POZİTİF PSİKOLOJİK SERMAYE, ÖRGÜTSEL BAĞLILIK VE ÖRGÜTSEL SİNİZM ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Sayı: 31, 435 - 453, 30.06.2018

Selen Uygungil , Ömer Faruk İşcan

Öz

Pozitif
psikolojik sermaye kavramı, küreselleşen
ekonomi ve yoğun rekabet şartları gibi günümüz koşullarında, örgütlere, rekabet
avantajı elde edebilmek ve bunu koruyabilmek için, geleneksel yöntem ve
kaynakların ötesinde bir bakış açısı sunmaktadır. Pozitif psikolojik sermayenin çalışan tutumları üzerindeki
etkilerini ortaya koymak bu bağlamda önemli hale gelmektedir.  Çalışmanın temel amacı pozitif psikolojik
sermaye, örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkileri ortaya
koymaktır. Bununla birlikte, pozitif psikolojik sermaye ile örgütsel bağlılık arasında
örgütsel sinizmin aracılık etkisini belirlemek çalışmanın bir diğer amacıdır.
Bu doğrultuda, Adana’da
kamu hastaneleri ve özel hastanelerde görev yapmakta olan 493 sağlık çalışanından
toplanan anket verileri ilgili istatistik programları vasıtasıyla analiz
edilmiş. Araştırma sonucunda, pozitif
psikolojik sermayenin örgütsel bağlılık üzerinde anlamlı pozitif ve örgütsel
sinizm üzerinde anlamlı negatif yönlü etkisi belirlenmiştir. Ayrıca, örgütsel
sinizmin pozitif psikolojik sermaye ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide
kısmi aracılık etkisi olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

pozitif psikolojik sermaye, örgütsel bağlılık, örgütsel sinizm

Kaynakça

• ABRAHAM, R. (2000). “Organizational Cynicism: Bases and Consequences. Generic, Social and General”. Psychology Monographs, 126, 269-292.
• AHMADİ F. (2014). Örgütsel Sinizmin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm Anabilim Dalı.
• AKÇAY, V. H. (2011). “Pozitif Psikolojik Sermayenin Kişisel Değerler Bakımından İş Tatminine Etkisi ve Bir Araştırma”.(Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• ALTINÖZ, M., Çöp, S., Sığındı, T. (2011). “Algılanan Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Ankara’daki Dört ve Beş Yıldızlı Konaklama İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma”. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(21), 285-315.
• ANDERSSON, L. M. ve Bateman, T. S. (1997). “Cynicism in The Workplace: Some Causes and Effects”. Journal of Organizational Behavior. 18 (5), 449-469.
• AVEY, J. B., Wernsing, T. S., Luthans, F. (2008a). “Can Positive Employees Help Positive Organizational Change? Impact of Psychological Capital and Emotions On Relevant Attitudes and Behaviors”. The Journal of Applied Behavioral Science, 44, 48-70.
• AVEY, J. B., Luthans, F., Youssef, C. M. (2008b). The Additive Value of Positive States in Predicting Work Attitudes and Behaviors, Handbook. Lincoln. University of Nebraska, Leadership Institute Faculty Publications. 1- 45.
• AVEY, J. B., Patera, J. L., West, B. J. (2006). “The Implications of Positive Psychological Capital On Employee Absenteeism”. Journal of Leadership & Organizational Studi,. 13, 42-60.
• AVEY, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F., Mhatre, K. H. (2011). “Meta‐Analysis of The Impact of Positive Psychological Capital on Employee Attitudes, Behaviors, and Performance”. Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127-152.
• BOYALI, H. (2011). “Örgütsel Sinizm ve İş Tatmini Arasındaki İlişkiler: Karaman’daki Bankalar Üzerinde Bir Uygulama”. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı.
• CANDAN, H. (2013). “Örgütsel Sinizm ve İşgören Performansına Olası Etkileri”. KSU İİBFDergisi, 3(1), 181-194.
• ÇALIŞKAN, S. C., Erim, A. (2010). “Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenleri (POD) ile Yeni Araştırma Modelleri Kurma Arayışları: POD’nin İşe Adanmışlık, Tükenmişlik ve Sinizm Üzerindeki Etkileri”. 18. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı içinde. (ss.658-670). Adana:18. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi.
• DEAN, J. W., Brandes, P., & Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management review, 23(2), 341-352.
• DUBİN, R., Champoux, J.E., Porter, L.W. (1975) “Central Life Interests and Organizational Commitment of Blue-Collar and Clerical Workers”, Administrative Science Quarterly. 20, 411-421.
• EATON, J. A. (2000). A Social Motivation Approach to Organizational Cynicism. Unpublished Doctoral Dissertation, Graduate Program in Psychology, York University, Toronto.
• ERDOST, H. E., Karacaoğlu, K., ve Reyhanoğlu, M. (2007). Örgütsel sinizm kavramı ve ilgili ölçeklerin Türkiye’deki bir firmada test edilmesi. 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Sakarya, 514-524.
• ERKMEN T., Esen E. (2012). “Psikolojik Sermaye Konusunda 2003-2011 Yıllarında Yapılan Çalışmaların Kategorik Olarak İncelenmesi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(19), 89-103.
• ERKUŞ, A., Fındıklı, M. (2013). “Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2), 302-318.
• FINDIK, M., Eryeşil, K. (2012). “Örgütsel Sinizmin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. International Iron & Steel Symposium. 1250-1255 Karabük.
• GÜZELLER, C.O., Kalağan, G. (2008). “Örgütsel Sinizm Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması Ve Çeşitli Değişkenler Açısından Eğitim Örgütlerinde İncelenmesi”. 16.Yönetim ve Organizasyon Kongresi Kongre Kitabı (ss.87-94). Antalya: İstanbul Kültür Üniversitesi.
• HELVACI, M. A., & Çetin, A. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin belirlenmesi (Uşak ili örneği). International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3), 1475-1497.
• HUSELİD, M. A., Day, N. E. (1991). “Organizational Commitment Commitment, Job Involvement, and Turnover: A Substantive and Methodological Analysis”. Journal of Applied Psychology. 76 (3).
• İNCE, F. (2012). Pozitif Örgütsel Davranışın Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkileri: Kayseri İlindeki İmalat Sanayi İşletmelerinde Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı.
• JOHNSON, J. L., O’Leary-Kelly, A. M. (2003). “The Effects of Psychological Contract Breach and Organizationalcynicism: Not All Social Exchange Violations Are Created Equal”. Journal of Organizational Behavior, 24, 627–647.
• KARACAOĞLU, K., İnce, F. (2013). “Pozitif Örgütsel Davranışın Örgütsel Sinizim Üzerindeki Etkileri: Kayseri İlindeki İmalat Sanayii İşletmelerinde Bir Uygulama”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18, 181-202.
• KARCIOĞLU, M.S., Naktiyok A. (2015). “Örgütsel Ortamda Algılanan Güven Düzeyinin Sinizm Üzerindeki Rolü: Atatürk Üniversitesi İdari Personeli Üzerinde Bir Araştırma” AKÜ İİBF Dergisi, Cilt XVII, (Sayı:1), Haziran, 19-34.
• KHAN, M. A. (2014). “Organizational Cynicism and Employee Turnover Intention: Evidence from Banking Sector in Pakistan” Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 8(1), 30-41.
• KUTANİS, R.Ö., Çetinel E. (2010). “Adaletsizlik Algısı Sinisizmi Tetikler mi?: Bir Örnek Olay”. Dumlupınar Üniversitesi SosyalBilimler Dergisi, (Sayı 26), Nisan.
• LUTHANS, F. (2002). “The Need for and Meaning of Positive Organizational Behaviour”. Journal of Organizational Behavior, 23, 695-706.
• LARSON, M. D. (2004). Positive Psychological Capital: A Comparison with Human and Social Capital and an Analysis of a Training Intervention. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). University of Nebraska Faculty of the Graduate College.
• LUTHANS, F. (2012). Organizational Behavior. (12. Basım). McGraw-Hill. Inc.
• LUTHANS, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., Peterson, S. J. (2010). “The Development and Resulting Performance Impact of Positive Psychological Capital”. Human Resource Development Quarterly, 21, 41-67.
• LUTHANS, F., Youssef, C. M. (2004). “Human, Social and Now Positive Psychological Capital Management: Investing in People for Competitive Advantage”. Organizational Dynamics, 33 (2).
• LUTHANS, F., Youssef, C. M. (2007). “Emerging Positive Organizational Behavior”. Journal of Management, 33, 321-349.
• LUTHANS, F., Youssef, C. M., Avolio, B. J. (2007a). Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge. New York: Oxford University Press.
• LUTHANS, Fred. (2002). “Positive Organizational Behavior: Developing and Managing Psychological Strengths”. Academy of Management Executive, Cilt: 16, Sayı:1, 57–72.
• LUTHANS, K., Jensen, S.M.(2005). “The Linkage Between Psychological Capital and Commitment to Organizational Mission: A Study of Nurses”, Jona. 35:6, 2005, 304-310.
• MANTERE S., Martinsuo, M.(2001). “Adopting and Questionning Strategy: Exploring the Role of Cynicism and Dissent”, 17th EGOS-Europen Group for Organisation Studies, Colloquium, 5-7 July 2001, Lyon, France.
• MOWDAY, R. T., Steers, R. M., Porter, L. W. (1979). “The Measurement of Organizational Commitment”. Journal of Vocational Behavior, 14, 224-247.
• MOWDAY, R.T., Porter, L.W., Steers, R.M. (1982). Employee-Organization Linkages: The Psychology of Commitment, Absenteeism and Turnover. New York: Academic Press.
• NAFEİ, W. A., Kaifi, B. A. (2013). “The Impact of Organizational Cynicism on Organizational Commitment: An Applied Study on Teaching Hospitals in Egypt”. European Journal of Business and Management, 5(12), 131-147.
• NAUS, A.J.A.M. (2007) Organizational Cynicism on The Nature, Antecedents, and Consequences of Employee Cynicism Toward The Employing Organization, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Maastricht University, Maastricht.
• NORMAN, S. M., Avey, J. B., Nimnicht, J. L., Pigeon, N. G. (2010). “The Interactive Effects of Psychological Capital and Organizational Identity on Employee Organizational Citizenship and Deviance Behaviors”. Journal of Leadership & Organizational Studies, 17, 380-391.
• ÖZGAN, H., Çetin, B., Külekçi, E. (2011). “İlköğretim Kademesinde Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm Düzeyinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 11(17), 69-84.
• PERÇİN, S. N., Özkul, E. (2009). “Turizm İşletmelerinde Örgütsel Bağlılık”. Sabuncuoğlu, Z. (Ed.). Turizm İşletmelerinde Örgütsel Davranış. Bursa: MKM Yayıncılık. 21-48.
• PORTER, Steers ve Boulian (1973) Technical Report No. 16 July, Individual-Organizatıonal Linkages.
• REİCHERS, A. E. (1985). A review and reconceptualization of organizational commitment. Academy of management review, 10(3), 465-476.
• REICHERS, A. E., Waous, J.P., Austin, J.T. (1997). “Understanding and Managing Cynicism About Organizational Change”. The Academy of Management Executive, 11(1), 48-59.
• ROBERTS, S. J., Scherer, L. L., Bowyer, C. J. (2011). “Job Stress and Incivility: What Role Does Psychological Capital Play?”. Journal of Leadership & Organizational Studies, 18, 449-458.
• RUSBULT, C.A., Farrel, D. (1983). “A Longitudinal Test of the Investment Model: The Impact on Job Satisfaction, Job Commitment and Turnover of Variations in Rewards, Costs, Alternatives and Investments”. Journal of Applied Psychology, Cilt 68, Sayı 3, 429-438.
• SEYHAN, M. (2014). “İşletmelerde Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Bağlılığı Etkileyen Faktörler: Gümrük Memurları Üzerine Bir Araştırma”.Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Dönem Projesi. Edirne.
• SEZGİN, O. B., Tolay, E., Sürgevil, O. (2016). “Örgütsel Değişim Sinizmi: Çalışanların Değişime Karşı Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Nitel Bir Araştırma”. Öneri Dergisi, 12(45), 411-438.
• SHELDON, M.E. (1971). “Investments and Involvements as Mechanisms Producing Commitment to the Organization”. Administrative Science Quarterly, Cilt 16, ss.143-150.
• TOLAY, E., Sürgevil, O. S., Sezgin, O. B. (2015). “Örgütsel Değişim Sinizmi: Ölçek Geliştirme, Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması”. 23. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Muğla 883-888
• TOLAY, E., Dalkılıç, O. S., Sezgin, O. B. (2017). “Örgütsel Değişim Sinizmi: Ölçek Geliştirme, Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(1), 101-117.
• QİAN, Y. (2007). A Communication Model of Employee Cynicism Toward Organizational Change (Yayımlanmamış Doktora Tezi). College of Communication of Ohio University.
• VANCE. R.J.. Brooks, S.M., Tesluk. P.E. ( 1997). manuscript submitted for publication). Organizational cynicism. cynical cultures. and oreanizationd change. Aktaran: Stanley, D.J. (1998). Employee Cynicism About Organizational Change: Development and Validation of a Measure. Unpublished Master Dissertation, The University of Western Ontario, Ontario
• YÜKSEL, H. (2015). Örgütsel Sinizm ve Bağlılık Arasındaki İlişki. İlk ve Ortaokul Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Eğitim Yönetimi ve Denetciliği Programı.