Kış Uykusu’nda Hınç ve Felsefi Bağlantıları

Year 2025, Issue: 19, 179 - 195, 26.06.2025

Ahmet Oktan , Can Murat Demir

https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.1572659

Abstract

Bu çalışma, Nuri Bilge Ceylan’ın Kış Uykusu filmini, Friedrich Nietzsche, Max Scheler gibi düşünürlerin kavramsallaştırdığı, karamsar ve hastalıklı bir ruhsal duruma tekabül eden, ressentiment kavramı bağlamında, felsefi bir yaklaşımla incelemektedir. Filmlerinde genel olarak orta sınıftan insanların içsel dünyalarının çelişkilerini, içinde bulundukları toplumsal bağlama ilişkin deneyimledikleri uyuşmazlıkları bir tür yabancılaşma biçiminde kuran Ceylan, bu filmde de sözü edilen yabancılaşmayı çeşitli başarısızlıklar, kin, nefret gibi karamsar temalarla bağlantılı olarak tasarlamaktadır. Bu kapsamda, filmin ana karakterleri olan Aydın, eşi Nihal ve kız kardeşi Necla’yı merkeze alan bu incelemede, bu karakterler arasındaki ilişkilerin gerilimli doğası ve çevrelerindeki insanlara karşı tutumları, hınç (ressentiment) ile olan bağlantıları ekseninde tartışılmaktadır. Filmde bu üç karakterin kötücül ilişki kurma biçimlerinin filmin ana izleğini oluşturduğu görülmektedir. Karakterlerin birbirleri ve diğer insanlarla bitmeyen hesaplaşmaları, karşılıklı varoluşsal mücadelelere dönüşmekte ve içsel dünyalarına ilişkin çeşitli problemler bu mücadelelerde yüzeye vurmaktadır. Çalışma, filmin karakterlerini kuran asıl unsurun, hınç olduğu savından hareket etmekte karakterlerin birbirleri ve etraflarındaki insanlarla olan ilişkilerini ve kendilerini inşa etme stratejilerini hıncın görünürleştiği alanlar olarak tartışmaktadır.

Keywords

Kış Uykusu , Ressentiment , Efendi-Köle Diyalektiği , Nuri Bilge Ceylan , Sinema felsefesi.

Ethical Statement

Yazarlar herhangi bir çıkar çatışması olmadığını beyan ederler.

Supporting Institution

Çalışmaya herhangi bir finansal destek yoktur.

Thanks

Teşekkür açıklaması yoktur.

References

• Aydın, M. (2016). Hınç Üzerine. Doğu Batı Dergisi, 19(77), 137-148.
• Aymaz, G. (2018). Kötü Dünyanın Tasviri -Üçüncü Dünya Modernizmi ve Kış Uykusu. Intermedia International E-Journal, 5(8), 1-11.
• Aytaç, S., Göl, B., Yücel, F. (2014). Nuri Bilge Ceylan’la Kış Uykusu Üzerine. https://altyazi.net/soylesiler/nuri-bilge-ceylanla-kis-uykusu-uzerine/. (Erişim: 27.06.2024).
• Baki, Z. (2021). “Kış Uykusu” Filminde Güç İstenci ve Yalnızlık. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi (INIJOSS), 10 (1), 208-215.
• Bazin, A. (2011). Sinema Nedir? (Çev. İbrahim Şener). İstanbul: Doruk Yayınları.
• Benim Sanatım/Nuri Bilge Ceylan. https://www.youtube.com/watch?v=XuuUweXlpX4. (Erişim: 10.08.2024)
• Benjamin, W. (2020). Teknik Olarak Yeniden Üretilebilirlik Çağında Sanat Eseri. (Çev. Ogün Duman). İstanbul: Can Yayınları.
• Berkes, N. (2023). Türkiye'de Çağdaşlaşma (A. Kuyaş, Der.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste. Harvard University Press.
• Camus, A. (1997) Sisifos Söyleni, (Çev. T. Yücel). İstanbul: Can yayınları.
• Ceylan, N. B. (Yönetmen). (2014). Kış Uykusu [Sinema Filmi]. Türkiye: NBC Film.
• Daldal, A. (2018). Ceylan’s Winter Sleep: From Ambiguity to Nothingness. CINEJ Cinema Journal, 6(2), 181–199. https://doi.org/10.5195/cinej.2017.180
• Deleuze, G. (2000). Cinema 2: The Time-Image, (Trans. by Hugh Tomlinson & Robert Galeta). The Athlone Press.
• Diken, B., Gilloch, G., Hammond. C. (2017). Nuri Bilge Sineması Türkiyeli Bir Sinemacının Küresel Hayal Gücü, (Çev. A. N. Bingöl). İstanbul: Metis Yayınları
• Duman, Ş., & Beşgen, A. (2021). Sinemada Mekân-Karakter Özdeşleyimi Üzerine Bir İdeoloji: Kış Uykusu Filmi. D. Yıldırım, E. Haspolat, H. Sağlam, & S. C. Beritan (Dü) içinde, Mekânı düşünmek, 181-200.
• Erkal, K. (2023). Türk Sinemasında Taşralı-Kentli Sunumu: Nuri Bilge Ceylan’ın Kış Uykusu Filmi Örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 10(2), 819-844. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1162938
• Gezgin, E., & Canbolat, A. A. (2019). On Boredom in Winter Sleep. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 9(18), 68-85.
• Gürbilek, N. (2004). Kötü Çocuk Türk. İstanbul: Metis Yayınları.
• Hegel, G. W. F. (2015). Tinin Görüngübilimi. (Çev. Aziz Yardımlı), İstanbul: İdea Yayınları.
• Karatekeli, E. (2016). Ahlakın Soykütüğü’de Hınç Duygusu. Doğu Batı Dergisi, 19(77), 181-192.
• Kesova, E. (2018). Kış Uykusu Filminde Türk Aydını İmgesi. TRT Akademi, 3(5), 164-185.
• Kılınç, B. (2019). Rus Düşüncesinin Türk Sinemasındaki İzleri: Yeraltı Ve Kış Uykusu Filmleri. Intermedia International e-Journal, 6(10), 36-47.
• Kızıldemir, G. (2016). Söyleşiler: Nuri Bilge Ceylan. Mehmet Eryılmaz (Der.). İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
• Kızılkaya, M., İçöz, F. J. (2023). ‘’Kış Uykusu” Filminin Varoluşsal Yaklaşım Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 114-122. DOI: 10.56061/fbujohs.1184573.
• Kracauer, Siegfried (2015). Film Teorisi-Fiziksel Gerçekliğin Kurtuluşu. (Çev. Ö. Çelik). İstanbul: Metis Yayınları.
• Küçükömer, İ. (2021). Düzenin Yabancılaşması “Batılaşma”. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Levinas, E. (1969). Totality and Infinity: An Essay on Exteriority (A. Lingis, Trans.). Duquesne University Press.
• Liktor, C. (2014). Bir Türkiye Alegorisi Olarak ‘Kış Uykusu’. https://altyazi.net/. (Erişim: 05.02.2024).
• Nietzsche, F. (2008). Ahlakın Soykütüğü Üstüne. (Çev. Ahmet İnam), İstanbul: Say Yayınları.
• Nietzsche, F. (2015). İyinin ve Kötünün Ötesinde. (Çev. Ahmet İnam), İstanbul: Say Yayınları.
• Nietzsche, F. (2017). Güç İstenci. (Çev. N. Epçeli). İstanbul: Say Yayınları.
• Nietzsche, F. (2021). Böyle Buyurdu Zerdüşt. (Çev. Regaip Minareci), İstanbul: Can Yayınları.
• Oktan, A., Kılıç, Y. (2018). Öznesine Yönelen Hınç: Yeraltı. 1st International Conference on Cultural Informatics, Communication & Media Studies Proceedings E-Book 3-4 May 2018, Kuşadası, Turkey.
• Öztürk, S. (2018). Sinema Felsefesine Giriş. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Pham, H.T. (2014). Breaking the Gaze: Ressentiment, Bad Faith, and the Struggle for Individual Freedom. https://summit.sfu.ca/item/13898. (Erişim: 16.05.2024)
• Platon, (2000). Devlet, (Çev. S. Eyüpoğlu, M. A. Cimcoz). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sartre, J. P. (2011). Varlık ve Hiçlik (Çev. T. Ilgaz ve G. Ç. Eksen). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Scheler, Max (2015). Hınç (Ressentiment), (Çev. Abdullah Yılmaz), İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Taburoğlu, Ö. (2016). İntikamı Alınmamış Hınçlar: Nietzsche ve Scheler. Doğu Batı Dergisi, 19(77), 65-80.
• Şahin, M. (2021). Türk Sinemasında Seküler ve Muhafazakâr Sınıf Habitusu: Yeni Türk Sinemasında Yeni Orta Sınıfların Temsili. Konya: Literatürk Academia.
• Tarkovski, A. (2008). Mühürlenmiş Zaman (Çev: F. Ant). İstanbul: Agora.
• Yardımcı, H. Ç. (2023). "Bizi Öldürmeyen Şey Güçlendirir mi?": Nietzsche’de Acı, Ressentiment ve Politika. ViraVerita, (17), 48-71. https://doi.org/10.47124/viraverita.1260579.
• Zengin, H. S. (2019). Kış Uykusu’nu Kant ve Nietzsche Etiği Çerçevesinde Düşünmek. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, (34), 49-76. https://doi.org/10.17829/turcom.471042.