AZERBAYCAN DİLİ DİYALEKTLERİNDE VE TÜRK EDEBİ DİLİNDE KULLANILAN ORTAK KELİMELER

Year 2010, Issue: 23, 193 - 207, 13.02.2015

Zabite Teymurlu

Abstract

Tarihî ve siyasi sebeplerden dolayı Türk lehçeleri arasında farklılıklar bulunmaktadır. Türkçe geniş bir coğrafyada konuşulan üstün dilllerden biri olmasına rağmen, Türk dillerinin tamamı karşılaştırmalı olarak ele alınıp incelenmemiştir. Bu bakımdan Azerbaycan diyalektlerinde ve  Türkiye Türkçesinin edebî dilinde kullanılan ortak kelimeler çoktur. Bu incelemenin belirtilen Türkçelerin söz varlığında bulunan yakınlığın hem etimolojik hem de edebî dil yönünden gösterilmesinde yararlı olacağı kanaatindeyiz. 

Keywords

Azerbaycan Dili Diyalektleri, Türkiye Türkçesinin edebi dili, ortak kelime.

COMMON WORDS USED IN AZERBAIJANI TURKISH AND THE LITERARY TURKISH

Abstract

It is known that many Turkic languages show more or less dissimilarities due to historical and political reasons. Either at the present day or throughout the different periods of the history, Turkic language has been a predominant language to be spoken in a wide range of geography. However, not all the Turkic languages have been analyzed correlatively. In this respect, there are many common words used in both the dialects of Azerbaijani Turkish and the literary Turkish spoken in Turkey. Analyzing of above-mentioned languages would be beneficial for demonstration of the existing etymological and literal proximity in their vocabulary. 

Keywords

Dialects of Azerbaijani, Literary Turkish, common words

References

• AYVERDİ, İlhan. (Mart 2006), Misalli Büyük Türkçe Sözlük, C.1,C.2,C.3, İstanbul: MAS Matbaacılık.
• Azerbaycan Dilinin Diyaletkoloji Atlası, (1990), Bakı: Elm Neşriyyatı.
• Azerbaycan Dilinin İzahlı Lüğeti, (2006), C.I-II, Bakı: Şerq-Qerb.
• Azerbaycan Diyaletkoloji Lüğeti, (1999), C.I, Ankara: TDK Yay.
• Azerbaycan Diyaletkoloji Lüğeti, (2003), C.II, Ankara: TDK Yay.
• Azerbaycan Dili Tarihi Meseleleri (ilmi eserlerin tematik toplusu),(1989), Bakı: Azerbaycan Universiteti Neşriyatı.
• BUĞRA, TARIK, (1992), Кüçüк Ağa, , İstanbul: MЕB.
• DOĞAN, Dr.Mehmet, (1994), Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul: Ülke Yayın Ltd.Şti.
• EYUBOĞLU, İsmet, Zeki, (1998), Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü, İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• EZİZOV, Elbrus, (1999), Azerbaycan Dilinin Tarihi Diyaletkologiyası, Bakı: Bakı Universiteti Neşriyyatı.
• GADJİYEVA, N.Z., (1979), Tyurkoyazıçnoye Arealı Kavkaza, Moskova: Nauka 1979. GAZIYEVA, Nezaket, (2003), Azerbaycan Edebi Dili Normalarının Formalaşmasında Diyaletklerin Rolu, Bakı: Tehsil EİM.
• HACIYEV,Tofiq , (1976), Azərbaycan ədəbi dili tarixi, Bakı: ADU nəşri.
• HACIYEVA,Galibe,(1/3 Spring 2008), “Azerbaycan ve Türkiye Türkçesinin Ortak Diyalektizmleri“ Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. The Journal Of International Social Research, Cilt1, Sayı: 3 İlkbahar.
• KARAHAN, Leyla, (Mart 1999), “Azerbaycan Diyalektoloji Atlası Hakkında”, Türk Dili, Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı:567, Ankara: TDK Yay. ,s.185–189
• Kitabi-Dede Qorqud, (1988), Bakı: Yazıçı.
• MUSAYEV, K.M., (1984), Leksikologiya Tyurskih Yazıkov, Moskova:Nauka.
• POKROVSKAYA, L.A., (1961), Terminı Rodstva v Tyurskih Yazıkov// İstoriçeskoye Razvitiye Leksiki Tyurskih Yazıkov, Moskova: İzd-vo Ah SSSR.
• RÜSTEMOV, R.E, (1961), Guba Diyaletki, Bakı: Azerb. SSR EA Neşriyatı.
• Russko-Karaçayevo-Balkarskiy Slovar, (1956), Moskova: İzd-vo «Sovetskaya Ensiklopediya».
• Russko-Nogayskiy Slovar,(1956), Moskova: GİS.
• Oğuzname ( Emsal-i Mehmedali), (1992), XVI. yy.da yazılmış Türk Atasözleri Kitabı, (hzl. Samed Alizade – vd.), İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
• KARAY, Refik Halit, (2002), Bugünün Saraylısı, İstanbul: İnkilap Yayınları.
• SEVORTYAN, E.V., (1980), Etimoloqiçeskiy Slovar Tyurskih Yazıkov, Moskova: İzd-vo «Nauka».
• ŞİRELİYEV, M., (1962), Azerbaycan Diyaletkologiyasının Esasları, Bakı: ELM
• TAHİR, Kemal, (1995), Esir Şehrin İnsanları, İstanbul: Adam Yayınları.
• Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, (1963) , C.1 , Ankara: Türk Dil Kurumu. http://www.tdkterim.gov.tr/bts/