents: the HELENA study. Am J Epidemiol.174:173–84.
• 36. Scherer RF. (1988). Dimensionality of coping: Factor stability using the ways of coping questionnaire. Psychological Report, 62, 76-77.
• 37. Spruijt-Metz D, Saelens BE. (2016). 14 Behavioral Aspects of Physical Activity in Childhood and Adolescence. Handbook of pediatric obesity: Etiology, pathophysiology, and prevention, M.I Goran and M.S. Sothern (Eds.). Taylor and Francis: New York.
• 38. Steiger JH. (2007). Understanding the limitations of global fit assessment in structural equation modeling. Personality and Individual Differences, 42(5), 893-898.
• 39. Strong WB, Malina RM, Blimkie CJR, Daniels SR, Dishman RK.; Gutın B. ve diğ. (2005). Evidence based physical activity for school-age youth. The Journal of Pediatrics, 146(6): 732–737.
• 40. Şentürk HE. (2015). Sportif tutum ölçeği: geliştirilmesi, geçerliliği ve güvenirliği. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 8-18.
• 41. Şimşek ÖF. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• 42. Tabachnick BG, Fidell LS. (2007). Using Multivariate Statistics (5th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Allyn & Bacon.
• 43. Taylor WC, Blair, SN, Cummings SS, Wun CC, Malina, RM. (1999). Childhood and adolescent physical activity patterns and adult physical activity. Med. Sci. Sports Exerc. 31: 118–123.
• 44. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı (2010). Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması. 20.03.2019, https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Yayinlar/kitaplar/diger-kitaplar/TBSA-Beslenme-Yayini.pdf.
• 45. Twisk JW, Kemper HC, Van Mechelen W. (2000). Tracking of activity and fitness and the relationship with cardiovascular disease risk factors. Med. Sci. Sports Exerc. 32:1455–1461.
• 46. Van Mechelen W, Twisk JW, Post GB, Snel J, Kemper HC. (2000). Physical activity of young people: the Amsterdam Longitudinal Growth and Health Study. Med Sci Sports Exerc.;32:1610–6.
• 47. World Health Organization (2010). Global recommendations on physical activity for health. Geneva: World Health Organization, 60. https://doi.org/10.1080/11026480410034349.
• 48. World Health Organization (2014). Global status report on non-communicable diseases. 21.03.2019, http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/148114/1/9789241564854_eng.pdf?ua=1.
• 49. Yıldızer G, Bilgin E, Korur EN, Novak D, Demirhan G. (2018). The association of various social capital indicators and physical activity participation among Turkish adolescents. Journal of Sport and Health Science, 7(1), 27-33.