Tipografinin Gazetelerin Görsel Kimliği ve Güvenilirliği Üzerine Etkisi Karşılaştırmalı Bir Analiz

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 25, 102 - 137, 30.06.2020

Bekir Kirişcan , Babacan Taşdemir , Günnar Yağcılar Tonguç

https://doi.org/10.21602/sduarte.691292

Öz

Bu makale, tipografik düzenin gazetelerin güvenilirlik algısına etkisine dair bulgular sunmaktadır. Araştırma, İngilizce ve Türkçe bir dizi seçili gazetenin karşılaştırmalı analizine dayalıdır. Ana amaç, makro-tipografik tasarım unsurlarının gazetelere ilişkin güvenilirlik algısı üzerindeki etkisini anlamak ve böylece, salt bir iletişim aracı/formu olarak (medium) gazetenin mesajı (anlam) üzerindeki etkisine dair bilgi edinmektir. Analiz iki bölüme ayrılmaktadır. Birinci bölümde seçili gazeteler temel tasarım ilkeleri üzerinden değerlendirilmiştir. İkinci aşamada ise bir grup katılımcının seçili gazetelerin basılı ve çevrimiçi edisyonlarının kapak (indeks) sayfalarını güvenilirlik ve tanınırlık açısından değerlendirmeleri istenmiştir.

Genel bir sonuç olarak, bulgular tipografik tasarım ile gazetelere ilişkin güvenilirlik ya da ciddiyet algısı arasında kuvvetli bir bağ olduğu yönündeki düşünceyi desteklemektedir. Ancak bu bağ, gazetenin kimliği içerik üzerinden anlaşılamaz ise, daha güçlü ve belirgin hale gelmektedir. İngilizce gazeteler içerikleriyle daha uyumlu bir görsel kimlik oluşturmakta ve bunu çevrimiçi edisyonlarına aktarmakta daha başarılıyken Türkçe gazeteler ise “gayri-ciddi” gazetelere yakın bir görsel düzende anonimleşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Görsel Kimlik, Tipografi, Gazeteler, Tasarım, Güvenilirlik

MESSAGE OF TYPOGRAPHY: A COMPARATIVE ANALYSIS ON NEWSPAPERS’ VISUAL IDENTITY AND CREDIBILITY

Öz

The paper presents findings about impacts typographic order on the perception of the credibility of newspapers. The study is based on a comparative analysis between a group of selected English and Turkish newspapers. It is the main purpose to understand the influence of the elements of macro-typographic design over the perception of the credibility of newspapers, and thus, to have information about the effect of newspaper as a mere communication channel/form (medium) on its message (meaning). The analysis has two steps. The first step includes an evaluation on the design identity of newspapers concerning fundamental principles of design. In the second step, a group of participants are asked to evaluate front/index pages of selected newspapers’ printed and online editions in regard to their credibility and recognizability.

As a general result, the findings endorse the notion that there is a strong relation between typographic design and the perception of reliability or seriousness as to the newspapers. Yet, this link becomes more obvious and potent if only the identity of the newspaper cannot be recognized from the content. Whereas English newspapers are more successful in forming coherence between their content and visual identity, and in carrying this to their online editions, Turkish newspapers become “anonymous” in a visual manner closer to “soft news” newspapers.

Anahtar Kelimeler

Visual Identity, Typography, Newspapers, Design, Credibility

Kaynakça

• Akdağ, Ç. T. (2009). Gazete Tasarımında Bilinmeyenler. Erciyes İletişim, s. 28-40.
• Andersson, U. (2013). From Broadsheet To Tabloid: Content Changes In Swedish Newspapers In The Light Of A Shrunken Size, OBS Journal, vol. 7, s. 1-21.
• Bain, C. and Weaver D. H. (1979). Reader’s Reaction To Newspaper Design, Newspaper Research Journal, 1 (1) p. 48-59.
• Balcı, Ş. ve Bekiroğlu, O. (2014). Medyanın Kritik Ve Süreğen Dönemeci: Üniversite Öğrencilerinin Gözünden Medya Haberlerinin Güvenilirliği, Selçuk İletişim, 8 (2), s. 192-217.
• Barnhurst, K. G. (1993). Layout as Political Expression: Visual Literacy and Peruvian Press, içinde Visual Literacy in the Digital Age, Selected Readings from the Annual Conference of the International Visual Literacy Association (25th, Rochester, New York, October 13-17, 1993)
• Barnhurst, K. G. and Ellis A. L. (1992). Effects of Modern and Postmodern Design Styles on Reader Perception of News, içinde J. Clark-Baca, D. G. Beauchamp ve R. A. Braden (ed.) Visual Communication: Bridging Across Cultures, Selected Readings from the 23rd Annual Conference of the International Visual Literacy Association, Blacksburg: Virginia Tech University.
• Bingham, A. and Conboy M. (2015). Tabloid Century: The Tabloid Press in Britain 1896 to the Present. Oxford: Peter Lang Oxford.
• Büyükbaykal, G. ve Büyükbaykal C. I. (2007). Günümüzde Türk Basınındaki Magazinleşme Olgusu, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, S. 29, s. 51-62
• Caldwell, C. ve Zappaterra, Y. (2014). Editorial Design, Digital and Print. Londra: Laurence King Publishing.
• Cooke, L. (2005). A Visual Convergence of Print, Television, And The Internet: Charting 40 Years Of Design Change In News Presentation, New Media & Society, 17(1), p. 22-46.
• de Vries, J. (2008). Newspaper Design As Cultural Change. Visual Communication, 7(1), s. 5-25.
• Doyle, J. R. and Bottomley P. A. (2009). The Massage In The Medium: Transfer Of Connotative Meaning From Typeface To Names And Products, Applied Cognitive Psychology, 23, p. 396-409.
• Fichter, C. and Jonas, K. (2008). Image Effects Of Newspapers: How Brand Images Changes Consumers’ Product Ratings, Journal Of Psychology, 2016 (4), p. 226-234.
• Gaziano C. and McGrath, K. (1986). Measuring The Concept Of Credibility, Journalism & Mass Communication Quarterly, 63(3), p. 451-462.
• Gencel Bek, M. (2004). Türkiye'de Televizyon Haberciliği Ve Tabloidleşme. İletişim Araştırmaları, 2(1), s. 9-38.
• Hochuli, J. (2008). Detail in Typography, Londra: Hypen Press.
• İşliyen, F. Ş. (2014). Gazete Tasarımının Haber Algılanması Ve Anlamlandırılması Üzerindeki Etkisi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı Basılmamış Doktora Tezi.
• Fiske, J. (1992). Popularity And The Politics Of Information, içinde Journalism and Popular Culture (editörler, Peter Dahlgren ve Colin Sparks), Londra: SAGE Publication.
• Kaspar, K., Wehlitz, T., Knobelsdorff, S., Wulf, T. and Saldern, M. A. O. (2015). A Matter Of Font Type: The Effect Of Serifs On The Evaluation Of Scientific Abstracts, International Journal of Psychology, 50 (5), p. 372-378.
• Langer, J. (1998). Tabloid Television, Londra ve New York, Routledge.
• Lefkowitz, J. (2018). “Tabloidization” or Dual-Convergence, Journalism Studies, 19(3), s. 353-375.
• Meyer, P. (1988). Defining And Measuring The Credibility Of Newspapers: Developing And Index, Journalism & Mass Communication Quarterly, 65 (3), p. 567-574.
• Middlestadt, S. E. and Barnhurst, K. G. (1999). The Influence Of Layout On The Perceived Tone Of News Articles, J&MC Quarterly, V. 76, n. 2, p. 264-276.
• Morrison, G. R. (1986). Communicability Of The Emotional Connotation Of Type, Education Technology Research and Development, 34(4), p. 235-244.
• Osgood, C., E., Suci, G., J. and Tannenbaum, P. H. (1957). Measurement Of Meaning, University of Illionis Press, USA.
• Onursoy, S. (2005). Gazetelerde Görsel Tasarım Yanlılığı, Selçuk İletişim, 3 (4), s. 142-151.
• Öncel, Y. K. (2010). İnternet Gazeteciliğinde Haber Tasarımı Ve Tasarımın Okunurluğa Etkisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Pasternack, S. and Utt, S. H. (1986). Subject Perception of Newspaper Characteristics Based on Front Page Design, Newspaper Research Journal, 8 (1), p. 29-35.
• Pelvan, A. (2010). Haber Kağıdından Internete Gazete Tasarımı. İstanbul: Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Grafik Anasanat Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Peng, F. Y., Tham, N. I., and Xiaoming, H. (1999). Trends In Online Newspapers: A Look At The US Web, Newspaper Research Journal, 20(2), p. 52-63.
• Rowe, D. (2005). Working Knowledge Encounters: Academics, Journalists and the Conditions of Cultural Labor, Social Semiotics, 15 (3), p. 269-288.
• Rowe, D. (2011). Obituary for the Newspaper? - Tracking the Tabloid, Journalism, 12 (4), ss. 449-466.
• Schindler, J. and Müller, P. (2018). Design Follows Politics? The Visualization Of Political Orientation In Newspaper Page Layout, Visual Communication, Vol 17 (2), p. 141-161.
• Schoenbach, K. and Lauf, E. (2002). Content Or Design? Factors Influencing The Circulation Of American And German Newspapers, Communications, n. 27, p. 1-14.
• Siskind, T. G. (1979). The Effect Of Newspaper Design On Reader Preferences, Journalism and Mass Communication Quarterly, 56 (1), p. 54-61.
• Smith, K. (2005). Perception And The Newspaper Page: Formative Research, Içinde Handbook Of Visual Communication: Theory, Methods And Media. Ed. Ken Smith, Sandra Moriarty, Gretchen Barbatsis, Keith Kenney. LEA: Londra.
• Smith, R. F. (1989). How Design And Color Effect Reader Judgment Of Newspapers, Newspaper Research Journal, Vol 10, no 2, Winter, p. 75-85.
• Somuncu, B. (2016). Adana Yerel Gazetelerinin Genel Tasarım Ilkelerine Göre Değerlendirilmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (46), 792-808
• Şeker, M. (2006). Sayfa Düzeni Ekollerinin Estetik ve İçeriğe Etkileri – Hürriyet, Star ve Zaman Gazeteleri Örneği, Selçuk İletişim, 4(2), s. 30-40.
• Tiryakioğlu, F., ve Top, D. (2010). Sayfa Tasarımı ve Kurumsal Kimlik Oluşturma: Türkiye'deki Ulusal Gazetelerin Birinci Sayfaları Üzerine Bir Araştırma. Selçuk İletişim, 6(3), s. 136-146.
• Tokgöz, O. (2010). Temel Gazeticilik, 8. bsm., Ankara: İmge.
• Turner, G. (1999). Tabloidization, Journalism and the Possibility of the Critique, International Journal of Cultural Studies, 2(1), p. 59-76.
• van der Wurff, R. (2005). Impacts Of The Internet On Newspapers In Europe - Conclusions. Gazette: The International Journal of Communication Studies, 67(1), p. 107-120.
• Waal, E. d., Schönbach, K., ve Lauf, E. (2005). Online Newspapers: A Substitute For Print Newspapers And Other Information Channels. Communications: The European Journal of Communication Research, 30 (2005), p. 55-71.
• Winston, B. (2002). Towards Tabloidization? – Glasgow Revisited, 1975-2001, Journalism Studies, 3(1), p. 5-20.
• Yılmaz, S. S. (2016). Medya Güvenilirliği: Gençlerin Medya Güvenilirliği Üzerine Ampirik Bir Çalışma, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4 (1), s. 392-417.
• İnternet Kaynakları
• Federman, M. (?). What is the meaning of the medium is the message? https://individual.utoronto.ca/markfederman/article_mediumisthemessage.htm
• Wright, P. (2010). The psychology of layout: consequences of the visual structure of documents. In: Power, R., Scott, D. (eds.), Using Layout for the Generation Understanding and or Retrieval of Documents, American Association for Artificial Intelligence Technical Report FS–99-04, pp. 1–9. AAAI Press (1999), website: https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.477.880&rep=rep1&type=pdf
• Görsel Kaynakça
• Görsel 1. Sabah gazetesinin basılı ve çevrimiçi edisyonları ve görsel tutarlılık analizi. Sabah gazetesinin 8 Kasım 2018 tarihli kapak sayfası. www.sabah.com.tr Erişim tarihi: 15.11.2018.
• Görsel 2. Sözcü gazetesinin basılı ve çevrimiçi edisyonları ve görsel tutarlılık analizi. Sözcü gazetesinin 13 Kasım 2018 tarihli kapak sayfası. www.sozcu.com.tr Erişim tarihi: 13.11.2018.
• Görsel 3. Hürriyet gazetesinin basılı ve çevrimiçi edisyonları ve görsel tutarlılık analizi. Hürriyet gazetesinin 8 Kasım 2018 tarihli kapak sayfası. www.hurriyet.com.tr Erişim tarihi: 15.11.2018.
• Görsel 4. Cumhuriyet gazetesinin basılı ve çevrimiçi edisyonları ve görsel tutarlılık analizi. Cumhuriyet gazetesinin 8 Kasım 2018 tarihli kapak sayfası. www.cumhuriyet.com.tr Erişim tarihi: 8.11.2018.
• Görsel 5. Posta gazetesinin basılı ve çevrimiçi edisyonları ve görsel tutarlılık analizi. Posta gazetesinin 8 Kasım 2018 tarihli kapak sayfası. www.posta.com.tr Erişim tarihi: 8.11.2018.
• Görsel 6. The Sun gazetesinin basılı ve çevrimiçi edisyonları ve görsel tutarlılık analizi. The Sun gazetesinin 7 Ocak 2018 tarihli kapak sayfası. www.thesun.co.uk Erişim tarihi: 9.11.2018.
• Görsel 7. The New York Times gazetesinin basılı ve çevrimiçi edisyonları ve görsel tutarlılık analizi. The New York Times gazetesinin 4 Kasım 2018 tarihli kapak sayfası. www.nytimes.com Erişim tarihi: 19.11.2018.