The Effect of Using Acupressure on Sleep Quality After Surgery

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 105 - 112, 30.08.2020

Tuğba Çam Yanık , Gülay Altun Uğraş

Öz

One of the most important needs of people with bio-psycho-socio-cultural features is sleep. The sleep-wake cycle, the circadian rhythm, is important in fulfilling the basic needs of the body. This cycle can be adversely affected due to some factors. Surgical intervention, which is one of these, affects the sleep-wake cycle and causes sleep quality to deteriorate. Sleep quality disturbance can lead to negative consequences such as prolonged surgical and recovery process in patients. Nursing interventions performed in the post-surgical period are very important in improving the patient's sleep quality. The surgical nurse should also include different applications in order for the patients to receive better care in this process. One of these is acupressure application. Acupressure, which is one of the non-pharmacological methods, provides pressure to certain parts of the body, opening energy channels and distributing energy to the body in a balanced manner. In the literature, acupressure improves sleep quality in the post-surgical period. Acupressure can easily be used by nurse in terms of being easy to apply and reliable. The aim of this review is to show that acupressure can be used in independent nursing interventions, which is one of the non-pharmacological methods in increasing quality sleep the post-surgical period patients.

Anahtar Kelimeler

Acupressure, nursing, sleep, surgery

Akupresür Kullanımının Cerrahi Girişim Sonrası Uyku Kalitesine Etkisi

Öz

Biyo-psiko-sosyokültürel özellikleri olan insanın en önemli gereksinimlerinden bir tanesi uykudur. Uyku-uyanıklık döngüsü yani sirkadiyen ritim, vücudun temel gereksinimlerinin yerine getirilmesinde önem teşkil eder. Bu döngü bazı faktörlerden dolayı olumsuz yönde etkilenebilmektedir. Bunlardan bir tanesi olan cerrahi girişim, bireyin uyku-uyanıklık döngüsünü etkileyerek uyku kalitesinin bozulmasına neden olmaktadır. Uyku kalitesindeki bozulma, hastalarda cerrahi sürecin ve iyileşmenin uzaması gibi olumsuz sonuçlara sebep olabilmektedir. Cerrahi girişim sonrası dönemde uygulanan hemşirelik girişimleri hastanın uyku kalitesinin arttırılmasında oldukça önemlidir. Cerrahi hemşiresi, hastaların bu süreçte daha iyi bakım alabilmesi için farklı uygulamaları da bakımına katmalıdır. Bunlardan bir tanesi de akupresür uygulamasıdır. Farmakolojik olmayan yöntemlerden olan akupresür, vücudun belli bölgelerine basınç uygulanarak, enerji kanallarının açılıp vücuda enerjinin dengeli bir şekilde dağılmasını sağlamaktadır. Literatürde, cerrahi girişim sonrası uygulanan akupresürün uyku kalitesini arttırdığı belirtilmektedir. Kolay uygulanabilir ve güvenilir olması yönüyle de cerrahi hemşiresi tarafından akupresür rahatlıkla kullanılabilir. Bu derlemenin amacı, cerrahi girişim sonrası dönemde hastalarda kaliteli uykunun arttırılmasında farmakolojik olmayan yöntemlerden olan akupresürün, bağımsız olarak hemşirelik girişimleri içerisinde kullanılabilirliğini göstermektir.

Anahtar Kelimeler

cerrahi, hemşirelik, uyku, Acupressure

Kaynakça

• Akpınar, D. (2014). Cerrahi hastasında ameliyat sonrası uykuyu etkileyen faktörlerin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, İstanbul.
• Algın, D.İ., Akdağ, G., ve Erdinç, O. (2016). Kaliteli uyku ve uyku bozuklukları. Osmangazi Tıp Dergisi. 38 (Özel Sayı 1), 29-34. doi:10.20515/otd.40263
• Altun Ugras, G., & Öztekin, S.D. (2007). Patient perception of environmental and nursing factors contributing to sleep disturbances in a neurosurgical intensive care unit. The Tohoku Journal of Experimental Medicine, 212(3), 299-308. doi:10.1620/tjem.212.299
• Arab, Z., Shariati, A.R., Asayesh, H., Vakili, M.A., Bahrami-Taghanaki, H., & Azizi, H. (2016). A sham-controlled trial of acupressure on the quality of sleep and life in haemodialysis patients. Acupuncture in Medicine, 34(1), 2-6. doi:10.1136/acupmed-2014-010369
• Asgari, M.R., Vafaei-Moghadam, A., Babamohamadi, H., Ghorbani, R., & Esmaeili, R. (2020). Comparing acupressure with aromatherapy using Citrus aurantium in terms of their effectiveness in sleep quality in patients undergoing percutaneous coronary interventions: A randomized clinical trial. Complementary Therapies in Clinical Practice, 38, 1-7. doi:10.1016/j.ctcp.2019.101066
• Aygin, D., & Şen, S. (2019). Acupressure on anxiety and sleep quality after cardiac surgery: a randomized controlled trial. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 34(6), 1222-1231. doi:10.1016/j.jopan.2019.03.014
• Chen Kuo, H., Tsao, Y., Tu, H.Y., Dai, Z.H., & Creedy, D.K. (2018). Pilot randomized controlled trial of auricular point acupressure for sleep disturbances in women with ovarian cancer. Research in Nursing & Health, 41(5), 469-479. doi:10.1002/nur.21885
• Çelik, S. (2019). Kalça ve diz artroplastisi geçiren hastalarda uyku kalitesinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Ankara.
• Çevik, B., ve Taşcı, S. (2017). Akupres uygulamasının ağrı yönetimine etkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi, 26(3), 257-261.
• Direk, F., & Celik, S.S. (2012). Postoperative problems experienced by patients undergoing coronary artery bypass graft surgery and their self-care ability after discharge. Turkish Journal Thorac Cardiovascular Surgery, 20(3), 530-535. doi:10.5606/tgkdc.dergisi.2012.101
• Dolan, R., Huh, J., Tiwari, N., Sproat, T., & Brennan, J. (2016). A prospective analysis of sleep deprivation and disturbance in surgical patients. Annals of Medicine and Surgery, 6, 1-5. doi:10.1016/j.amsu.2015.12.046
• Fındık Ü.Y. (2017). Cerrahi süreç: ameliyat sonrası bakım ve komplikasyonların önlenmesi (2. Baskı). Eti Aslan, F. ( Ed.), Cerrahi bakım vaka analizleri ile birlikte içinde (s. 441). Ankara: Akademisyen Tıp Kitapevi.
• Hatipoğlu, M. (2016). Cerrahi kliniklerinde yatan hastaların uyku durumlarını etkileyen faktörler. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Bilim Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
• İskender, M.D., ve Eren, H. (2020). Türkiye'de ağrıya yönelik akupresur uygulaması ile ilgili yapılmış hemşirelik tezlerinin incelenmesi. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi, 3(1), 40-46. doi: 10.5336/jtracom.2020-73529
• İster, E.D., ve Karaca, T. (2019). Türkiye’de akupresur uygulanarak yapılan hemşirelik tezlerinin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 2(1), 22-31.
• Kankaya, E.A., & Bilik, Ö. (2019). Three enemies of circadian rhythm: anxiety, sleeplessness and pain in patients following open-heart surgery. Clinical and Experimental Health Sciences, 9(3), 246-252. doi:10.33808/clinexphealthsci.599805
• Kaya, G. (2019). Total diz protezi olan yaşlı bireylerde uyku ve depresyon arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Mersin.
• Liao, W.C., Huang, C.Y., Huang, T.Y., & Hwang, S.L. (2011). A systematic review of sleep patterns and factors that disturb sleep after heart surgery. Journal of Nursing Research, 19(4), 275-288. doi:10.1097/JNR.0b013e318236cf68
• Önler, E., ve Yılmaz, A. (2008). Cerrahi birimlerde yatan hastalarda uyku kalitesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 16(62), 114-121.
• Özkan Oskay, G. (2013). Genel cerrahi kliniklerinde yatan hastaların uyku durumlarının değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul.
• Sun, J.L., Sung, M.S., Huang, M.Y., Cheng, G.C., & Lin, C.C. (2010). Effectiveness of acupressure for residents of long-term care facilities with insomnia: a randomized controlled trial. International Journal of Nursing Studies, 47(7), 798-805. doi:10.1016/j.ijnurstu.2009.12.003
• Wiyatno, E.R., Pujiastuti, R.S.E., Suheri, T., & Saha, D. (2017). Effect of accupressure on quality of sleep and pulse rate in patients with acute myocardial infarction. Belitung Nursing Journal, 3(4), 360-369. doi:10.33546/bnj.162
• Yaghoubi, A., Golfeshan, E., Azarfarin, R., Nazari, A., Alizadehasl, A., & Ehasni, A. (2017). Effects of acupressure on sleep quality after coronary artery bypass surgery. Iranian Heart Journal, 18(3), 28-34.
• Yilmaz, H., & Iskesen, I. (2007). Follow-up with objective and subjective tests of the sleep characteristics of patients after cardiac surgery. Circulation Journal, 71(10), 1506-1510. doi.org/10.1253/circj.71.1506