A Study On The Course Of Cinema In Mardin

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 1, 9 - 42, 30.03.2021

Yektanurşin Duyan

https://doi.org/10.32001/sinecine.778131

Cited By: 4

Öz

Cinema started to widespread in Anatolia after the Second Constitutional. It became an important cultural element in the social field with the Halkevi cinemas after the proclamation of the Republic. In this study, the phenomenon of cinema in Mardin between the years of 1960-1975 will be evaluated over the movie theathers, exhibition and movie-going experiences of the period. In this context, firstly, the date of the first movie screening and movie theather in Mardin will be find out. Secondly, the number of movie theaters opened in the following years, their technical and ergonomic conditions, the interest of Mardin people in cinema will be examined. Finaly, the films that watched, the news of local cinema and the place of the cinema in daily life will be analyzed.

Anahtar Kelimeler

New Cinema History, Cinema in Provincial, History of Mardin Cinema, Movie Theaters in Mardin, Mardin Local Press

SİNEMANIN MARDİN'DEKİ SEYRİ: SİNEMA, ŞEHİR VE SEYİR

Öz

İkinci Meşrutiyet sonrası Anadolu’da yaygınlaşmaya başlayan sinema, Cumhuriyet’in ilanından sonra Halkevi sinemaları ile toplumsal alanda önemli bir kültür öğesi haline gelir. Çalışmada 1960-1975 yılları arasında Mardin’de sinema olgusu, sinema salonları, gösterilen filmler ve dönemin seyir pratikleri üzerinden değerlendirilecektir. Bu bağlamda Mardin’deki ilk film gösteriminin tarihi ve ilk sinema salonunun hangisi olduğu tespit edildikten sonra ileriki yıllarda açılan sinema salonlarının sayısı, teknik ve ergonomik durumları, Mardinlilerin sinemaya karşı ilgileri, izlenen filmler, yerel sinema haberleri ve sinemanın gündelik hayattaki yeri incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Yeni Sinema Tarihi, Taşrada Sinema, Mardin Sinema Tarihi, Mardin Sinema Salonları, Mardin Yerel Basını

Kaynakça

• Akbulut, H. (2014). Sinemaya Gitmek ve Seyir: Bir Sözlü Tarih Çalışması. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 2(2), 1-16.
• Akpınar, H., &Aydın, E. (2019). Artuklular’dan Günümüze Mardin’de Mûsikî Kültürü ve Mûsikîşinaslar. Turkish Academic Research Review, 4(1), 23-34.
• Aydın, H. (2008). Sinemanın Taşrada Gelişim Süreci: Konya’da İlk Sinemalar ve Gösterilen Filmler (1910–1950). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 61-74.
• Aydın, S. (2000). Mardin: Aşiret, Cemaat, Devlet. İstanbul: Tarih Vakfı.
• Beyoğlu, S. (2018). İmparatorluktan Cumhuriyete Türk Sineması 1895-1939, İstanbul: Dergah.
• Boran, T. (2015). Erken Cumhuriyet Döneminde Taşrada Sinema Seyri: Çankırı Örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 41, 257-276.
• Coş, N. (1969). Türkiye’de Sinemaların Dağılışı, As Akademik Sinema, 2, 19-26.
• Çam, A. (2018). 1960-1975 Yılları Arasında Adana’da Filmcilik ve Sinemacılık İşi. Galatasaray Üniversitesi İleti-ş-im Dergisi, 28, 9-41.
• Çam A. & Şanlıer, İ (2019a). Toros Yayla Köylerinde Sinema Deneyimleri: Modernlik, Şehir, Sinema ve Seyirci İlişkilerine Dair Bir Soruşturma. Sinefilozofi, Özel Sayı, 415-436.
• Çam A. ve Şanlıer, İ. (2019b). Çukurova’da 1960-1980 Dönemi Sinema Pratiklerinin Özel Bir Örneği: Yörük Filmleri. Sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 10/2, 291-320.
• Çeliktemel-Thomen, Ö. (2016). Müderris Sinema: Erken Cumhuriyet Türkiye’sinde Sinemayla Eğitim Misyonu. D. Bayraktar (Haz.), Türk Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler, Cilt 12 içinde (s. 253-278). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Çiçek, R. (1997). Ankara Hükümeti’nin Dünya’ya Açılan Kapısı İnebolu-Ankara Yolu, Atatürk Yolu, (5)20, 399-413.
• Ertaylan, A. (2013). Yeşilçam Döneminde Van'ın Sinema Kültürü. Electronic Turkish Studies, (8)8, 1839-1857.
• Ertürk, E. B., & Arslan, B. (2019). Safranbolu'da Sinemanın Gelişim Süreci: Özer Sineması. History Studies, 11(5), 1539-1554.
• Gökmen, E. & Gür, H. (2017). Yazlık Açık Hava Sinemaları: Sinema Mekanlarının Sosyal Bir Alan Olarak İşlevleri. Erciyes İletişim Dergisi, 5(2), 2-18.
• İlbuğa, E. U. (2017). 1960-1970’li Yıllarda Kent ve Taşra Karşıtlığında Türkiye’de Kadınların Sinema İzleme Pratikleri Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 45, 388-402.
• Kaya, D. (2017). Eski İzmir Sinemaları ve Yıldız Sineması: Mekân, Toplum, Seyir. Sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 8(2), 93-138.
• Liman, A. S. (2014). Gaziantep’te Sinema, Seyir ve Seyirci (1923-1980). İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 47, 97-124.
• Maltby, R. (2011). New Cinema Histories, Maltby, R., Biltereyst, D. ve Meers P. (Ed.), Explorations In New Cinema History: Approaches And Case Studies, (s. 3-41). Wiley-Blackwell: UK.
• Mardin Cumhuriyetten Önce ve Sonra: Halkevi Broşürü (1938), İstanbul, Resimli Ay.
• Mayne, J. (1993). Cinema and Spectatorship. New York: Routledge. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=TvOIAgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq=Cinema+and+Spectatorship&ots=RHUThiI60N&sig=lm_JUcyY2wANuR3jSczGAxzLHdY&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false (Erişim Tarihi: 2 Ağustos 2020).
• Özer, S. (2014). Türkiye’de Trahomla Mücadele (1925-1945). Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 54(2), 121-152
• Özkan, A. (1935). C.H.F. Mardin Halkevi Broşürü, Mardin, Ulus Sesi Basımevi:Mardin.
• Öztürk, S. (2013). Türkiye'de Sinema Mekânlarını Sözlü Tarih Üzerinden Anlamak. Milli Folklor, 25(98), 19-31.
• Şahin, D. (2019). Modern Mimarlık Mirası Yapılarında Koruma ve Yeniden Kullanım Önerisi: Diyarbakır Dilan ve Site Sineması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Şanlıer, İ. & Çam, A. (2019). Adana Sinema Tarihinden Kadınların Seyir Deneyimine Dair Fragmanlar. Kültür ve İletişim, 44, 63-94.