Exploring the Life Experiences of Women Displaced in the Context of Forced Migration: The Case of the February 6, 2023 Kahramanmaraş Earthquake

Year 2025, Volume: 9 Issue: 1, 319 - 355, 31.05.2025

Alpaslan Çobanoğlu , Celal İnce

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1631657

Abstract

The study focuses on the difficulties faced by women who were forced to migrate after the earthquake centered in Kahramanmaraş. Specifically, it addresses the experiences of women, who are often a socially vulnerable group in disasters, within the context of forced migration, which evokes a problematic process. The research explores how the post-earthquake migration process unfolded, how women, who constitute a socially vulnerable and fragile segment, coped with the challenges of daily life, what the needs of women af-fected by the earthquake were during the disaster process, and how women emotionally experienced the compulsory migration process. Additionally, the study examines how women were received by the local population, businesses, authorities, and volunteers in the migration destination, how they adapted to the new environment, and how they recon-structed their daily lives in the post-migration period. This study, which focuses on the life experiences of women involved in the compulsory migration process after the earthquake, utilized qualitative research methods, including semi-structured interviews and purposive sampling techniques. Following content analysis, themes such as earthquake and women, being a woman in the forced migration process, adaptation of earthquake-affected women to the migration destination, and the socio-psychological and socio-economic status of women after the earthquake emerged prominently.

Keywords

Disaster , Women , Migration , Kahramanmaraş Earthquake , Disaster sociology , Earthquake

Zorunlu Göç Bağlamında Afetzede Kadınların Yaşam Deneyimlerinin Keşfi 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremi Örneği

Abstract

Bu çalışma, Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra göç etmek zorunda kalan kadınların sosyal yaşam sürecinde karşılaştıkları zorluklara odaklanmaktadır. Çalışma; özellikle afetlerde sosyal savunmasız bir grubu oluşturan kadınların afet deneyimlerini yaygın olarak problemli bir süreci çağrıştıran zorunlu göç olgusu özelinde ele almaktadır. Bu kapsamda araştırma deprem sonrası göç sürecinin nasıl gerçekleştiğini; deprem bölge-sinden göç eden, sosyal savunmasız ve dezavantajlı bir kesimi oluşturan kadınların gün-delik hayattaki zorluklarla nasıl mücadele ettiğini; depremzede kadınların deprem süre-cindeki gereksinimlerinin neler olduğunu; kadınların zorunlu göç sürecini duygusal olarak nasıl deneyimlediklerini konu edinmektedir. Ayrıca çalışmada; göç edilen bölgede kadınla-rın yerel halk, esnaf, yetkili ve gönüllüler tarafından nasıl karşılandıkları, göç edilen yere kadınların nasıl uyum sağladıkları, kadınların gündelik yaşamlarını göç sonrası süreçte nasıl inşa ettikleri ele alınmaktadır. Deprem sonrasında zorunlu göç sürecine dâhil olan kadınların yaşam deneyimlerine odaklanan bu çalışmada, nitel araştırma yöntemine başvurulmuş, yarı yapılandırılmış görüşme ve amaçlı örneklem tekniklerinden yararla-nılmıştır. Yapılan içerik analizinden sonra; deprem ve kadın, zorunlu göç sürecinde kadın olmak, depremzede kadınların göç ettikleri kente uyum, kadınların deprem sonrası sosyo-psikolojik ve sosyo-ekonomik durum temaları ön plana çıkmıştır.

Keywords

Afet , Kadın , Göç , Kahramanmaraş depremi , Afet sosyolojisi , Deprem

References

• Anderson, K. M. ve Manuel, G. (1994). Gender differences in reported stress response to the Loma Prieta earthquake. Sex Roles, 30, 725-733.
• Arabacı, Z., Hasgül, E. ve Serpen, A. (2016). Türkiye’de kadın göçmenlik ve göçün kadın sağlığı üzerine etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, (36), 129-144. https://doi.org/10.21560/spcd.77608
• Aslan, A. (2023). İlişkisel sosyoloji bağlamında Kahramanmaraş depremleri-göç-göçmetre. İnsan Hareketliliği Uluslararası Dergisi, 3(1), 66-75.
• Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
• Bozkurt, V. (2023). Depremin toplumsal boyutu. Avrasya Dosyası Dergisi, 14(1), 89-111.
• Budhathoki, S. S., Bhattachan, M., Castro-Sánchez, E., Sagtani, R. A., Rayamajhi, R. B., Rai, P. ve Sharma, G. (2018). Menstrual hygiene management among women and adolescent girls in the aftermath of the earthquake in Nepal. BMC women's health, 18, 1-8. https://doi.org/10.1186/s12905-018-0527-y
• Çalışkan, A. ve Kaya, G. (2021). Deprem sonrasındaki toplumsal dayanışma pratiklerinin sosyolojik görünümü: İzmir depremi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(32), 1052-1077. https://doi.org/10.21076/vizyoner.878817
• Cénat, J. M. ve Derivois, D. (2015). Long‐term outcomes among child and adolescent survivors of the 2010 Haitian earthquake. Depression and anxiety, 32(1), 57-63. doi: 10.1002/da.22275
• Çetin Aydın ve Aytaç, S. (2023). Depremin dezavantajlı gruplardan biri olan depremzede kadınlar üzerindeki psiko-sosyal etkisi: Nitel bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(3), 2195-2218. https://doi.org/10.30798/makuiibf.1281904
• Danış, D. (2024). Şubat 2023 Depremleri sonrası toplumsal eşitsizlikler ve göç örüntüleri. REFLEKTİF Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 517–534. https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.177
• Demirci, K. ve Avcu, T. (2021). Afet süreçlerinde kadın bireylerin yaşadığı sorunlar ve çözüm önerileri: İzmir ili örneği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 11(1), 86-105.
• Fırat, M. (2022). Deprem ve toplumsal etkileri. Tezkire Dergisi, 31(80), 47-72.
• Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş (Çev. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık. İçişler Bakanlığı. (2024). Türkiye’nin birlik ve dayanışma gücü depremle sınandı, asrın felaketi asrın dayanışmasına dönüştü! https://www.icisleri.gov.tr/, Erişim Tarihi: 04.01.2025
• IDMC. (2024). Global Report on Internal Displacement. https://api.internal-displacement.org/sites/default/files/publications/documents/IDMC-GRID-2024-Global-Report-on-Internal-Displacement.pdf
• İnce, C. (2020). Afetler çağı, afetlerin yapısal dönüşümü ve COVID-19. Turkish Studies, 15(4), 565-578. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44080
• İnce, C. (2024). The Israel war as a social disaster and the forced migration of palestinians. Toplum Ekonomi ve Yönetim Dergisi, 5(Özel), 1-18. https://doi.org/10.58702/teyd.1569619
• Kanlı, İ. B. ve Başköy, D. (2018). Küreselleşme ve Çevre Sorunları Bağlamında Göç: İklim Mültecileri. Research Journal of Politics, Economics & Management/Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(3), 39-57
• Karazincir, S. E. (2024). Deprem ve göç ilişkisi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(1), 366-383. https://doi.org/10.54688/ayd.1412380
• Kuş, E. (2012). Nicel-nitel araştırma teknikleri: Sosyal bilimlerde araştırma teknikleri: Nicel mi nitel mi?. Anı Yayıncılık.
• Merriam, S.B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (Çev. S. Turan). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Naeem, F., Ayub, M., Masood, K., Gul, H., Khalid, M., Farrukh, A. ... ve Chaudhry, H. R. (2011). Prevalence and psychosocial risk factors of PTSD: 18 months after Kashmir earthquake in Pakistan. Journal of affective disorders, 130(1-2), 268-274. doi: 10.1016/j.jad.2010.10.035
• Ökten Sipahioğlu, B. (2024). Göç ve doğal afet ilişkisi: Deprem göçü. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(1)-Deprem Özel Sayısı-, 292-313. doi: 10.54688/ayd.1375491
• Özbayram, G. G. (2018). Doğal afetler ve yerel topluluk liderleri: Balıkesir örnek olay incelemesi (Yayınlanmış Yükseklisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdemir, M. ve Tuti, G. (2023). Nitel araştırma desenleri: Metodolojik bir temellendirme. Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 11(2), 217-235. https://doi.org/10.57115/karefad.1331759
• Punch, K. F. (2016). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar (Çev. D. Bayrak, H. B. Arslan ve Z. Akyüz). Siyasal Kitrapevi.
• Sağıroğlu, A. Z., Ünsal, R. ve Özenci, F. (2023). Deprem Sonrası Göç ve İnsan Hareketlilikleri Durum Değerlendirme Raporu. AYBÜ-GPM Rapor Serisi-15
• Şeker, B. D. (2023). Doğal afetlerin göç üzerindeki etkileri: Depremler ve Türkiye. Göç Dergisi, 10(2), 173-187. https://doi.org/10.33182/gd.v10i2.875
• Tor, H. ve Güneş Yüce, T. (2023). Deprem ve Kadın. Avrasya 7th International Conference on Social Sciences March10-12, 2023 – Budapest
• Tor, H. ve Güneş Yüce, T. (2023). Deprem ve kadın. Avrasya 7th International Conference on Social Sciences March10-12, 2023, Budapest.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Seçkin Yayıncılık.