AHP Temelli Promethee Sıralama Yöntemi İle Hafif Ticari Araç Seçimi

Yıl 2014, Cilt: 19 Sayı: 4, 47 - 64, 01.12.2014

  doç.dr.nuri Ömürbek  yrd.doç.dr.meltem Karaatlı  hande Eren  bekir Şanlı

Öz

PROMETHEE (The Preference Ranking Organization Method for Enrichment Evaluation) method frequently used in recent years in research is one of the multi-criteria decision making techniques. Decision-making process, in terms of various criteria for take over in the different alternative choice is a very difficult decision. Therefore, decision making process easy and understandable method can be used for the method of PROMETHEE. In this study, it is also suitable for light commercial vehicle white goods services made the selection. Light commercial vehicles in the selection of nine different types of light commercial vehicles was evaluated using PROMETHEE method with in terms of the criteria; price, fuel, maximum speed, horsepower, performance, load capacity, durability, trademark, service facilities, and a second hand. As long acting interactions between criteria and criteria are determined as a result of the survey. The criteria weights using Analytical Hierarchy Process (AHP) method, and criteria values using PROMETHEE method, Wolkswagen Caddy Maxi Van has been identified as the best light commercial vehicles

Anahtar Kelimeler

-

AHP TEMELLİ PROMETHEE SIRALAMA YÖNTEMİ İLE HAFİF TİCARİ ARAÇ SEÇİMİ

Öz

PROMETHEE (The Preference Ranking Organization Method for Enrichment Evaluation) yöntemi son yıllarda araştırmalarda sıklıkla kullanılan çok kriterli karar verme tekniklerinden biridir. Karar verme sürecinde, çeşitli kriterler açısından farklı alternatiflerin ön plana çıkmasından dolayı seçim yapmak oldukça zor bir karardır. Bu nedenle karar verme sürecinde kolay ve anlaşılır bir yöntem olan PROMETHEE yöntemini kullanılabilmektedir.Bu çalışmada da beyaz eşya servisleri için uygun hafif ticari araç seçimi yapılmıştır. Hafif ticari araç seçiminde dokuz farklı hafif ticari araç türü; fiyat, yakıt, maksimum hız, beygir gücü, performans, yük hacmi, dayanıklılık, marka, servis imkanı ve ikinci el fiyatı kriterleri açısından PROMETHEE yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Sürece etki eden kriterler ve kriterler arasındaki etkileşimler yapılan anket çalışması sonucunda belirlenmiştir. Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi kullanılarak kriter ağırlıkları ve kriter değerleri PROMETHEE yönteminde kullanılarak Wolkswagen Caddy Maxi Van en iyi hafif ticari araç olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri, AHP Yöntemi, PROMETHEE Yöntemi

Kaynakça

• AKKAYA, C. ve DEMĠRELĠ, E. (2010). “Finansal Kararların Verilmesinde Promethee Sıralama Yöntemi”, Ege Akademik BakıĢ, 10(3): 845-854.
• ALBADVI, A., CHAHARSOOGHI, S. K., ESFAHANIPOUR, A. (2007). “Decision Making in Stock Trading: An Application of Promethee”, European Journal of Operational Research 177: 673-683.
• AMPONSAH, S.K., DARKWAH, K.F. ve INUSAH A. (2012). “Logistic preference function for preference ranking organization method for enrichment evaluation (PROMETHEE) decision analysis”, African Journal of Mathematics and Computer Science Research, 5(6): 112-119.
• ARIKAN, F. ve KÜÇÜKÇE, Y.S. (2012). “Satın Alma Faaliyeti Ġçin Bir Tedarikçi Seçimi – Değerlendirme Problemi ve Çözümü”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(2): 255-264.
• ATHAWALE, V.M. ve CHAKRABORTY, S. (2010). “Facility Location Selection Using PROMETHEE II Method”, Proceedings of the 2010 International Conference on Industrial Engineering and Operations Management Dhaka; 59-63.
• BRANS, J.P. ve Vincke, P. (1985). “A Preference Ranking Organization Method: The PROMETHEE Method for MCDM”, Management Science, 31(6): 647-656.
• BRAUNSCHWEIG, T. ve BECKER, B. (2004). “Choosing Research Priorities By Using The Analytic Hierarchy Process: An Application To International Agriculture”, R&D Management, 34(1): 77-86.
• CHAKRABORTY, S. (2011). “Applications of The MOORA Method For Decision Making in Manufacturing Environment”, Department of Production Engineering Jadavpur University,54: 1155-1166.
• CHEN, J.K. ve CHEN, S. (2010). “A Pro-Performance Appraisal System For The University”, Expert Systems with Applications, 37: 2108-2116.
• ÇĠFTÇĠOĞLU, B. (2013). ĠnĢaat Sektöründe AHP Yöntemi Ġle Alt Yüklenici Seçimi: Bir Konut Projesinde Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul.
• DAĞDEVĠREN, M. ve ERASLAN, E. (2008). “PROMETHEE Sıralama Yöntemiyle Tedarikçi Seçimi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1): 69-75.
• DAĞDEVĠREN, M., DÖNMEZ, N. ve KURT, M. (2006). “Bir ĠĢletmede Tedarikçi Değerlendirme Süreci Ġçin Yeni Bir Model Tasarımı ve Uygulaması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 21(2): 247- 255.
• DAS, M., C., SARKAR, B. ve RAY, S. (2012), “A Framework to Measure Relative Performance of Indian Technical Institutions Using Integrated Fuzzy AHP and COPRAS Methodology”, Socio-Economic Planning Sciences, 46: 230-241.
• DURDUDĠLER, M. (2006). Perakende Sektöründe Tedarikçi Performans Değerlendirilmesinde AHP ve Bulanık AHP Uygulanması, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul .
• GENÇ, T. (2013). “Promethee Yöntemi ve GAIA Düzlemi”, Afyon Kocatape Üniversitesi ĠĠBF Dergisi, 15(1): 133-154.
• GENÇ, T. ve MASCA, M. (2013). “TOPSIS ve PROMETHEE Yöntemleri Ġle Elde Edilen Üstünlük Sıralamalarının Bir Uygulama Üzerinden KarĢılaĢtırılması”, Afyon Kocatepe Üniversitesi ĠĠBF Dergisi, 15(2): 539-566.
• GÜL, M., ÇELĠK, E., GÜNERĠ, A.F. ve GÜMÜġ, A.T. (2012). “Simulasyon ile BütünleĢik Çok Kriterli Karar Verme: Bir Hastane Acil Departmanı Ġçin Senaryo Seçimi Uygulaması”, Ġstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 22: 1-18.
• KABAK, M. ve UYAR, Ö.O. (2013). “Lojistik Sektöründe Ağır Ticari Araç Seçimi Problemine Çok Ölçütlü Bir YaklaĢım”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 28(1): 115-125.
• KUTAY, N. ve TEKTÜFEKÇĠ, F. (2012). “Yönetsel Muhasebe Kararlarının Verilmesinde Bir Araç Olarak Promethee Sıralama Yöntemi ve Bir Uygulama”, Verimlilik Dergisi, 3: 83-96.
• LIU, S. ve LIN, Y. (2006). Grey Information Theory and Practical Applications, SpringerVerlag London Limited, London.
• MARAGOUDAKI, R. ve TSAKIRIS, G. (2005). “Flood Mitigation Planning Using PROMETHEE”, European Water, 9(10): 51-58.
• OPRICOVIC, S. ve TZENG, G.H. (2007). “Extended VIKOR method in Comparison with Outranking Methods”, Europen Journal of Operational Research, 178: 514-529.
• ÖZDAĞOĞLU, A. (2013), “Üretim ĠĢletmelerinde Lazer Kesme Makinelerinin Promethee Yöntemi Ġle KarĢılaĢtırılması”, Uluslararası Yönetim Ġktisat ve ĠĢletme Dergisi, 9(19): 306-318.
• ÖZGÜVEN, N. (2012). “Promethee Sıralama Yöntemi Ġle Özel AlıĢveriĢ Siteleri Üzerine Bir AraĢtırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27: 196- 200.
• PENG, X. ve DAI, F. (2009). “Information Systems Risk Evaluation Based on The AHPfuzzy Algorithm”, International Conference on Networking and Digital Society, 30-31 Mayıs 2009, 178-180.
• PINEDA-HENSON, R., CULABA, A.B. ve MENDOZA, G.A. (2008). “Evaluating Environmental Performance of Pulp and Paper Manufacturing Using The Analytic Hierarchy Process and Life-Cycle Assessment”, Journal of Industrial Ecology, 6(1): 15-28.
• SAAT, M. (2000). “Çok Amaçlı Karar Vermede Bir YaklaĢım: Analitik HiyerarĢi Yöntemi”, Gazi Üniversitesi Ġktisadi Ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2): 149-162.
• SAATY, L.T. (1990). “How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Process”, European Journal of Operational Research, 48: 9-26
• SAATY, L.T. (1994). “Highlights and Critical Points in the Theory and Application of the Analytic Hierarchy Process”, European Journal Of Operational Research, 74(3): 426-447.
• SAATY, L.T. (2008). “Relative Measurement and Its Generalization in Decision Making Why Pairwise Comparisons are Central in Mathematics for the Measurement of Intangible Factors The Analytic Hierarchy/Network Process”, Review of the Royal Spanish Academy of Sciences Series a Mathematics (RACSAM), 102(2): 251-318.
• SAATY, T.L. ve VARGAS, L.G. (2000). Models, Methods, Concepts and Applications of the Analytic Hierarchy Process, Kluwer Academic Publishers, Boston.
• SAKARYA, ġ. ve AYTEKĠN, S. (2013). “ĠMKB’de ĠĢlem Gören Mevduat Bankalarının Performansları Ġle Hisse Senedi Getirileri Arasındaki ĠliĢkinin Ölçülmesi: Promethee Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle Bir Uygulama”, Uluslararası Alanya ĠĢletme Fakültesi Dergisi, 5(2): 99-109.
• SOBA, M. (2012). “Promethee Yöntemi Kullanarak En Uygun Panelvan Otomobil Seçimi ve Bir Uygulama”, Journal of Yasar University, 28(7): 4708-4721.
• ġENKAYAS, H. ve HEKĠMOĞLU, H. (2013). “Çok Kriterli Tedarikçi Seçimi Problemine Promethee Yöntemi Uygulaması”, Verimlilik Dergisi, 2: 63-80.
• YILMAZ, B. ve DAĞDEVĠREN, M. (2010). “Ekipman Seçimi Probleminde Promethee ve Bulanık Promethee Yöntemlerinin KarĢılaĢtırmalı Analizi”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 25(4): 811-826.