Sinema-Mimarlık Arakesitinde Bir Mekana Dokunmak: Sine-Tasarım Atölyesi

Yıl 2019, Özel Sayı (1) Mayıs 2019, 26 - 52, 10.05.2019

Asu Beşgen , Şölen Köseoğlu

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.516445

Cited By: 5

Öz

Sinemanın icadıyla başlayan sinema mimarlık
ilişkisine bakıldığında, iki sanat dalının birbirinden etkilendiği açıktır. Bu
etkileşim, sadece sinemanın mimarlığa etkisi şeklinde olmayıp, mimarlığın
sinema tarafından kullanılmasını, doğal bir sonuç olarak da mimarlığın farklı
ölçeklerde sinemadan kendine geri besleme sağlamasını beraberinde getirmiştir.
Bu nedenle yapılan her filmin gerek görsel, gerek düşünsel olarak mimarlığa katkı
sağlayacak bilgiyi içinde barındırdığı ve mekanın hem tasarlanması hem de
algılanması konusunda bir tartışma zemini oluşturduğu söylenebilir. Tasarım
yöntemleri ve mekan algısı açısından örtüşen bu iki alanın interdisipliner
olarak tartışılması, mekanı, sinemanın tanımladığı sanal gerçeklikler üzerinden
algılamaya alışkın bir kuşağa ait olan tasarım öğrenicilerine, mimari mekana
yaklaşımları açısından katkılar sağlamaktadır. Mekanın tasarlanması, temsiliyet
araçları ile yeniden üretilmesi ve ifadesi bağlamında sinema ile yakın ilişki
kurulması önemlidir.

Sinema ve mimarlık ilişkisinden hareketle,
bu çalışma, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mimarlık Bölümü, Lisans ve
Lisansüstü Programları kapsamındaki “Sinema ve Mimarlık” dersinin, Yıldız
Teknik Üniversitesi bünyesinde gerçekleştirilen “Mimari Tasarım Eğitimi:
Bütünleşme 2”
konulu Ulusal Sempozyum kapsamında lisans düzeyindeki bir atölye çalışması
aracılığıyla, farklı bir ölçekte ve farklı bir bakış açısıyla yeniden
yorumlanmasını içermektedir.

Atölye kurgusu; öğrenicilere sinema-mimarlık
ilişkisi hakkında anlatımların tarihsel bir perspektiften aktarılması,
öğrenicilerin izlenen filmle ilgili tartışmalar üzerinden mekana dair soyut
kavramlar üretmeleri, kendi mekan tanımlarını yaparak tanımları mekan
tasarımlarına dönüştürmeleri biçiminde gerçekleşmiştir. Çalışmanın üst amacı
olan; öğrenicilere sanatla yaşamı uzlaştıran öğretinin kazandırılması
aracılığıyla soyut düşünme becerisinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu
bağlamda, düşünsel bir temeli olan tasarım üretiminin kavramlar üzerinden
kurgulanması, tasarım fikirlerinin sinema ve mimarlıkta mekan kurgusu
aracılığıyla geliştirilmesi, bir film üzerinden yeni ve özgün mekan
tasarımlarının yapılması, öğrenicilerin kendilerini geleneksel eğitim ortamı
dışında özgürce ifade edebilmelerinin atölye aracılığıyla desteklenmesi
çalışmanın alt hedefleri arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Mimarlık, Etkileşim, Mekan, Tasarım, Atölye

Kaynakça

• Aktulum, Kubilay. (2018). Sinema ve Metinlerarasılık: Filmlerarası Etkileşimler ve Aktarımlar. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Baysan Serim, Işıl. (2014). Mimarlık ve Sinema İttifakının Soykütüğü Üzerine. Betonart. 41.
• Beşışık, Gökçe. (2013). Sinema ve Mimarlıkta Mekan Kurgusu ve Kavrayışı. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Boelen, Jan, Botha, Nadine ve Sacchetti, Vera. (2018). Okullar Okulu: Bienalden Şüphelenmek, Tasarımdan Şüphelenmek. Kolektif, Öğrenme Biçimi Olarak Tasarım: Okullar Okulu Okumaları. İstanbul: İstanbul Kültür Sanat Vakfı.
• Bozkurt, Nejat. (1995). Sanat ve Estetik Kuramları. İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Buñuel, Luis. (1996). Introduction. Dietrich Neumann (Ed.), Film Architecture: Set Designs from Metropolis to Blade Runner. Munich: Prestel-Verlag.
• Doğanay, Ahmet. (2002). Yaratıcı Öğrenme. Ali Şimşek (Ed.), Sınıfta Demokrasi. Üçüncü Basım. Ankara: Eğitim Sen Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası.
• Dostoğlu, Sibel. (1981). Tarih, Mimarlık Tarihi ve Bazı Kavramlar. Mimarlık, 81/3.
• Eğitim Sen Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası Genel Merkezi Kadın Sekreterliği. (2017) Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, (Yayınlamamış eğitim notları). Ankara.
• Ertürk, Selahattin. (1997). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan.
• Fisher, Robert. (1995). Teaching children to think. London: Stanley Tornes.
• Frampton, Daniel. (2013). Filmozofi: Sinemayı Yepyeni Bir Tarzda Anlamak İçin Manifesto. Çeviren: Cem Soydemir. İstanbul: Metis Yayınları.
• Freire, Paulo. (1995). Ezilenlerin Pedagojisi. Çevirenler: Dilek Hatlatoğlu ve Erol Özbek. İkinci Basım. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• İnce, Tahsin, Erbil. (2007). Mimarlık Sinema İlişkisinin Sokak Mekanı Üzerinden İncelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Kreber, Carolin. (Ed.) (2009). The University and its Disciplines: Teaching and Learning Within and Beyond Disciplinary Boundaries. New York, N.Y. : Routledge.
• Lefebvre, Henri. (2014). Mekanın Üretimi. Çeviren: Işık Ergüden. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Lury, Karen ve Massey, Doreen. (1999). Making Connections, Screen 40/3.
• Mimari Tasarım Eğitimi: Bütünleşme. (2011). http://www.mteus.yildiz.edu.tr/index.htm Son erişim tarihi: 28.12.2018.
• MOSAV Mimarlık Okulları Sayısal Veritabanı, (2018). Mimarlık Bölümleri. http://mobbig.mo.org.tr/mosav/index.cfm?PgID=10 Son erişim tarihi: 08.12.2018.
• Pallasmaa, Juhani. (2001). The Architecture of Image: Existential Space in Cinema, Helsinki: Rakennustieto.
• Pallasmaa, Juhani. (2008). Sinema ve Mimarlık. Çeviren: Ilgın Külekçi. Derya Karadağ (Ed.) http://v3.arkitera.com/g143-sinema-ve-mimarlik.html?year=&aID=2621 Son erişim tarihi: 28.12.2018.
• Şimşek, Ali. (2002). Özgürlükçü Öğrenme. Ali Şimşek (Ed.), Sınıfta Demokrasi. Üçüncü Basım. Ankara: Eğitim Sen Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası.
• Soygeniş, Sema. (2006). Mimarlık Düşünmek Düşlemek. İstanbul: Yem Yayınları.
• Tanyeli, Uğur. (2001). Sinema ve Mimarlık: Temsiliyet Nesnenin Temsili Sanatın Sanallıkla İfadesi. Arredamento Mimarlık. 11/66.
• Thomas, Emma ve Nolan, Christopher (Yapımcı), Nolan, Christopher (Yönetmen). (2010). Inception [Sinema Filmi]. ABD: Warner Bros. Pictures.
• Trujillo, Frank. (1999). Öğrencilerime Mektup. Çeviren: Ali Şimşek. Eğitim ve Yaşam, 15.
• Yorgancıoğlu, Derya. (2011). Mimari Tasarım Eğitiminde Disiplinler Arası İşbirliğinin Önemi: Tarihsel Arka Planın Yeniden İnşası. Mimari Tasarım Eğitimi: Bütünleşme 2 Ulusal Sempozyumu. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi. https://www.researchgate.net/profile/Derya_Yorgancioglu/publication/275463767_MIMARI_TASARIM_EGITIMINDE_DISIPLINLER_ARASI_ISBIRLIGININ_ONEMI_TARIHSEL_ARKA_PLANIN_YENIDEN_INSASI/links/553d1a520cf245bdd76ab677/MIMARI-TASARIM-EGITIMINDE-DISIPLINLER-ARASI-ISBIRLIGININ-OeNEMI-TARIHSEL-ARKA-PLANIN-YENIDEN-INSASI.pdf Son erişim tarihi: 22.12.2018.
• Zevi, Bruno, Barry, Joseph A. ve Gendel, Milton. (1957). Architecture as Space: How to Look At Architecture. New York: Horizon Press.