Türkiye’de Devlet Üniversitelerinde İşletme Bölümlerindeki Muhasebe Dersleri: Uluslararası Eğitim Standartları Perspektifinde Bir Durum Analizi

Year 2025, Volume: 28 Issue: 1, 367 - 379, 30.04.2025

Alper Tunga Alkan

https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1609996

Abstract

Muhasebe mesleği çıktısı bilgi olan profesyonel bir meslektir. Her profesyonel meslekte olduğu üzere muhasebe mesleğinde de işin gerektirdiği niteliklere haiz, kaliteli, donanımlı ve bilgili meslek mensubu yetiştirilmesinde eğitimin önemli bir rolü bulunmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın ilk amacı Türkiye’de devlet üniversitelerinde Türkçe dilinde eğitim yapan işletme bölümlerinde verilen zorunlu muhasebe ders saatlerinin durumunu incelemektir. Bu doğrultuda üniversitelerin web sayfalarında yer alan ders bilgi paketlerinden yararlanarak Türkçe eğitim veren işletme bölümlerindeki bütün muhasebe dersleri zorunlu ve seçmeli olup olmadıklarına göre tespit edilmiştir. Çalışmanın ikinci amacı olarak uluslararası muhasebe eğitim standardı 2 de belirtilen kıstaslar göz önüne alınarak alınması zorunlu dersler belirlemek ve belirlenen derslerin durumlarının incelenmesi için bir içerik oluşturmaktır. Çalışmanın sonuçlarına göre, işletme bölümlerinde verilen zorunlu muhasebe ders saatleri toplamının yetersiz olduğu ve alınan zorunlu derslerin standartta belirtilen kıstasları tamamını sağlamadığı görülmektedir.

Keywords

Muhasebe, Muhasebe Eğitim, Eğitim Standardı

Accounting Courses in Business Administration Departments in State Universities in Turkey: A Situation Analysis in the Perspective of International Education Standards

Abstract

The accounting profession is one that is fundamentally rooted in the generation of knowledge. As in any professional field, education plays a crucial role in cultivating qualified, well-equipped, and knowledgeable professionals who meet the specific requirements of the accounting profession. In this context, the primary aim of this study is to examine the state of compulsory accounting course hours offered by Turkish-language business administration departments at state universities in Turkey. To this end, all accounting courses offered in these departments have been analyzed to determine whether they are compulsory or elective, based on course information provided on the universities' web pages. The secondary aim of the study is to identify the compulsory courses that should be taken, in light of the criteria set forth in International Accounting Education Standard 2, and to develop a framework for assessing the coverage of these criteria by the identified courses. The study's findings reveal that the total hours of compulsory accounting courses offered in business administration departments are insufficient, and that the mandatory courses do not fully meet the criteria specified by the standard.

Keywords

Accounting, Accounting Education, Educational Standard

References

• AICPA. 150 Hour Requirement for Obtaining a CPA Licence. https://us.aicpa.org/becomeacpa/licensure/requirements#why (Erişim Tarihi: 30.06.2022)
• AICPA. https://www.thiswaytocpa.com/ (Erişim Tarihi: 30.06.2022)
• AICPA. https://www.thiswaytocpa.com/licensure/state-requirements/ (Erişim Tarihi: 30.06.2022)
• Akman, N. H., & Muğan, C. Ş. (2004). Muhasebe eğitiminde öğretim ve öğrenim yöntemleri ile ders başarısı arasındaki ilişki: Pilot çalışma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Muhasebe Enstitüsü XXIII. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu, Antalya.
• Can, A. V., & Demirci, Ş. D. (2016). Uluslararası Muhasebe Eğitim Standardı 2 Muhasebe Eğitim Programlarının İçeriğine Uyum: Sakarya Üniversitesi örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICAFR 16 Özel Sayısı, 319–338.
• Coşkun, S., Kır, A., & Coşkun, S. (2017). İş dünyasının muhasebe eğitiminden beklentilerinin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB 17 Özel Sayısı, 330–341.
• Demir, İ. (2019). Muhasebe eğitimi alan öğrencilerin motivasyon ve beklentilerinin değerlendirilmesi: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eren, T. (2021). Uluslararası Muhasebe Eğitim Standartları 2 çerçevesinde muhasebe mesleğine girişte eğitim şartının değerlendirilmesi: Konya örneği. Mali Çözüm, 31(164), 34–58.
• Eren, T., Salur, M. N., & İyibildiren, M. (2020). Muhasebe eğitiminde bilgi teknolojisi kullanımı: Türkiye’deki üniversiteler üzerine bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(4), 648–668.
• Gökçen, G., Ataman, B., Cebeci, Y., & Cavlak, H. (2015). Türkiye'deki devlet üniversitelerinin lisans programlarındaki muhasebe standartları eğitimi üzerine bir araştırma. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(44), 121–145.
• Gökten, P. O., & Gökten, S. (2016). Uluslararası eğitim standartlarına genel bakış: Geçerliliğin Türkiye açısından değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 49–66.
• Gündüz, M. (2018). Türkiye’deki devlet ve vakıf üniversitelerinin tüm programlarında muhasebe, finansal raporlama ve denetim standartları eğitimi üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 1, 185–212.
• Güney, A. (2017). Muhasebe eğitiminde eğitim standartlarının önemi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 241–248.
• http://www.tesmer.org.tr/post/139 (Erişim Tarihi: 30.06.2022)
• IAESB (International Accounting Education Standards Board). (2019). Handbook of International Education Pronouncements, 2019 Edition. https://www.ifac.org/system/files/publications/files/Handbook-of-International-Education-Standards-2019.pdf (Erişim Tarihi: 30.06.2022)
• Kara, S. (2019). Küreselleşen muhasebe sürecinde meslek mensuplarının üniversitelerindeki muhasebe eğitiminden beklentileri üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 58, 136–156.
• Karaca, N., Sürmeli, D., & Hocaoğlu, S. (2016). Türkiye'de lisans düzeyinde verilen muhasebe eğitiminin muhasebe alanında yaşanan gelişmeler ışığında değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICAFR 16 Özel Sayı, 270–281.
• Kızılyalçın, A. (2020). Türkiye’deki üniversitelerde bulunan işletme bölümleri ders programlarının Uluslararası Muhasebe Eğitim Standardı UMES-2 bağlamında incelenmesi ve uyumlaştırılması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 85, 129–152.
• Koçyiğit, S. Ç., & Tanç, Ş. G. (2017). Türkiye’deki üniversitelerde lisansüstü eğitimi programlarında yer alan muhasebe standartları dersleri üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 16(50), 57–78.
• Madge, J. (1965). The Tools of Science: An Analytical Description of Social Science. Anchor Books, Doubleday and Co.
• McPeak, D., Pincus, K. V., & Sundem, G. L. (2012). The International Accounting Education Standards Board: Influencing global accounting education. Issues in Accounting Education, 27(1), 743–750.
• Mert, H. (2020). Lisans düzeyinde muhasebe eğitiminin yeterliliğine yönelik yeminli mali müşavirler üzerinde bir araştırma. Mali Çözüm, 30(158), 103–120.
• Öztürk, S., & Kutlu, H. A. (2017). Muhasebe eğitiminde teknoloji kullanılmasına öğrencilerin bakışı: Kafkas Üniversitesi’nde bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(2), 781–799.
• Şahin, O. N. (2022). Meslek perspektiflerinden muhasebe ve denetim: Seçilen ülkeler üzerinde bir araştırma. Alanya Akademik Bakış Dergisi, 6(1), 1653–1671.
• Tosunoğlu, B., & Cengiz, S. (2020). Türkiye’de muhasebe eğitimi: Lisans müfredatının incelenmesi ve gelişmeler kapsamında değerlendirilmesi. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi (JEBPIR), 6(2), 194–214.
• Yıldız, F., & Durak, G. (2011). Üniversitelerde verilen muhasebe eğitiminin Kırklareli yöresi’nde faaliyet gösteren küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin beklentilerini karşılama düzeyinin incelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak.
• Yılmaz, A. (2019). Türkiye’de verilen muhasebe eğitiminin Uluslararası Muhasebe Eğitimi Standartlarını karşılama düzeyi: Akademisyenler ve meslek mensupları üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun.
• Zaif, F., & Karapınar, A. (2002). Muhasebe eğitiminde değişim ihtiyacı. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (3), 111–134.
• Zaif, F., & Ayanoğlu, Y. (2007). Muhasebe eğitiminde kalitenin arttırılmasında ders programlarının önemi: Türkiye'de bir inceleme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 115–136.