Hemşirelik Öğrencilerinin Algıladıkları Sosyal Desteğin Profesyonel Benlik Gelişimine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 15 - 22, 08.04.2024

Cennet Çiriş Yıldız , Berna Kahveci Ceylan

https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1322997

Öz

Giriş: Öğrenci hemşirelerin sosyal destek algıları yükseltilerek profesyonel benlik gelişimi sağlanabilir. Böylece geleceğin iş gücünü oluşturan öğrenci hemşirelerin mesleğe bağlılıkları teşvik edilerek, sunulan bakımın kalitesi artırılabilir.
Amaç: Bu çalışmanın amacı hemşirelik öğrencilerinin algıladıkları sosyal desteğin profesyonel benlik gelişimine etkisini belirlemektir.
Yöntem: Bu çalışma Türkiye’de bir üniversitede tanımlayıcı ve kesitsel olarak gerçekleştirildi. Araştırmada veriler 21 - 25 Kasım 2022 tarihleri arasında toplandı. Araştırmanın örneklemini 194 hemşirelik bölümü öğrencisi oluşturdu. Veriler betimsel ve ilişkisel istatistikler kullanılarak değerlendirildi.
Bulgular: Yaş ortalaması 20,63 ± 1,57 yıl olan öğrencilerin %83,51’i kadın olup, %68,04’ü ailesi ile birlikte yaşamaktadır. Öğrenciler, Öğrenci Hemşirelerde Profesyonel Benlik Kavramı Ölçeği’nde ortalama 141,46 ± 19,96 puan ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nde ortalama 64,73 ± 13,25 puan aldı. Öğrencilerin algıladıkları sosyal destek ile profesyonel benlik kavramı arasında zayıf pozitif ilişki belirlendi (r = 0,188; p < 0,05). Regresyon analizi sonucuna göre öğrencilerin algıladıkları sosyal destek, profesyonel benlik kavramı gelişimini olumlu yönde etkilemektedir (R2 = 0,035; p < 0,05).
Sonuç: Öğrencilerin algıladıkları sosyal desteğin profesyonel benlik kavramı gelişimlerini olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Öğrencilerin algıladıkları sosyal destekler artırılarak profesyonel benlik gelişimleri artırılabilir. Hemşirelik öğrencilerinde profesyonel benliğini etkileyen diğer faktörlerin belirlenmesine ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler

Benlik kavramı, hemşirelik öğrencisi, profesyonellik, sosyal destek

The Effect of Nursing Students’ Perceived Social Support on Their Professional Self Development

Öz

Introduction: Student nurses’ professional self development can be ensured by enhancing their social support perceptions. By promoting the attachment of student nurses, who are the future nursing workforce, to the nursing profession, the quality of care can be increased.
Aim: This study aims to identify the effect of nursing students’ perceived social support on their professional self development.
Method: This study was conducted with a descriptive and cross-sectional design at a university in Turkey. The data were collected between 21 and 25 November 2022. The research sample comprised 194 students from the nursing department. The data were evaluated using descriptive and relational statistics.
Results: The average age of the students was 20.63 ± 1.57 years, 83.51% were female and 68.04% of them lived with their families. The participants had a mean score of 141.46 ± 19.96 on the Professional Self-Concept Scale in Student Nurses and 64.73 ± 13.25 on the Multidimensional Scale of Perceived Social Support. A weak positive relationship between students’ perceived social support and professional self concept was identified (r = 0.188; p < 0.05). According to the regression analysis, students’ perceived social support affected their professional self concept development positively (R2 = 0.035; p < 0.05).
Conclusion: It was determined that the level of social support perceived by the participants affected their development of professional self-concept positively. By increasing the perceived social support of the students, professional self development can be increased. There is a need to determine other factors affecting the professional self in nursing students.

Anahtar Kelimeler

Nursing student, professionalism, self concept, social support

Kaynakça

• Akturk, U., & Budak, F. (2019). The correlation between the perceived social support of nursing students and smartphone addiction. Internation Journal of Caring Sciences, 12(3), 1825-1836. Aydın, A., Kahraman N. ve Hiçdurmaz D. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin algılanan sosyal destek ve psikolojik iyi olma düzeylerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(1), 40-47. doi: 10.14744/phd.2017.95967
• Baş, T. (2013). Anket nasıl hazırlanır. Nasıl uygulanır. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Brown, J., Stevens, J., & Kermode, S. (2013). Measuring student nurse professional socialisation: The development and ımplemantation of new ınstrument. Nurse Education Today, 33(6), 565-573. doi: 10.1016/j. nedt.2012.06.013
• Cao, X., Chen, L., Tian, L., Diao, Y., & Hu, X. (2015). Effect of professional self-concept on burnout among community health nurses in Chengdu, China: The mediator role of organisational commitment. Journal of Clinical Nursing, 24(19-20), 2907-2915. doi: 10.1111/jocn.12915 Cowin, L.S., Johnson, M., Craven, R.G., & Marsh, H.W. (2008). Causal modeling of self-concept, job satisfaction, and retention of nurses. International Journal of Nursing Studies, 45(10), 1449-1459. doi: 10.1016/j. ijnurstu.2007.10.009
• Çam, O., Yalçıner, N., Demir, B., İnce, Ş., Koçoğlu, Z. ve Sağlam, B. (2018). Öğrenci hemşirelerde profesyonel benlik kavramı ve etkileyen faktörler. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 34(1), 66-78. Çöplü, M., & Tekinsoy Kartın, P. (2019). Professional self-concept and professional values of senior students of the nursing department. Nursing Ethics, 26(5), 1387-97. doi: 10.1177/0969733018761171 Dil, S. ve Aykanat Girgin, B. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin öfke, umutsuzluk, stresle baş etme düzeyleri ile sosyal destek algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Psikiyatri Hemşireleri Dergisi, 7(3), 121-128. doi: 10.5505/phd.2016.49379 Eker, D., Arkar, H. ve Yaldız, H. (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17-25. Eker, D. ve Arkar, H. (1995). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’ nin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 45-55.
• El-Sayed, M.M., Abd-Elhamid, E.A.E.F., & Mousa. M.A.E.G. (2021). Academic motivation, academic self-efficacy and perceived social support among undergraduate nursing students, Alexandria University, Egypt. Assiut Scientific Nursing Journal, 9(24.0), 76-86. doi: 10.21608/ASNJ.2021.60460.1112 Erbil, N. ve Bakır, A. (2009). Meslekte Profesyonel Tutum Envanteri’nin geliştirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 290-302.
• Ferrell, D.K., & DeCrane, S.K. (2016). S.O.S. (Students’ Optimal Success): A model for institutional action to support minority nursing students. Journal of Cultural Diversity, Divers, 23, 39-45.
• Gregg, M.F., & Magilvy, J.K. (2001). Professional identity of Japanese nurses: bonding into nursing. Nursing & Health Sciences, 3(1), 47-55. doi: 10.1046/j.1442-2018.2001.00070.x Guo, B., Zhao, L., Gao, Y., Peng, X., & Zhu, Y. (2017). The status of professional identity and professional self-efficacy of nursing students in China and how the medical documentaries affect them: A quasi-rando mized controlled trial. International Journal of Nursing Sciences, 4(2), 152-157. doi: 10.1016/j.ijnss.2017.03.006
• Hlad’o, P., Kvasková, L., Ježek, S., Hirschi, A., & Macek, P. (2020). Career adaptability and social support of vocational students leaving upper secondary school. Journal of Career Assessment, 28(3), 478-495. doi: 10.1177/1069072719884299
• Karaarslan, D., Ergin, D., Demirbağ, S. ve Celasin, N.Ş. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin üniversite yaşamına uyum sürecinde sosyal destek algısının incelenmesi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 4(1), 1-10. Karabulutlu, E.Y., Oruç, F.G. ve Turan, G.B. (2019). Öğrencilerin hemşirelik eğitimi sürecinde yaşadıkları stresin profesyonel benlik gelişimlerine etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 10-17. Karacaoğlu Vicdan, A. (2010). Hemşirelikte profesyonellik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, (Sempozyum Özel Sayısı), 261-263.
• Langan, J.C., Lavin, R., Wolgast, K.A., & Veenema, T.G. (2017). Education for developing and sustaining a health care workforce for disaster readiness. Nursing Administration Quarterly, 41(2), 118-127. doi: 10.1097/NAQ.0000000000000225
• Mohajer, S., Yoong, T.L., Chan, C.M., Danaee, M., Mazlum, S.R., & Bagheri, N. (2021). Evaluation of professional self-concept and its relationship factors: A study among nursing students in Mashhad University of Medical Sciences, Iran. Iranian Red Crescent Medical Journal, 23(12), 1-9. doi: 10.32592/ircmj.2021.23.12.1638 Öner, H., Koruklu, N. ve Küçükoğlu, N.C. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin profesyonel benlik kavramını yordayan değişkenler: Özgüven ve sosyal sorun çözme becerisi. Medical Sciences, 14(4), 194-204. Sabancıoğulları, S., & Doğan S. (2017). Professional self-concept in nurses and related factors: A sample from Turkey. International Journal of Caring Sciences, 10(3).
• Sabancıoğulları, S. ve Doğan, S. (2011). Öğrenci Hemşirelerde Profesyonel Benlik Kavramı Ölçeği (ÖHPBKÖ): Geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 27(2), 35-45. Sabancıoğulları, S. ve Doğan, S. (2014). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin benlik gelişim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(1), 15-22.
• Samson, P. (2020). Effect of perceived social support on stress, anxiety and depression among Nepalese nursing students. Indian Journal of Continuing Nursing Education, 21(1), 59. doi: 10.4103/ IJCN.IJCN_8_20
• Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics. New Jearsey: Pearson Higher Ed. Üstündağ, H., Bostancı, Z. ve Aydoğan, B. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin stresle başetme düzeyleri ile algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(1), 74-83. doi: 10.17681/hsp.466581 Xiao, H., Zhang, Y., Kong, D., Li, S., & Yang, N. (2020). The effects of social support on sleep quality of medical staff treating patients with coronavirus disease 2019 (COVID-19) in January and February 2020 in China. Medical Science Monitor, 26, e923549. doi: 10.12659/MSM.923549 Xie, L., Li, Y., Ge, W., Lin, Z., Xing, B., & Miao, Q. (2021) The relationship between death attitude and professional identity in nursing students from mainland China. Nurse Education Today, 107, 105150. doi: 10.1016/j.nedt.2021.105150 Yalçın, İ. (2015). İyi oluş ve sosyal destek arasındaki ilişkiler: Türkiye’de yapılmış çalışmaların meta analizi. Türk Psikiyatri Dergisi, 26(1), 21-32. Yazdannik, A., Yekta, Z.P., & Soltani A. (2012). Nursing professional identity: an infant or one with Alzheimer. Iranian Journal of Nursing Midwifery Research, 17(2 Suppl1), 178-186.
• Yılmaz, M., Yaman, Z. ve Erdoğan, S. (2017). Öğrenci hemşirelerde stres yaratan durumlar ve baş etme yöntemleri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 88-99. doi: 10.26559/mersinsbd.285766
• Yigitbaş, Ç., Bulut, A.D. ve Günseli, S. (2019). Algılanan sosyal destek ile empatik eğilim ve empatik beceri arasındaki ilişki. Eurasian Journal of Family Medicine, 8(4), 155-164. doi: 10.33880/ejfm.2019080403 Yu, H., Li, M., Li, Z., Xiang, W., Yuan Y., Liu, Y., …. Xiong, Z. (2020). Coping style, social support and psychological distress in the general Chinese population in the early stages of the COVID-2019 epidemic. BMC Psychiatry, 20(1), 426. doi: 10.1186/s12888-020-02826-3. Yuksel, A., & Erzincanli, S. (2021). Examination of professional self-concept in nurses in terms of certain variables. International Journal of Caring Sciences, 13(3), 1591-1600. Yüksel, A. ve Öz, F. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin üniversiteye uyumunda problem çözmeye dayalı psikoeğitim programının etkinliğinin değerlendirilmesi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 4(2), 242-262. Zhang, H., Jiang, J.X., Zhong, M.H., Yu, C., Pang, Y., Mao Y.L., & Duan, X. (2022). Career adaptability of newly graduated nurses at an obstetrics and gynecology hospital in china: A Qualitative Study. Journal of Nursing Management, 30(6), 2046-2053. https://doi.org/10.1111/jonm.13661
• Zhou, L., Cai, E., Thitinan, C., Khunanan, S., Wu, Y., & Liu, G. (2022). Explaining the relation between perceived social support and psychological well-being among chinese nursing students: A serial multiple mediator model involving integrative self-knowledge and self-integrity. Psychological Reports. doi: 10.1177/00332941221127625.
• Zimet, G.D., Dahlem, N.W., Zimet, S.G., & Farley, G.K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment, 52(1), 30-41.