SINIF ÖĞRETMENLERİ VE ÖĞRETMEN ADAYLARININ TEKNOLOJİK PEDAGOJİK ALAN BİLGİLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 208 - 232, 29.12.2023

Ahmet Seydi Açıkgöz , Mücahit Köse

https://doi.org/10.31798/ses.1389056

Öz

Araştırma sınıf öğretmenleri ve öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya 2021-2022 Eğitim öğretim yılında Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde görev yapan 212 sınıf öğretmeni ile iki üniversitede sınıf öğretmenliği 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören 295 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmanın örneklem seçiminde zaman, emek ve ulaşılabilirlik açısından kolaylık sağladığı için amaçlı örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri kişisel bilgiler formu ve teknolojik pedagojik alan bilgisi ölçeği ile toplanmıştır. Veriler Jamovi 2.3.28 programı ile analiz edilmiştir. Analizde normallik testi ile çarpıklık basıklık katsayılarına bakılmış, normal dağılım göz önüne alınarak iki değişkenli durumlarda bağımsız t-testi, 3 ve daha fazla değişkenli durumlarda one way anova ve post hoc testleri aracılığıyla analizler gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi sonucunda TPAB’ın tüm alt boyutlarında mesleki deneyim değişkenine göre sınıf öğretmenlerinin benzer düzeyde oldukları görülmüştür. Sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmen adaylarının TPAB boyutlarından TB, AB, PB, TAB ve PAB alt boyutlarında benzer oldukları belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin TPAB alt boyutlarında cinsiyet değişkenine göre TB alt boyutunda erkek sınıf öğretmenlerinin kadınlardan daha iyi düzeyde oldukları diğer alt boyutlarda ise kadın ve erkek öğretmenlerin benzer olduğu belirlenmiştir. Benzer biçimde sınıf öğretmeni adaylarının TPAB alt boyutlarında cinsiyet değişkenine göre TB alt boyutunda erkek sınıf öğretmenlerinin kadınlardan daha iyi düzeyde oldukları diğer alt boyutlarda ise kadın ve erkek öğretmenlerin benzer olduğu belirlenmiştir. Sınıf öğretmeni adaylarının TPAB boyutlarında akademik ortalama değişkenine göre tüm alt boyutlarda da benzer düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmeni adaylarının TPAB alt boyutlarında sınıf düzeyi değişkenine göre TB alt boyutunda benzer düzeyde diğer boyutlarda ise 4. Sınıf öğretmen adaylarının daha iyi düzeyde oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Teknolojik pedagojik alan bilgisi, sınıf öğretmeni, öğretmen adayı

Kaynakça

• Açıkgöz, B. (2022). Sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin epistemolojik inançları ile teknolojik pedagojik alan bilgileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Açıkgül, K. & Aslaner, R. (2015). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının TPAB güven algılarının incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 118-152.
• Altunoğlu, A. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) düzeyleri ve teknolojiye yönelik tutumlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Aşılıoğlu, H. (2019). Öğretmen ve öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi öz güvenlerinin ve bilgisayar kullanımına yönelik öz yeterliklerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Avcı, T. & Ateş, Ö. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgilerine yönelik algıları üzerine bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (1), 19-42. DOI: 10.19171/uefad.323375.
• Azgın, A.O. & Şenler, B. (2017). İlkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(11), 47-64.
• Bağdiken, P. (2017). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi özgüven düzeylerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Aydın Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversiteleri, Sosyal Bilimler Enstitüleri, İstanbul.
• Bal, M.S. & Karademir, N. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) konusunda öz-değerlendirme seviyelerinin belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 (34), 15-32. DOI: 10.9779/PUJE468.
• Bal, A. P. & Bedir, S. G. (2020). Matematik öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgi düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Educational Studies in Mathematics, 7(3), 198-213.
• Basalla, G. (1988). The evolution of technology, Cambridge University Press.
• Bilgen, S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimine ilişkin teknolojik pedagojik alan bilgileri ile teknopedagojik eğitim yeterlilikleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Burmabıyık, Ö. (2014). Öğretmenlerin teknolojik pedagojik içerik bilgilerine yönelik öz-yeterlilik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yalova ili örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Büyüköztürk, Ş. vd. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (28. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Canbolat, N. (2011). Matematik öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgileri ile düşünme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Cohen J. (1988). The analysis of variance. In Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (second ed.). Lawrence Erlbaum Associates, 274-87
• Coşkun, H. (2014). Primary and Turkish teachers’ usage of audio- visual materials in Turkish lessons and the factors ınfluencing their usage, International Journal of Language Academy, 2 (4), 333-347.
• Creswell, J.W. (2012). Educational Research: Planning, Conducting and Evaluating Quantitativeand Qualitative Research. (4th ed.). Boston: Pearson.
• Çam, E. (2017). İlköğretim öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) düzeylerinin yaşam boyu öğrenme, özyeterlik düzeyleri ve hizmet içi eğitim gereksinimleri açısından incelenmesi: Muş/Bulanık örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya.
• Çam, E., & Saltan, F. (2019). İlköğretim öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgileri ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 1196-1207 doi:10.17051/ilkonline.2019.611468.
• Çiğilli, E. (2020). Sınıf öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi ile 21. Yüzyıl öğreten becerileri algı düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çanakkale.
• Daşdemir, S. (2021). Sınıf öğretmenlerinin dijital eğitime ilişkin görüşleri ile teknolojik pedagojik alan bilgisi algılarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Demir, T. & Durdukoca, Ş. (2018). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına devam eden öğrencilerin teknolojik pedagojik alan bilgilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(2), 1253-1275.
• Demirezen, S. & Keleş, H. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin teknopedagojik alan bilgisi yeterliliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 4 (1), 131-150. DOI: 10.38015/sbyy.750007.
• Doğan, F. (2019). Öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) düzeyleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Doğru, E. & Aydın, F. (2017). Coğrafya öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi ile ilgili yeterliliklerinin incelenmesi. Journal of History Culture and Art Research, 6(2), 485-506.
• Doğru, E. & Aydın, F. (2018). Coğrafya öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) hakkındaki düşünceleri ve bunu kullanma durumları, Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 88-100.
• Döner, K. (2022). Sınıf eğitimi öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik içerik bilgileri ve uzaktan eğitime ilişkin tutumlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Giresun.
• Erzengin, N. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Güder, O. (2018). Sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri dersine yönelik teknolojik pedagojik alan bilgisi öz güven algılarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Harris, J., Mishra, P. & Koehler, M. (2009). teachers’ technological pedagogical content knowledge and learning activity types: curriculum- based technology ıntegration reframed, Journal of Research on Technology in Education, 41 (4), 393-416.
• İçli, G. (2021). Öğretmen adaylarının pedagojik-epistemolojik inanç sistemleri ile teknolojik pedagojik alan bilgisi yapılarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Kabaran, H. & Aykaç, N. (2018). Öğretim elemanlarının teknolojik pedagojik alan bilgilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Örneği. Yükseköğretim Dergisi, 8(3), 322-333.
• Karalar, H. & Aslan Altan, B. (2016) Sınıf öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi yeterliklerin ve öğretmen özyeterliklerinin incelenmesi, Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 5 (5), 15-30. DOI: 10.30703/cije.321422.
• Kaya, S. & Dağ F. (2013). Sınıf öğretmenlerine yönelik teknolojik pedagojik içerik bilgisi ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 291-306.
• Kaya, M.T. & Yazıcı, H. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin teknopedagojik eğitim yeterliklerine ilişkin görüşleri, Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 105-136. http://dx.doi.org/10.29157/etusbe.124.
• Kılıçkeser, M. (2019). İlköğretim öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgileri (TPAB) ile öğretim teknolojilerine yönelik tutumları arasındaki ilişki (Akyazı örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Kıylık, D. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) seviyelerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Koehler, M. J. & Mishra, P. (2008). Introducing TPCK. AACTE committee on ınnovation and technology (Ed.), Handbook of Technological Pedagogical Content Knowledge (TPCK) for Educators, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, 3-29.
• Koehler, M. & Mishra, P. (2009). What is technological pedagogical content knowledge (TPACK)? Contemporary issues in technology and teacher education, 9(1), 60-70.
• Koehler, M., Mishra, P., Akçaoğlu, M. & Rosenberg, J.M. (2013). The technological pedagogical content knowledge framework for teachers and teacher educators, ICT Integrated Teacher Education: A Resource Book, 2-7.
• Kula, A. (2015). Öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) yeterliliklerinin incelenmesi: Bartın Üniversitesi örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 395-412
• Meriç, G. (2014). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPABGÖ) konusunda özgüven seviyelerinin belirlenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(2), 352-367.
• Mutluoğlu, A. & Erdoğan, A. (2016). İlköğretim matematik öğretmenlerinin öğretim stili tercihlerine göre teknolojik pedagojik alan bilgi (TPAB) düzeylerinin incelenmesi. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(10), 102- 126.
• Öztürk, E. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgilerinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2),223-228.
• Pamuk, S., Ergun, M., Cakir, R., Yilmaz, H. B., & Ayas, C. (2015). Exploring relationships among TPACK components and development of the TPACK instrument. Education and Information Technologies, 20(2), 241-263.
• Shittu, N.A. & Shittu, A. J. K. (2014). Evaluating the ımpact of technology ıntegration in teaching and learning, Malaysian Online Journal of Educational Technology, 2 (1), 23-29.
• Shulman, L. S. (1986). Those Who Understand: Knowledge Growth. Teaching.Educational Researcher, 75. 2, 4-14.
• Shulman, L. (1987). Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard educational review, 57(1), 1-23.
• Şimşek, Ö. (2016). Öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi öz- yeterliklerinin uluslararası eğitim teknolojisi standartları (ISTE-t 2008) bağlamında incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Timur, B. & Erzengin, N. (2019) Fen bilimleri öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi, Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4 (2), 101-129.
• Tokmak, H. S., Konokman, G. Y. & Yelken, T. Y. (2013). Mersin üniversitesi okul öncesi öğretmen adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) özgüven algılarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 35-51.
• Türkyılmaz, T. (2018). Öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) düzeylerinin öğrenme stratejileri ve düşünme stilleri açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Amasya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Amasya.
• Usta. B. (2021). Sınıf öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) ve hizmetiçi eğitim durumlarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, M.U. (2020). Sınıf öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi ile mesleki profesyonelliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yiğit, E. Ö. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığı düzeylerinin ve teknoloji ile bütünleştirilmiş sosyal bilgiler öğretimine yönelik görüşlerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi İstanbul.
• Yusufoğlu, A. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi yeterliliklerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Trabzon Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Trabzon.
• Yüngül, Y. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi yeterlilikleri ile teknoloji kullanım niyetleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.