TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞININ ÇALIŞMA MOTİVASYONUNA ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 68 - 83, 30.12.2024

Mustafa Öztürk , Bekir Furkan Karademir

Öz

Teknoloji bağımlılığının çalışma motivasyonuna etkisi, çok katmanlı ve önemli bir konudur. Bu bağımlılık, zaman yönetimi zorlukları, iş-özel hayat ayrımının bozulması ve dikkat dağınıklığı gibi unsurlar aracılığıyla iş performansını olumsuz yönde etkileyebilir. Sürekli olarak çevrimiçi olmak veya dijital araçlara fazla zaman ayırmak, sosyal izolasyonun yanı sıra verimlilik kayıplarına da yol açabilir. Diğer yandan, herkesin bu etkilerden aynı ölçüde etkilenmediği bilinmektedir. Bireysel farklılıklar ile çalışma koşullarının özellikleri, teknoloji bağımlılığı ile performans arasındaki ilişkinin düzeyini şekillendirir. Dolayısıyla işverenlerin, çalışanlarının teknolojiyi sağlıklı biçimde kullanmalarını teşvik eden politika ve uygulamalar geliştirmesi kritik öneme sahiptir. Bu araştırma, çalışanların teknoloji bağımlılığının çalışma motivasyonunu nasıl etkilediğini derinlemesine incelemeyi amaçlamaktadır. Aynı zamanda, teknolojinin hızla dönüştüğü çağımızda, bu bağımlılığın olası sonuçlarını ele alarak iş performansı üzerindeki muhtemel yansımaları ortaya koymayı hedefler. Bu nedenle kurumlar çalışanlarının dijital alışkanlıklarını gözden geçirerek farkındalık programları düzenlemeli ve uzun vadeli bir strateji oluşturmalıdır. Sonuç olarak, iş yerleri için stratejik öneriler sunmak da çalışmanın odak noktalarındandır.

Anahtar Kelimeler

: Bağımlılık, TeknolojiBağımlılığı, Motivasyon, Çalışma Motivasyonu

THE EFFECT OF TECHNOLOGY ADDICTION ON WORK MOTIVATION

Öz

The impact of technology addiction on work motivation is a complex and significant issue. This addiction can negatively affect job performance through factors such as difficulties in time management, disruption of work-life balance, and loss of focus. Spending excessive time online or relying too heavily on digital tools may also lead to social isolation and productivity losses. However, it is important to note that not everyone is affected to the same degree. Individual differences and the characteristics of the work environment play a key role in shaping the relationship between technology addiction and performance. Therefore, it is crucial for employers to develop policies and practices that encourage healthy technology use among employees. This study aims to deeply examine how technology addiction impacts employees’ work motivation. Furthermore, in today’s rapidly evolving technological landscape, the study seeks to identify potential outcomes of this addiction and explore its implications for job performance. To address these challenges, organizations should review their employees’ digital habits, implement awareness programs, and develop long-term strategies. Ultimately, providing strategic recommendations for workplaces is also a key focus of this research.

Anahtar Kelimeler

Addiction, Technology Addiction, Motivation, Work Motivation

Kaynakça

• Adair, J. G. (2006). Creating Indigenous Psychologies: Insights from Empirical Social Studies of the Science of Psychology. In U. Kim, K.-S. Yang, & K.-K. Hwang (Eds.), Indigenous and cultural psychology: Understanding people in context (pp. 467–485). https://doi.org/10.1007/0-387-28662-4_21
• Ağırbaş, İ., Çelik, Y., & Büyükkayıkçı, H. (2005). Motivasyon araçları ve iş tatmini: sosyal sigortalar kurumu başkanlığı hastane başhekim yardımcıları üzerinde bir araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), 326-350.
• Akçakaya, M. (2004). Personelin verimliliğinde motivasyonun etkisi: Keçiören belediyesi örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 187-214.
• Aktan, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 405-421. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.379886
• American Psychiatric Association (APA). (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (Fifth ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. ISBN 978-0-89042-555-8.
• Andreassen, C. S., Torsheim, T., Brunborg, G. S., & Pallesen, S. (2012). Development of a Facebook Addiction Scale. Psychological Reports, 110(2), 501-517. https://doi: 10.2466/02.09.18.PR0.110.2.501-517
• Antep, Z., Bektaş, G., Altınç, U., & İrban, A. (2012). For strategic planning of healthcare management, the effect of mobbing on motivation of healthcare providers. Procedia -Social And Behavioral Sciences, 58, 606-613. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.09.1038
• Aslan, S. H., Gürkan, S. B., Girginer, H. U., & Ünal, M. (1996). İşe bağlı gerginlik ölçeğinin bir hemşire örnekleminde geçerlik ve güvenirliği. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 4(4), 276-283.
• Aslanadam, B. (2011). Sağlık personelinin motivasyonu ve buna ilişkin araştırma. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Aşan, Ö. (2001). Motivasyon. Yönetim ve Organizasyon, (Ed. Salih Güney). Nobel Yayınları.
• Ateş, H., Yıldız, B., & Yıldız, H. (2012). Herzberg’in çift faktör kuramı kamu okullarında çalışan öğretmenlerin motivasyon algılarını açıklayabilir mi? Ampirik bir araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 7(2), 147-162.
• Avşar Arık, I. (2018). Teknoloji bağımlılığı ve sosyal kimlik oluşumu: Y nesli. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Balcı, Ş., Karakoç, E., & Öğüt, N. (2020). Sağlık çalışanları arasında sosyal medya bağımlılığı: iki boyutlu benlik saygısının rolü. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (33), 296-317. https://doi.org/10.31123/akil.693279
• Barutçu, S., & Sezgin, S. (2012). Satış yönetimi sürecinde motivasyon araçları ve etki düzeyleri: tıbbi satış temsilcileri üzerinde bir araştırma. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(2), 89-97.
• Baz, F. Ç. (2018). Sosyal medya bağımlılığı: üniversite öğrencileri üzerine çalışma. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 276-295. https://doi.org/10.26466/opus.470118
• Bingöl, D. (2003). İnsan kaynakları yönetimi. (5. Baskı). Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Cannon, W. B. (1939). The Wisdom of the body. Revised and Enlarged Edition: W. W. Norton & Company Inc.
• Cao, H., Sun, Y., Wan, Y., Hao, J., & Tao, F. (2011). Problematic ınternet use in chinese adolescents and ıts relation to psychosomatic symptoms and life satisfaction. BMC Public Health, 11(1), 802-823. https://doi.org/10.1186/1471-2458-11-802
• Caplan, S. E. (2002). Problematic internet use and psychosocial well-being: Development of a theory-based cognitive-behavioral measurement instrument. Comput. Hum. Behav., 18, 553-575. https://doi.org/10.1016/S0747-5632(02)00004-3
• Ceyhan, A. A. (2011). İnternet kullanma temel nedenlerine göre üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımı ve algıladıkları iletişim beceri düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 59-77.
• Clark, R. E. (2003). Fostering the work motivation of individuals and teams. Performance Improvement, 42, 21-29. https://doi.org/10.1002/pfi.4930420305
• Çakır Balta, Ö., & Horzum, M. B. (2008). Web tabanlı öğretim ortamındaki öğrencilerin internet bağımlılığını etkileyen faktörler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 187-205. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000214
• Çakır, B. (2018). Yetişkinlerde sosyal medya bağımlılığı, narsisizm ve empati düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
• Dede, Y., & Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 19-37.
• Dinçer, B., & Kolan, H. İ. (2020). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyun bağımlılığı düzeyleri ile sorumluluk davranışı arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(6), 2319-2330. https://doi.org/10.24106/kefdergi.833550
• Diktaş, A., ve Baş, K. (2020). Değer eğitimi dersinin sosyal bilgiler öğretmen adaylarına kazandırdıkları. Turkish Studies-Educational Sciences, 15(5), 3261- 3275. https://doi.org/10.47423/TurkishStudies.44473
• Ergül, H. F. (2005). Motivasyon ve motivasyon teknikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 67-79.
• Eroğlu, Ç., & Koca Kutlu, A. (2020). Hemşirelerde internet bağımlılığı ve zaman yönetimi ilişkisinin belirlenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 110-116. https://doi.org/10.34087/cbusbed.589336
• Goodman, A. (1990). Addiction: Definition and İmplications. British Journal of Addiction, (85), 1403-1408.
• Govindarajulu, N., & Daily, B. F. (2004). Motivating employees for environmental ımprovement. Industrial Management & Data Systems, 104(4), 364-372. https://doi.org/10.1108/02635570410530775
• Gökçearslan, Ş., & Durakoğlu, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 419-435.
• Griffiths, M. (1999). Violent video games and aggression: A review of the literature. Aggress Violent Behav, 4(2), 203-212. https://doi.org/10.1016/S1359-1789(97)00055-4
• Griffiths, M. D., & Meredith, A. (2009). Videogame addiction and its treatment. Journal of Contemporary Psychotherapy: On the Cutting Edge of Modern Developments in Psychotherapy, 39(4), 247–253. https://doi.org/10.1007/s10879-009-9118-4
• Griffiths, M. D. (2000). Internet addiction – time to be taken seriously?. Addiction Research, 8(5), 413–418. https://doi.org/10.3109/16066350009005587
• Hazar, M. (2011). Sosyal medya bağımlılığı: Bir alan çalışması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 151–175.
• Hekim, E. (2002). İşletmelerde çalışan personelin iş tatmini ve 4 nolu Sivas askeri dikimevi uygulaması. [Yüksek Lisans Tezi]. Cumhuriyet Üniversitesi.
• Hemşirelik Terimleri Sözlüğü, 2015. https://emagaza-tdk.ayk.gov.tr/detay/1160/hemsirelik-terimleri-sozlugu-2015
• Horzum, B. M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(159), 56-68.
• İncir, G. (1984). Çalışanların motivasyonuna genel bir bakış. Milli Prodüktivite Merkezi Yayını, No. 313. Karadağ, R. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ve öğretmenlik mesleğini tercih nedenleri. NWSA: Humanities, 7(2), 44-66.
• Kim, J. H., & Seo, J. S. (2013). Beyond substance addiction: broadening the concept of addiction to ınclude behavioral addiction. Korean Medicine Science Journal, 28(5), 646-647. https://doi.org/10.3346/jkms.2013.28.5.646
• King, L. A. (1995). Wishes, motives, goals and personal memories: relations and correlates of measures of human motivation. Journal of Personality, 63(4), 988-1007. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.1995.tb00323.x
• Koçel, T. (1989). İşletme yöneticiliği – yönetici geliştirme, organizasyon ve davranış. Yön Ajans.
• Lissak, G. (2018). Adverse physiological and psychological effects of screen time on children and adolescents: literature review and case study. Environmental Research, 164, 149-157. https://doi.org/10.1016/j.envres.2018.01.015
• Miller, N. H. (2010). Motivational interviewing as a prelude to coaching in healthcare settings. Journal of Cardiovascular Nursing, 25(3), 247-251. https://doi.org/10.1097/JCN.0b013e3181cec6e7
• Mitchell, P. (2000). Internet addiction: Genuine diagnosis or not?. The Lancet, 355(9204), 632. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(05)72500-9
• Mottaz J. C. (1985). The relative importance of intrinsic and extrinsic rewards as determinants of wok satisfaction. The Sociological Quarterly, 26(3), 365-385. https://doi.org/10.1111/j.1533-8525.1985.tb00233.x
• Newstrom, J. W., & Davis, K. (1993). Organizational behavior (9th Edition). Human Behavior At Work.
• Öğüt, A., Akgemici, T., & Demirsel, M. T. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi bağlamında örgütlerde işgören motivasyonu süreci. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 277-290.
• Parıldar, G. (2020). Sağlık çalışanlarında sosyal medya bağımlılığı ile yaşam doyumu arasındaki ilişki. [Tıpta Uzmanlık Tezi]. Sağlık Bilimleri Üniversitesi.
• Potenza, M. N. (2006). Should addictive disorders ınclude non-substance-related conditions?. Addiction (Abingdon, England), 101(1), 142–151. https://doi.org/10.1111/j.1360-0443.2006.01591.x
• Smithers, G.L. & Walker, D.H.T. (2000). The effect of the workplace on motivation and demotivation of construction professionals. Construction Management and Economics, 18, 833-841. https://doi.org/10.1080/014461900433113
• Tarhan, N., & Nurmedov, S. (2014). Bağımlılık: Sanal ve gerçek (3rd ed.). Timaş Yayınları.
• Tarafdar, M., Gupta, A., & Turel, O. (2013). The dark side of information technology use. Information Systems Journal, 23(3), 269-275. https://doi.org/10.1111/isj.12015
• Turel, O., Alexander, S., & Giles, P. (2011). Integrating technology addiction and use: An empirical investigation of online auction user. MIS Quarterly, 35(4), 1043- 1051.
• Turel, O., & Serenko, A. (2012). The benefits and dangers of enjoyment with social networking websites. European Journal of Information Systems, 21(5), 512-528. https://doi.org/10.1057/ejis.2012.1
• World Health Organization (WHO) (2018). Gaming Disorder. Online Q&A, September. https://www.who.int/features/qa/gaming-disorder/en/
• Yılmaz, D. (2010). Çocuk ruh sağlığı ve hastalıkları anabilim dalına başvuran çocuk ve ergenlerde bilgisayar oyunu ve internet kullanımı ile utangaçlık ve sosyal fobi ilişkisinin incelenmesi. [Uzmanlık Tezi]. Uludağ Üniversitesi
• Young, K. S. (1999). Internet addiction: Symptoms, evaluation and treatment. Innovations in Clinical Practice, 17(1), 19-31.