Matematiksel Problem Çözme ve Unsurları ile İlgili Lisansüstü Araştırmaların İncelenmesi: Bir Tematik Analiz Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 34 - 50, 12.12.2022

Ebru Ergül , Yasemin Alp Mustafa Doğan

Öz

Bu araştırmanın amacı 2017-2021 yılları arasında, Türkiye’deki lisansüstü öğrenim düzeyinde matematiksel problem çözme alanında yapılan tez çalışmalarının belirli ölçütler açısından incelenmektir. Bu amaçla “matematik ve problem”, “matematik ve problem çözme” ve “problem çözme” anahtar kelimeleri kullanılarak YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından 90 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Ulaşılan tezlerin betimsel ve içerik analizleri yapılmıştır. Tezlerin incelenmesinde araştırmacılar tarafından oluşturulan tematik analiz matrisi kullanılmıştır. İnceleme sonucunda ortaya çıkan bulgular tablolar halinde frekans değerleri ile birlikte paylaşılmıştır. Ayrıca bulguları açıklayıcı birtakım yorumlar yapılmış ve yorumlar içerisinde yüzdelik değerlere yer verilmiştir. Araştırma sonuçları lisansüstü düzeyde matematiksel problem çözme alanında yapılan en fazla çalışmanın yüksek lisans tezi olduğunu; bu alanda yapılan lisansüstü çalışmaların son yıllarda azaldığını göstermiştir. Araştırmaların çoğunun temel amacının değişkenler arası ilişkileri incelemek olduğu tespit edilmiştir. Matematik öğretim programına göre tüm öğrenme alanlarının çalışmalara konu edildiği ve en çok izlenen yolun nicel yöntemler olduğu bulunmuştur. Ağırlıklı olarak ortaokul öğrencilerinin katılımcı olarak seçildiği, araştırma verilerinin genellikle test-ölçek, ölçek-envanter, görüşme-test ve görüşme-envanter gibi iki tür ölçme aracı kullanılarak toplandığı tespit edilmiştir. Değişkenler arası ilişkilere odaklanan araştırmaların sonuçlarının pozitif ilişkiyi işaret ettiği görülmüştür. Matematiksel problem çözme alanındaki yeterlilik düzeyine odaklı çalışmaların sonuçları katılımcıların net bir durumu yansıtır özellikte olmadığını göstermiştir. Bağımsız bir değişkenin problem çözme ve unsurları üzerinde etkisini tespit etmeye yönelik yapılan çalışmaların sonuçlarında ise bağımsız değişkenlerin etkili olduğu bulunmuştur. Tezlerin büyük bir çoğunluğu hem kendi sonuçları hem de ileri araştırmalar için öneriler sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Lisansüstü tezler, matematiksel problem çözme, tematik analiz

Investigation of Postgraduate Theses on Mathematical Problem Solving: A Thematic Abstract Analysis Study

Öz

The study aims to investigate postgraduate theses on mathematical problem-solving between 2017 and 2021 years in Turkey in terms of certain criterions. Keywords of “mathematics and problem”, “mathematics and problem-solving” and “problem-solving” were used for the literature review. A total of 90 theses were attained from YOK National Theses Center. The theses were analysed by using descriptive and content analyses. During the analyzing process, researchers used a thematic analysis matrix. The findings were given frequency values in the table. In addition, some interpretations were made to explain the findings and percentage values were included in the interpretations. The findings show that most of the studies done in mathematical problem solving are master’s thesis. The findings also reveal that postgraduate studies have decreased in recent years. It has been determined that main purpose of most of the studies was to examine the relationships between variables. It was also found that many learning areas of the mathematics curriculum were included in the studies. The researchers primarily preferred quantitative methodology. It was determined that secondary school students were dominantly selected as participants, and the research data were generally collected by using two different types of measurement tools, such as test-scale, scale-inventory, interview-test and interview-inventory. It was seen that the results of the studies focusing on the relationships between the variables indicated a positive relationship. The results of studies focused on the level of proficiency in mathematical problem solving shown that the participants did not reflect a clear situation. In the results of studies conducted to determine the effect of an independent variable on problem solving and its elements, it was found that independent variables were effective. The majority of reviewed thesis presented some suggestions for both their own findings and further researches.

Anahtar Kelimeler

Mathematical problem-solving, postgraduate theses, thematic analysis