Kemal Özer’in Şiirlerinde Ölüm Teması

Year 2020, Issue: 43, 83 - 98, 15.06.2020

Elif Öksüz Güneş

https://doi.org/10.21497/sefad.755515

Abstract

Edebiyat, yaşamı, kişisel ve toplumsal ilişkileri, bu ilişkilerin farklı boyutlarını estetik olarak sunan bir araçtır. Sanatçı toplumsal olaylara, değişimlere, gelişmelere kayıtsız kalamaz. Toplumdaki çatışmaları ve bağları edebiyatın kendine has yöntemleriyle dile getirir. Kişi ile toplumun çıkarları arasındaki uzlaşmazlığı ortadan kaldırmak için mevcut durumu algılama, anlama ve saptama olanağı sunar. Edebî hayatına öykü denemeleriyle başlayan, şiire ilgisi öyküye yöneliminden sonra devreye giren Kemal Özer, İkinci Yeni şiir anlayışından edindiği dilsel deneyimi toplumcu içerikle bütünleştirir. Özer’in şiir kitaplarında ölüm teması önemli bir yer tutar. Ölümle iç içe yaşamak durumunda kalan insan, bu kavramı tıbbî, dinî, felsefî, psikolojik ve sosyolojik açıdan farklı şekillerde algılar. Anlamı olayın yaşanmasına değil, daha çok olgu karşısındaki yorumlara bağlı olan ölüm, Özer’in şiirlerinde yas evresindeki analar için sevilen bir kişiye kavuşma ve onunla buluşmayı/ birleşmeyi ifade eder. Bazı şiir özneleri ve nesneleri içinse fiziksel ölüm fikirle, eserle, eylemle dünyadaki varlığını devam ettirmeye açılan kapıdır. Çalışmada Kemal Özer’in şiirlerinde fiziksel ölüm, ölen kişinin ardında bıraktığı kişiler tarafından tutulan yas ya da içinde bulunulan melankolik durumla açıklanmaya çalışıldı. Kişilerin psikolojik ve sosyolojik bakımdan yaşadığı ölüm ya da ölümsüzlük değerlendirildi.

Keywords

Kemal Özer, şiir, ölüm, yaşam

Death as a Theme in The Poetry of Kemal Özer

Abstract

Literature is a tool that aesthetically offers the life, personal and social relations and various dimensions of these relations. An artist cannot remain indifferent to public events, changes and developments and expresses social conflicts and bonds with the unique methods of literature. He or she provides the opportunity to perceive, comprehend and identify the current situation in order to eliminate the disagreement between the interests of the individual and society. Having started his literary life with short tory experiments and taken interest in poetry after that, Kemal Özer was influenced by the Second New (İkinci Yeni) movement at the beginning. The theme of death occupies a significant place in the poetry of Özer. An individual who happens to live in close quarters with death perceives this phenomenon in various perspectives such as medically, religiously, philosophically, psychologically and sociologically. The meaning of death lies not in the experience of the phenomena but rather in the perspectives on it, and the poetry of Özer depicts death as the meeting and re-joining of mourning mothers with their beloved. For the various subjects and objects of the poems, physical death is the door to continue one’s existence in the world with ideas, works and actions. This study analyses physical death, mourning of relatives after a dead person and subsequent melancholic condition as defined in the poetry of Kemal Özer. The study also evaluates death and immortality as psychologically and sociologically experienced by individuals.
.

Keywords

Kemal Özer, poetry, death, life

References

• Aydoğdu, Y. (2017). İkinci yeni’den toplumcu şiire: Kemal Özer’in şiir serüveni. Turkısh Studies. 12(7), 75-92.
• Baudrillard, J. (2011). Simgesel değiş tokuş ve ölüm. (Oğuz Adanır, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Bauman, Z. (2012). Ölümlülük, ölümsüzlük ve diğer hayat stratejileri. (Nurgül Demirdöven, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Budak, S. (2009). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Çüçen K. (1997). Heidegger’de varlık ve zaman. Bursa: Asa Kitabevi.
• Eliuz, Ü. (2011). Mehmet Akif’te ölüm. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy sempozyumu. (189-198). Balıkesir: Balıkesir Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
• Göka, E. (2009). Ölme ölümün ve geride kalanların psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Güçlü, A. ve Uzun, E. (2003). Felsefe sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Hökelekli, H. (2008). Ölüm, ölüm ötesi psikolojisi ve din. İstanbul: Dem Yayınları.
• İncil, (1996). Luka. İstanbul: Zafer Matbaacılık
• Kaya, K. (2001). Hinduizm. Ankara: Dost Yayınları.
• Koç, S. ve Can, M. (2011). Ölüm kavramı ve ölü muayenesi. Koç, S. ve Can M. (Ed.), Birinci Basamakta Adli Tıp (18-36). İstanbul: İstanbul Tabip Odası
• Levinas, E. (2006). Ölüm ve zaman, (N. Başer, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Lındemann, E. (1944). Symptomatology and management of acute grief (R. Uslu, Çev.) Akut Yasın Semptomatolojisi ve Yaklaşım. Am J. Psychiatry. 101, 141-148.
• Öksüz Güneş, E. (2016). Kemal Özer’in şiirlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Trabzon.
• Özdemir E. (2000). Kemal Özer’in şiir haritası. Kemal Özer 45. sanat yılında (21-31). İstanbul: Yordam Kitapları.
• Özer K. (1999). İkinci yeni’den toplumcu şiire. İstanbul: Demet Yayıncılık.
• Özer K. (2009). Yaralı karanfil (Toplu Şiirler). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Özer, K. (1996). 60 yaşında olmak. 60 yılın ardından oradaydım diyebilmek (9-14). İstanbul: Yordam Kitapları.
• Özer, K. (2009a). Günlerle yolculuk 2. İstanbul: Hayal Yayınları.
• Sağır, A. (2013). Modern dünya ve ölüm: Batılının ölüm karşısında tavırları. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları. 2(4), 213-221.
• Sağır, A. (2014). Ölüm sosyolojisi. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Saraç, H. (2019). Sovyet propaganda dili. İstanbul: Değişim Yayınevi.
• Şenelmiş, H. (2006). Ankara üniversitesi kriz merkezine başvuran yas olguları üzerine bir çalışma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yalom, I. (2008). Güneşe bakmak ölümle yüzleşmek, (Z. İyidoğan Babayiğit, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.