CONCEPTUAL, THEORETICAL AND LEGAL FRAME OF REFUGEE ENTREPRENEURSHIP: ANALYSIS OF SYRIAN REFUGEE ENTREPRENEURSHIP IN TURKEY

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 1, 15 - 41, 31.01.2020

Ulaş Pehlivan Bülent Karaatlı

Öz

Once the migrant Networks are set, they continue and facilitate the new arrivals to homecountry, moreover political, security or other types of measures won’t provide the cessation of migran tinflux according to NetworkTheory. 4 millions Syrian Refugees (SR) under temporary protection arriving Turkey after the Syrian crisis in 2011, are becoming more settled each passing day, their intentions of return is reducing by the time and the Migrant Networks they already set are rendering the migration from Syria to Turkey more systematic. For SRs who are transforming into economic migrants and becoming more liable to stay in Turkey, it is an obligation to increase their added value to the economy to accomplish their socio-economical integration and reduction of migration’s negative side effects. Taking measures to activate SR’s self employment and entrepreneurship potential, their orientation to necessary sectors, building entrepreneur supporting infrastructure, prioritizing vocational training programs and other types of measures are crucial for socio-economical integration, homecountry’seconomy and security.

Anahtar Kelimeler

Syria, Refugee, Entrepreneurship

KAVRAMSAL, KURAMSAL VE HUKUKİ BAĞLAMDA MÜLTECİ GİRİŞİMCİLİĞİ: TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİ MÜLTECİ GİRİŞİMCİLİĞİNİN ANALİZİ

Öz

İlişkiler Ağı Teorisine göre; göçmen ilişkiler ağlarının bir kez oluşturulduktan sonra göçün devam edeceğini, alınacak güvenlik/politik tedbirlerin göçü önlemek için yeterli olmayacağını, mülteciler/göçmenler tarafından kurulan ağların ev sahibi ülkeye müteakip göçleri kolaylaştıracağı ve sürdüreceğini savunmaktadır. Suriye Krizi sonrası 2011 yılından itibaren Türkiye’ye çeşitli yollardan giriş yapan yaklaşık 4 milyon Geçici Koruma Altında bulunan Suriyelinin her geçen gün daha yerleşik hale geldikleri, ülkelerine geri dönme niyetlerinin önemli oranda azaldığı ve mültecilerin kurdukları ilişkiler ağı sonucu Suriye’den Türkiye’ye göçün sistematik bir yapıya kavuştuğu değerlendirilmektedir. Türkiye’deki kalıcılık eğilimleri artan ve ekonomik göçmen kavramına evrilmekte olan Suriyeli Mültecilerin (SM) sosyoekonomik entegrasyonlarını tamamlamaları ve neden oldukları olumsuz yan etkilerin azaltılması için ekonomiye katkılarının artırılması bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu kapsamda SM’lerin kendi hesabına çalışma ve girişimcilik potansiyellerinin ivedilikle harekete geçirilmesine yönelik tedbirler, mesleki yeteneklerine uygun sektörlere yönlendirilmeleri, girişimciliği destekleyecek alt yapıların oluşturulması, mesleki eğitim programlarına ağırlık verilmesi ve alınacak diğer tedbirler, ülke güvenliği, ekonomisi ve mültecilerin sosyo-ekonomik entegrasyonları açısından hayati bir öneme sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Suriye, Mülteci, Girişimcilik

Kaynakça

• 1793 FRANSA ANAYASASI (1793). Md.120, https://www.conseil-constitutionnel.fr/les-constitutions-dans-l-histoire/constitution-du-24-juin-1793, Erişim tarihi: 20 Eylül 2019.
• 1994 YÖNETMELİĞİ, “Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” http://www.multeci.org.tr/wp-content/uploads/2016/12/1994-Yonetmeligi.pdf, Erişim tarihi: 11.10.2019.
• AFAD (2017). “Türkiye’deki Suriyelilerin Demografik Görünümü, Yaşam Koşulları ve Gelecek Beklentilerine Yönelik Saha Araştırması”, https://www.afad.gov.tr/upload/Node/25337/xfiles/17a-Turkiye_deki_ Suriyelilerin_Demografik_Gorunumu_Yasam_Kosullari_ve_Gelecek_Beklentilerine_Yonelik_Saha_Arastirmasi_2017.pdf, Erişim tarihi: 10 Mayıs 2019. Kavramsal, Kuramsal ve Hukuki Bağlamda Mülteci Girişimciliği:
• AVRUPA KOMİSYONU, (2019). “Syrian Crisis Echo Factsheet”, 2019 https://ec.europa.eu/echo/where/middle-east/syria_en, Erişim tarihi: 20.05.2019.
• BMMYK, (2019) https://data2.unhcr. org/en/situations/syria, Erişim tarihi: 11.11.2019.
• CAPARROS, A. (2010). Self-employment or paid employment as the first job: Evidence from Spain by nationality. International Journal of Social Economics.
• CS, 1951, Cenevre Sözleşmesi, 28.7.1951 tarihli “Mültecilerin Hukuki Statüsüne Dair Sözleşme”, http://www.multeci.org.tr/wp-content/uploads/2016/12/1951-Cenevre-Sozlesmesi-1.pdf, Erişim tarihi: 01.11.2019.
• CRUZ, E.P. ve FALCAO, R.P.Q. (2016) “A bibliometric review of Immigrant and Ethnic Entrepreneurship” Internext–Revista Eletronica de Negocios Internacionais, 11 (3), DOI: 10.18568/1980-4865.113789.
• ÇAĞLAYAN, S. (2006), “Göç Kuramları, Göç Ve Göçmen İlişkisi”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Güz, sayı: 17.
• DORUK C. ve TEKGUC, H. (2018) “Is It Merely a Labor Supply Shock? Impacts of Syrian Migrants on Local Economies in Turkey”, Amherst, Mass.:University of Massachusetts Amherst, Political Economy Research Institute, https://www.peri.umass.edu/publication/item/1050-is-it-merely-a-labor-supply-shock-impacts-of-syrian -migrants-on-local-economies-in-turkey, Erişim tarihi: 15 Nisan 2018.
• EMGİLİ, F. (2017), “Tarih ve Günce” Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Dergisi Journal of Atatürk and the History of Turkish Republic I/1, (2017 Yaz).
• ERDOĞAN, M. (2015). “TISK raporu-Kasım 2015, Türk İş Dünyasının Türkiye’deki Suriyeliler Konusundaki Görüş, Beklenti ve Önerileri”.
• ERDOĞAN, M. ve ÜNVER, C. (2015). “Türk İş Dünyasının Türkiye’deki Suriyeliler Konusundaki Görüş, Beklenti ve Önerileri”, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Yayın No: 353, Ankara.
• ERDOĞAN, M. (2017). “Suriyeliler Barometresi, 2017: Suriyelilerle Uyum İçinde Yaşamın Çerçevesi [Syrians-Barometer2017: A Framework for Achieving Social Cohesion with Syrians in Turkey]”, Istanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınevi.
• GIL-BAZO, M. T. (2015). “Asylum as a general principle of international law”, International Journal of Refugee Law, Vol. 27, No. 1, doi:10.1093/ijrl/eeu062.
• GİGM, (2018) GİGM TANITIM https://www.goc.gov.tr/ Erişim tarihi:30.10.2019.
• GİGM, (2019) GEÇİCİ KORUMA, https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 Erişim tarihi: 31.10.2019.
• GKY, 2014, https://www.resmigazete. gov.tr/eskiler/2014/10/20141022-15-1.pdf Erişim tarihi: 02.11.2019.
• GOLD, S.J. (1992) “The employment potentials of refugee entrepreneurship: Soviet Jews and Vietnamese in California”, Policy Studies Review, 11(2).
• GTS (Göç Terimleri Sözlüğü), 2009, No:18 Uluslararası Göç Hukuku, Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ISSN 2074-6709, Türkçe tercüme: Littera Çeviri ve Dil Hizmetleri Dnş.Ltd.Şti.,https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/files/goc_terimleri_sozlugu(1).pdf Erişim tarihi: 01.09.2019.
• GUARNACCIA, P.J. ve LOPEZ, S. (1998). “The mental health and adjustment of immigrant and refugee children”, Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, Vol. 7 No. 3.
• INTERNATIONAL CRISIS GROUP, (2018). “Turkey’s SyrianRefugees: Defusing Metropolitan Tensions” Brussels: Europe& Central Asia Report No: 248, https://www.crisisgroup.org/ europe-central-asia/western-europemediterranean/turkey/248-turkeys-syrian-refugees-defusing-metropolitan-tensions, Erişim tarihi: 01.09.2019.
• İLTİCA VE GÖÇ ULUSAL EYLEM PLANI, (2005) http://madde14.org/ index.php?title=T%C3%BCrkiye_Ulusal_Eylem_Plan%C4%B1 http://madde14.org/images/7/74/Ueptur.pdf, Erişim tarihi:19.09.2019.
• İK, 19.09.2006 tarihli 5543 sayılı İskân Kanunu, www.mevzuat.gov.tr › MevzuatMetin › 1.5.5543.pdf, Erişim tarihi: 11.11.2019.
• KOOY, J.V.(2016). “Refugee women as entrepreneurs in Australia” www.fmreview.org/community-protection., Erişim tarihi: 01.09.2019.
• KUREKOVA, L. (2011). “Theories of migration: Conceptual review and empirical testing in the context of the EU EastWest flows”, University College London.
• LEE, E. (1966). “A Theory of Migration”. Demography, Vol. 3, No. 1 (1966), s. 47-57 Published by: Springer on behalf of the Population Association of America, http://www.jstor.org/ stable/2060063, Erişim tarihi: 13.05.2018.
• LIGHT, I. (1979). “Disadvantaged minorities in self-employment”. International Journal of Comparative Sociology, 20(1-2), doi:10.1177/002071527902000103.
• LYON, F., Sepulveda, L. ve Syrett S., (2007) “Enterprising Refugees: Contributions and Challenges in Deprived Urban Areas” ISSN Local Economy,Vol. 22, No. 4, November 2007, s.362-375, DOI: 10.1080/02690940701736769.
• ORSAM, 2015. “Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Ekonomik Etkileri: Sentetik Bir Modelleme” https://orsam.org.tr/tr/suriyeli-siginmacilarin-turkiye-ye-etkileri-raporu-orsam-tesev-afad-tobb-etu-09-01-2015-2/, Erişim tarihi: 11.08.2018.
• PK, “5682 sayılı ve 15.07.1950 tarihli Pasaport Kanunu”, https://www. mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5682.pdf, Erişim tarihi 01.11.2019.
• PORTES, A., ve ZHOU, M. (1992). “Gaining the upperhand: Economic mobility among immigrant and domestic minorities”. Ethnic and Racial Studies, No:15.
• RAND, (2018), Krishna B. Kumar, Shelly Culbertson, Louay Constant, Shanthi Nataraj,Fatih Unlu, Kathryn E. Bouskill, Joy S. Moini, Katherine Costello, Gursel Rafigoglu Aliyev, Fadia Afashe “Opportunities for All, Mutually Beneficial Opportunities for Syrians and Host Countries in Middle Eastern Labor Markets”, www.rand.org/t/RR2653, Erişim tarihi: 21.07.2019.
• RAVENSTEIN, E. G. (1885) "The Laws of Migration," Journal of theRoyal Statistical Society.
• TCEB, (2017) T.C. Ekonomi Bakanlığı internet sayfası: http://www.ekonomi. gov.tr/portal/content/conn/ UCM/path/Contribution, Erişim tarihi: 20.09.2017.
• TEPAV (2019a) Suriye Sermayeli Şirketler Bülteni, https://www.tepav. org.tr/upload/files/1547704903-2.TEPAV_Suriye_Sermayeli_Sirketler_Bulteni_Kasim_2018.pdf, Erişim tarihi:15.09.2019.
• TEPAV (2019b) https://www.tepav.org.tr/tr/haberler/s/10032, Suriye Ortak Sermayeli Kurulan Şirketlerin En Çok Faaliyet Gösterdiği İlk 15 Sektör (2018) Erişim tarihi:15.09.2019.
• UİK, 13 Ağustos 2016 tarihli, 6735 sayılı “Uluslararası İşgücü Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6735.pdf, Erişim tarihi:10.11.2019.
• WAUTERS,B. ve LAMBRECHT, J. (2008) “Barriers to Refugee Entrepreneurship in Belgium: Towards an Explanatory Model”, Journal of Ethnic and Migration Studies Vol. 34, No. 6, ISSN 1369-183X print/ISSN 1469-9451 online/08/060895-21 # 2008 Taylor & Francis DOI: 10.1080/13691830802211190.
• YENİÇAĞ GAZETESİ, 2018) “Türkiye’de çalışma izni alan Suriyeli sayısı belli oldu”, https://multeciler.org.tr/turkiyede-calisma-izni-verilen-suriyeli-sayisi/, Erişim tarihi: 09.08.2019.
• YUKK, (2013) “04.04.2013 tarihli, 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu” (YUKK) http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6458.pdf, Erişim tarihi: 01.11.2019.
• ZOLBERG, A. R. (1983), “International Migrations in Political Perspective”, Global Trends in Migration: Theory and Research on International Population Movements, Der. Krtiz, M. M. Keely, C. B. Tomasi, S. M. Center for Migration Studies, N.Y.