The Role of Proactive Personality in Organizational Commitment and Job Performance

Year 2025, Volume: 9 Issue: 2, 305 - 314, 30.08.2025

Halil İbrahim Genç

Abstract

Aim: This study aims to reveal the role of proactive personality on organizational commitment and job performance.
Method: The population of the study, which adopted a relational screening model, consisted of administrative staff working in all departments of a state university, while the sample consisted of a total of 242 individuals, 103 of whom were women and 139 of whom were men, selected from the population using convenience sampling. Data were collected using a personal information form, an organizational commitment scale, a job performance scale, and a proactive personality scale. Pearson correlation and regression analysis were used in the study.
Results: Pearson correlation analysis revealed a moderate positive correlation between participants' proactive personality traits and job performance (r=.621; p=.000); emotional commitment (r=.193; p=.003), commitment to continue (r=.218; p=.00), and organizational commitment (r=.203; p=.002). Additionally, it was found that proactive personality significantly predicts organizational commitment and job performance.
Conclusion: The findings obtained as a result of the research show that proactive personality has a significant predictive power on organizational commitment and job performance. The results reveal that proactive personality strengthens employees' commitment to the organization and improves their job performance, thus emphasizing that it is a critical personality trait in increasing organizational efficiency.

Keywords

Job performance , Organizational commitment , Proactive personality.

Proaktif Kişiliğin Örgütsel Bağlılık ve İş Performansı Üzerindeki Rolü

Abstract

Amaç: Bu araştırmada proaktif kişiliğin örgütsel bağlılık ve iş performansı üzerindeki rolünün ortaya konulması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: İlişkisel tarama modelinin benimsendiği araştırmanın evrenini bir devlet üniversitesinin tüm birimlerinde çalışan idari personeller, örneklemi ise evren içerisinden kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 103’ü kadın 139’u erkek toplam 242 birey oluşturmuştur. Araştırmada kapsamında veriler, kişisel bilgi formu, örgütsel bağlılık ölçeği, iş performansı ölçeği ve proaktif kişilik ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada Pearson korelasyon ve Regresyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Pearson korelasyon” analizi sonucunda katılımcıların proaktif kişilik özellikleri ile iş performansı (r=,621; p=,000) arasında pozitif yönde orta düzeyde; duygusal bağlılık (r=,193; p=,003), devam bağlılığı (r=,218; p=,00) ve örgütsel bağlılık (r=,203; p=,002) arasında pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca proaktif kişiliğin örgütsel bağlılık ve iş performansını anlamlı şekilde yordadığı ortaya konmuştur.
Sonuç: Araştırma sonucunda elde edilen bulgular proaktif kişiliğin örgütsel bağlılık ve iş performansı üzerinde pozitif yönde anlamlı yordayıcı güce sahip olduğunu göstermiştir. Ortaya konulan sonuçlar proaktif kişiliğin çalışanların örgüte bağlılıklarını güçlendirdiğini ve iş performanslarını artırdığını ortaya koymakta; böylece, örgütsel verimliliğin artırılmasında kritik bir kişilik özelliği olduğunu vurgulamaktadır.

Keywords

İş performansı , Örgütsel bağlılık , Proaktif kişilik.

References

• Akın, A., Abacı, R., Kaya, M., & Arıcı, N. (2011, June). Kısaltılmış proaktif kişilik ölçeği’nin (KPÖ) Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. In ICES11 International Conference on Educational Sciences, June (Vol. 22, p. 25).
• Alanoğlu, M., & Karabatak, S. (2018). Aday öğretmenlerin proaktif kişilik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. 1. Uluslararası Battalgazi Multidisipliner Çalışmalar Kongresi, Malatya.
• Aydemir, U. (2022). Spor federasyonlarında çalışan personellerin örgütsel bağlılıkları, iş performansı ve duygu durumları arasındaki ilişkisinin incelenmesi. (Doktora Tezi). Bayburt Üniversitesi, Lisansüstü Enstitüsü, Bayburt.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
• Bateman, T. S., & Crant, J. M. (1993). The proactive component of organizational behavior: A measure and correlates. Journal of Organizational Behavior, 14(2), 103-118.
• Becherer, R. C., & Maurer, J. G. (1999). The proactive personality disposition and entrepreneurial behavior among small company presidents. Journal of Small Business Management, 37(1), 28.
• Bindl, U. K., & Parker, S. K. (2010). 32 Feeling good and performing well? Psychological engagement and positive behaviors at work. Handbook of employee engagement: Perspectives, issues, research and practice, 385.
• Crant, J. M. (2000). Proactive behavior in organizations. Journal of Management, 26(3), 435–462.
• Crant, M. J. (1995). The proactive personality scale and objective job performance among real estate agents. Journal of Applied Psychology, 80(4), 532–537.
• Crant, M. J., Hu, J., & Jiang, K. (2017). Proactive personality: A Twenty Year Review. Proactivity at work : making things happen in organizations. (ss. 193–225). New York, NY: Routledge.
• Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin işgören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1), 35-46.
• Dağlı, A., Elçiçek, Z., & Han, B. (2018). Örgütsel bağlılık ölçeği'nin türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Journal of Social Sciences, 17(68).
• Demirel, Y. (2009). Örgütsel bağlılık ve üretkenlik karşıtı davranışlar arasındaki ilişkiye kavramsal yaklaşım. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 115-132.
• Esengin, B. O., & Şantaş, G. (2023). Sağlık çalışanlarında pozitif psikolojik sermaye, iş performansı ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin incelenmesine yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 26(1), 62-82.
• Fuller, J. B., & Marler, L. E. (2009). Change driven by nature: A meta-analytic review of the proactive personality literature. Journal of Vocational Behavior, 75(3), 329–345.
• George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. (Sixteenth edition). Routledge, New York, NY 10017.
• Gümüştekin, G.E., & Öztemiz, A.B. (2005). Örgütlerde stresin verimlilik ve performansla etkileşimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 271-288.
• Güney, S., & Şahin, Ö. (2023). Stratejik yönetim süreçlerinin örgütsel bağlılık ve işgören performansına etkisi: Buna yönelik bir araştırma. Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS), 7(31), 555-576.
• Hall, D. T., Schneider, B., & Nygren, H. T. (1970). Personal factors in organizational identification. Administrative Science Quarterly, s. 176-190.
• Isimoya, O. A., Olajide, O. T., & Onafalujo, A. K. (2018). Performance related pay and organizational commitment–evidence from Nigeria. Journal of Economics & Management, 34, 58-80.
• İhtiyaroğlu, N., Kılıç, M. B., Ünsal, Y., & Fidan, M. S. (2023). Öğretmenlerin Proaktif Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumu ile İlişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 77-106.
• Karagöz, B., & İrge, N. T. (2023). Personel güçlendirmenin örgütsel bağlılığa ve bireysel iş performansına etkisi: Sağlık sektöründe bir araştırma. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal, (48), 46-53.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği (1. Baskı). İstanbul: Nobel Kitabevi.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri: Kavramlar, ilkeler ve teknikler. (32.Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kim, T. Y., Hon, A. H., & Crant, J. M. (2009). Proactive personality, employee creativity, and newcomer outcomes: A longitudinal study. Journal of Business and Psychology, 24(1), 93-103.
• Kirkman, B. L., & Rosen, B. (1999). Beyond self-management: antecedents and consequences of team empowerment. Academy of Management Journal. 42 (1), 58-74.
• Lambert, T. A., Eby, L. T., & Reeves, M. P. (2006). Predictors of networking intensity and network quality among white-collar job seekers. Journal of Career Development, 32(4), 351-365.
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61–89.
• Özkasap, Ş. (2013). Bankalarda uygulanan işe alıştırma eğitim programlarının işgören performansı üzerine etkisi: Bankacılık sektöründe bir alıştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Balıkesir.
• Parker, S. K., Williams, H. M., & Turner, N. (2006). Modeling the antecedents of proactive behavior at work. Journal of Applied Psychology, 91(3), 636–652.
• Seibert, S. E., Crant, J. M., & Kraimer, M. L. (1999). Proactive personality and career success. Journal of Applied Psychology, 84(3), 416.
• Sigler, T. H., & Pearson, C. M. (2000). Creating an empowering culture: examining the relationship between organizational culture and perceptions of empowerment. Journal of Quality Management, 5, 27-52.
• Sökmen, A., & Yavanoğlu, Ş. I. (2023). Vizyoner liderlik, örgütsel bağlılık ve iş performansı ilişkisi: otel çalışanları üzerine bir araştırma. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 11(2), 1561-1580.
• Tayfun, A., & Çatır, O. (2013). Örgütsel sessizlik ve çalışanların performansları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5 (3): 114-134.
• Tekin, E. (2021). Örgütsel bağlılık ve işgören performansı arasındaki ilişki. The International New Issues in Social Sciences, 9(2), 133-154.
• Ulukan, Y., Aksoy, Ş. K., & Çiçek, H. (2023). Vardiyalı çalışmanın işe bağlılık ve iş performansına etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(46), 187-206.
• Ücel, M., & Yılmaz, S. (2023). Örgütsel bağlılığın, bireysel iş performansına etkisi: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. International Journal of Social Sciences and Education Research, 9(4), 297-315.