KARAELMAS YERLEŞKESİ MERKEZ KÜTÜPHANESİ RADON ÖLÇÜMLERİ

Year 2009, Volume: 4 Issue: 2, 177 - 188, 01.12.2009

Mehmet Kürkçüoğlu Bülent Haner Alaattin Yılmaz İhsan Toroğlu

Abstract

Özet: Bina içindeki doğal radyoaktivitenin başlıca sorumlusu radondur. Radon
solunması yoluyla radyasyona maruz kalan kişilerin aldığı dozların hesaplanabilmesi
için bina içi radon konsantrasyonunun belirlenmesi önemlidir. Bu çalışmada,
Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Merkez Kütüphanesi'nin 12 ayrı noktasına CR-39
pasif nükleer iz detektörleri yerleştirilerek 2008 yılı yaz mevsimine ait radon
konsantrasyonları ölçülmüştür. Merkez Kütüphanedeki ortalama radon
konsantrasyonunun 67.1 Bq/m3 olduğu bulunmuştur. Zemin kattaki yeni çalışma
salonunda TAEK'in kapalı mekanlar için belirlediği 400 Bq/m3 lük alt sınır değerinden
daha yüksek bir konsantrasyon saptanmış, kullanıcılar ve özellikle de kütüphane
çalışanları açısından riskli olabilecek bu durum karşısında alınması gereken koruyucu
önlemler bildirilmiştir.

Anahtar kelimeler: Radon, bina içi radon konsantrasyonu, CR-39.

RADON MEASUREMENTS OF KARAELMAS CAMPUS CENTRAL
LIBRARY

Abstract: Radon is the major part of the natural indoor radioactivity. It is important to
determine the indoor radon concentration for calculating the exposed radiation doses
due to radon inhalation. In this study, the radon concentrations were measured in 2008
summer term at Zonguldak Karaelmas University Central Library by using CR-39
passive nuclear track detectors which were located on 12 different points in the library.
It was found that, the average radon concentration on the Central Library was 67.1
Bq/m3. It was recorded that a radon concentration value at the new study room on the
ground-floor was higher than 400 Bq/m3, TAEK's lower limit value for indoors. This
may be a health risk for the library users and especially for the staff. Therefore,
necessary precautions that must be taken have been stated.

Key words: Radon, indoor radon concentration, CR-39.

Keywords

Radon, bina içi radon konsantrasyonu, CR-39

References

• AKYILDIRIM H, 2005a. Isparta ilinde radon yoğunluğunun ölçülmesi ve haritalandırılması. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 39s.
• AKYILDIRIM H, 2005b. Isparta ilinde radon yoğunluğunun ölçülmesi ve haritalandırılması. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 26-38s.
• AYTEKİN H, BALDIK R, ÇELEBİ N, ATAKSOR B, TAŞDELEN M, KOPUZ G, 2006. Radon measurements in the caves of Zonguldak (Turkey), Radiation Protection Dosimetry, 118, 117-122.
• BALDIK R, 2005. Gökgöl ve Cehennemağzı mağraları ile Amasra Taşkömürü İşletmesi’nde radon-222 ölçümü. Yüksek Lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, s.56.
• BALDIK R, AYTEKIN H, ÇELEBI N, ATAKSOR B, TAŞDELEN M, 2006. Radon concentration measurements in the AMASRA coal mine, Turkey, Radiation Protection Dosimetry, 118(1), 122-125.
• ÇELEBİ N, 1995. Çevresel örneklerde uranyum, radyum ve radon ölçüm tekniklerinin geliştirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 95s.
• ÇELEBİ N, TAŞDELEN M, ÖZÇINAR B, KOPUZ G, 2003. YTÜ Şevket Sabancı Kütüphanesi radon konsantrasyon ölçümleri, VII. Ulusal Nükleer Bilimler ve Teknolojileri Kongresi, 15-17 Ekim 2003, Erciyes Üniversitesi, Kayseri, bildiri tam metni http://88.255.58.195/internet_tarama/dosyalar/cd/4115/pdf/33.pdf
• DEĞERLİER M, 2007a. Adana ili ve çevresinin çevresel doğal radyoaktivitesinin saptanması ve doğal radyasyonların yıllık etkin doz eşdeğerinin bulunması. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, 39-40.
• DEĞERLİER M, 2007b. Adana ili ve çevresinin çevresel doğal radyoaktivitesinin saptanması ve doğal radyasyonların yıllık etkin doz eşdeğerinin bulunması. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, s. 74-77.
• DURRANI & ILIC 1997a. Radon measurements by etched track detectors: applications in radiation, earth sciences and enviroment, editors Saeed A. Durrani and Radomir Ilic, World Scientific,Singapore, p. 163.
• DURRANI & ILIC 1997b. Radon measurements by etched track detectors: applications in radiation, earth sciences and enviroment, editors Saeed A. Durrani and Radomir Ilic, World Scientific,Singapore, pp. 159-160.
• DURRANI & ILIC 1997c. Radon measurements by etched track detectors: applications in radiation, earth sciences and enviroment, editors Saeed A. Durrani and Radomir Ilic, World Scientific,Singapore, pp. 152-153.
• DURRANI & ILIC 1997d. Radon measurements by etched track detectors: applications in radiation, earth sciences and enviroment, editors Saeed A. Durrani and Radomir Ilic, World Scientific,Singapore, pp. 51-75.
• DURRANI & ILIC 1997e. Radon measurements by etched track detectors: applications in radiation, earth sciences and enviroment, editors Saeed A. Durrani and Radomir Ilic, World Scientific,Singapore, pp. 261-280.
• EREEŞ FS, AKÖZCAN S, PARLAK Y, ÇAM S, 2006. Assesment of Dose Rates Around Manisa (Turkey), Radiation Measurements, 41, 598-601.
• EVANS RD, 1968. Engineers' guide to the elementary behavior of radon daughters, Health Physics, 38, 1173-1197.
• FİŞNE A, OKTEN G, CELEBI N, 2005. Radon concentration measurements in bituminous coal mines, Radiation Protection Dosimetry, 113(2), 173-177.
• FİŞNE A, 2002. Yer altı madenlerinde radon gazı konsantrasyon seviyelerinin belirlenmesi ve işçi sağlığı üzerine etkilerinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, 22-24s.
• GÜLTEKİN Y, ÇAM S, EREEŞ FS, 2003. Manisa ili bina içi radon konsantrasyonu tayinleri, VII. Ulusal Nükleer Bilimler ve Teknolojileri Kongresi, 15-17 Ekim 2003, Erciyes Üniversitesi, Kayseri, bildiri tam metni http://88.255.58.195/internet_tarama/dosyalar/cd/4115/pdf/222.pdf
• HEWSON GS, RALPH MI, 1994. An investigation into radiation exposure in underground non-uranium mines in Western Australia, Journal of Radiological Protection, 14 (4), 359-370.
• IAEA, 1996. International Atomic Energy Agency, Radiation Safety, IAEA Division of Public Information, 96-00725 IAEA/PI/A47E.
• KORHONEN P, KOKOTTI H, KALLIOKOSKI P, 2000. Behaviour of radon progenies and particle levels during room depressurisation, Atmospheric Environment, 34, 2373-2378.
• ÖZKORUCUKLU S, AKYILDIRIM H, ÇAPALI V, 2006. Ispatra ilinde radon yoğunluk ölçümleri, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10 (3), 317-322.
• PLANINIC J, FAJ D, VUKOVIC B, FAJ Z, RADOLIC V, SUVELJAK B, 2002. Radon exposure and lung cancer. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 256 (2), 349-352.
• RADOSYS, 2000 User’s Manuel (revised at 07/25/01), (4) 16.
• RADOSYS, 2008a. http://www.radosys.com/rsfs.html
• RADOSYS, 2008b. http://www.radosys.com/radometer.html
• RESMİ GAZETE, 2004. (24.03.2000 tarihli ve 23999 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinin, 29 Eylül 2004 tarih ve 25598 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile değişik 37. maddesi).
• SAÇ MM, CAMGÖZ B, 2005. İzmir’de sismik aktiviteler ile radon konsantrasyonları arasındaki korelasyonun incelenmesi, DEÜ Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 7 (3), 47-54.
• SINGH AK, VARMA NK, AHMAD I, SHAY N, SINGH RP, 2001. Environmental health hazards in coal mines with special reference to radioactivity and its control – a review, Critical Reviews in Environmental Science and Technology, 31, 63-67.
• TAEK, 2008a. http://www.taek.gov.tr/bilgi/bilgi_maddeler/dogalrad.html#radon
• TAEK, 2008b . http://www.taek.gov.tr/bilgi/bilgi_maddeler/analiz_kapaliortam.html
• URBAN M, PIESCH E, 1981. Low-level environmental radon dosimetry with a passive track etch dedector device, Radiation Protection Dosimetry, 1, 97-109.