Research Article
BibTex RIS Cite

BİLİMSEL AÇIKLAMANIN TARİHSEL-FELSEFİ TEMELLERİ BAĞLAMINDA PLATON’UN İDEALAR KURAMI

Year 2018, Volume: 2 Issue: 3, 179 - 190, 12.11.2018
https://doi.org/10.30692/sisad.457509

Abstract

Açıklama insanlık için yazılı tarihin ilk dönemlerinden
itibaren önemli bir entelektüel ihtiyaç olarak görülmüştür. Açıklamanın amacı
anlamayı sağlamaktır ve anlama insan anlığının en karakteristik işlevidir.
Açıklama gerektiren sorular sormak ve bu soruları cevaplamaya çalışmak,
insanlarda gelişmiş bir eylem olan dünyayı biçimlendirme çabasının içerisindeki
entelektüel bir yaratıcılığı gerektirir. Bu yaratıcılık aslında olanı olduğu
gibi, salt bir biçimde değerlendirmek demektir. Batı’da metafizik çalışmalar
başlamadan önce, Antik Yunan’da karmaşık bir mitoloji bulunmaktaydı ve açıklama
bu mitler içinde filizlenmişti. Mitler var olanı, düzenlemekte, birleştirmekte,
tutarlı ve anlamlı kılmaktaydı. Muthos’tan, logos’a geçiş olarak mitlerden felsefeye geçiş,
kişileştirmeden veya mitleştirmeden uzak durmaktan daha köklü bir dönüşümü;
politik, dini ve sosyal bir değişimin ürünü olmaktan ziyade, kapalı bir
toplumdan tamamen uzakta entelektüel bir dönüşümü ifade eder. Açık bir topluma
doğru, gittikçe genişleyen bir zümre tarafından geçmişin değerleri görece
önemsizleştirilir ve yeni düşünceler biçimlendirilir. Düşüncede yapılan bir
devrim için önemli olan; bazı şeyleri belirleyen tarafsız, değişmeyen ve
eşitliği sağlayan bir yasa fikrinin
ortaya çıkmasıdır. Aynı olgulara ilişkin tartışma, genel ve değişmeyen yasa
ilkelerine ya da akla başvurularak yönetilmelidir. Gökyüzü ve Yeryüzündeki
dönüşümleri, düzenlilikleri tanımlayan ve bunlarla ilgili ön-deyi sağlayan
rasyonel açıklamaları arayanlar Presokratlar olmuştur. Antik Yunan
kozmolojisinde köklerini bulan felsefe, var olan şeylerin temel öğeleri içinde
mevcut olan rasyonel düzeni bularak evreni anlamaya çalışmıştır. Açıklama
kavramının çetrefilli yapısını gören ilk teorisyenler Presokratlardı, ancak bu
kavramla ilgili ilk bilinçli çalışmaya cesaret eden filozoflar Platon ve
Aristoteles olmuştur

References

  • Alfred Weber, Felsefe Tarihi, Çev. H. Vehbi Eralp, İstanbul, 1964
  • Cemal Güzel, “Platon’un Bilgi Görüşü”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2003
  • Ernst von Aster, İlkçağ ve Ortaçağ Felsefe Tarihi., Çev. Vural Okur, İm Yay., 2005
  • Jean-François Mattéı, Platon, Çev. İsmail Yerguz, Dost Kit. 2008,
  • R. J. Hankinson, Cause and Explanation in Ancient Greek, Oxford University Press, New York, 1988
  • Platon, Kratylos, Çev. Cenap Karakaya, İstanbul, 2000
  • Platon, Kharmides, Çev. Nurettin Ş. Kösemihal, MEB Yayınları, Ankara, 1965
  • Platon, Yasalar, Çev. Candan Şentuna, Saffet Babür, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2007
  • Platon, Timaios, Çev. Erol Güney, Lütfi Ay, MEB Dünya Klasikleri, 2001
  • Platon, Phaidon, Çev. H. R. Atademir, S. K. Yetkin, Ankara, 1943
  • Platon, Menon, Çev. Adnan Cemgil, Ankara, 1942
  • Platon, Devlet, Çev., S. Eyüboğlu, M. Ali Cimcoz, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1995
  • Platon, Theaitetos, Çev. Macit Gökberk, Ankara, 1945
  • Timothy Chappell, "Plato on Knowledge in the Theaetetus", The Stanford Encyclopedia of Philosophy,URL: http://plato.stanford.edu/archives/win2011/entries/plato-theaetetus
  • W. V. Quine, J. S. Jullian, Bilgi Ağı, Çev. Hadi Adanalı, Kitâbiyat, Ankara, 2011
  • David-Hillel Ruben, Explaining Explanation, Taylor and Frances Lib., 2004
  • E. L. Burge, “The Ideas as Aitiai in the Phaedo”, Phronesis, C. 16, 1971
  • C.C.W.Taylor, “Forms as Causes in the Phaedo”, Mind, C. 68, 1969
  • A. F. Ashbaugh, Plato’s Theory of Explanation, State University of New York Press, 1988
Year 2018, Volume: 2 Issue: 3, 179 - 190, 12.11.2018
https://doi.org/10.30692/sisad.457509

Abstract

References

  • Alfred Weber, Felsefe Tarihi, Çev. H. Vehbi Eralp, İstanbul, 1964
  • Cemal Güzel, “Platon’un Bilgi Görüşü”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2003
  • Ernst von Aster, İlkçağ ve Ortaçağ Felsefe Tarihi., Çev. Vural Okur, İm Yay., 2005
  • Jean-François Mattéı, Platon, Çev. İsmail Yerguz, Dost Kit. 2008,
  • R. J. Hankinson, Cause and Explanation in Ancient Greek, Oxford University Press, New York, 1988
  • Platon, Kratylos, Çev. Cenap Karakaya, İstanbul, 2000
  • Platon, Kharmides, Çev. Nurettin Ş. Kösemihal, MEB Yayınları, Ankara, 1965
  • Platon, Yasalar, Çev. Candan Şentuna, Saffet Babür, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2007
  • Platon, Timaios, Çev. Erol Güney, Lütfi Ay, MEB Dünya Klasikleri, 2001
  • Platon, Phaidon, Çev. H. R. Atademir, S. K. Yetkin, Ankara, 1943
  • Platon, Menon, Çev. Adnan Cemgil, Ankara, 1942
  • Platon, Devlet, Çev., S. Eyüboğlu, M. Ali Cimcoz, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1995
  • Platon, Theaitetos, Çev. Macit Gökberk, Ankara, 1945
  • Timothy Chappell, "Plato on Knowledge in the Theaetetus", The Stanford Encyclopedia of Philosophy,URL: http://plato.stanford.edu/archives/win2011/entries/plato-theaetetus
  • W. V. Quine, J. S. Jullian, Bilgi Ağı, Çev. Hadi Adanalı, Kitâbiyat, Ankara, 2011
  • David-Hillel Ruben, Explaining Explanation, Taylor and Frances Lib., 2004
  • E. L. Burge, “The Ideas as Aitiai in the Phaedo”, Phronesis, C. 16, 1971
  • C.C.W.Taylor, “Forms as Causes in the Phaedo”, Mind, C. 68, 1969
  • A. F. Ashbaugh, Plato’s Theory of Explanation, State University of New York Press, 1988
There are 19 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section SOSYOLOJİ/PSİKOLOJİ/FELSEFE
Authors

Süleyman Ertan Tağman 0000-0002-4277-6726

Publication Date November 12, 2018
Submission Date September 5, 2018
Published in Issue Year 2018 Volume: 2 Issue: 3

Cite

APA Tağman, S. E. (2018). BİLİMSEL AÇIKLAMANIN TARİHSEL-FELSEFİ TEMELLERİ BAĞLAMINDA PLATON’UN İDEALAR KURAMI. Stratejik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 179-190. https://doi.org/10.30692/sisad.457509
AMA Tağman SE. BİLİMSEL AÇIKLAMANIN TARİHSEL-FELSEFİ TEMELLERİ BAĞLAMINDA PLATON’UN İDEALAR KURAMI. ssad. November 2018;2(3):179-190. doi:10.30692/sisad.457509
Chicago Tağman, Süleyman Ertan. “BİLİMSEL AÇIKLAMANIN TARİHSEL-FELSEFİ TEMELLERİ BAĞLAMINDA PLATON’UN İDEALAR KURAMI”. Stratejik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 2, no. 3 (November 2018): 179-90. https://doi.org/10.30692/sisad.457509.
EndNote Tağman SE (November 1, 2018) BİLİMSEL AÇIKLAMANIN TARİHSEL-FELSEFİ TEMELLERİ BAĞLAMINDA PLATON’UN İDEALAR KURAMI. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 2 3 179–190.
IEEE S. E. Tağman, “BİLİMSEL AÇIKLAMANIN TARİHSEL-FELSEFİ TEMELLERİ BAĞLAMINDA PLATON’UN İDEALAR KURAMI”, ssad, vol. 2, no. 3, pp. 179–190, 2018, doi: 10.30692/sisad.457509.
ISNAD Tağman, Süleyman Ertan. “BİLİMSEL AÇIKLAMANIN TARİHSEL-FELSEFİ TEMELLERİ BAĞLAMINDA PLATON’UN İDEALAR KURAMI”. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 2/3 (November 2018), 179-190. https://doi.org/10.30692/sisad.457509.
JAMA Tağman SE. BİLİMSEL AÇIKLAMANIN TARİHSEL-FELSEFİ TEMELLERİ BAĞLAMINDA PLATON’UN İDEALAR KURAMI. ssad. 2018;2:179–190.
MLA Tağman, Süleyman Ertan. “BİLİMSEL AÇIKLAMANIN TARİHSEL-FELSEFİ TEMELLERİ BAĞLAMINDA PLATON’UN İDEALAR KURAMI”. Stratejik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol. 2, no. 3, 2018, pp. 179-90, doi:10.30692/sisad.457509.
Vancouver Tağman SE. BİLİMSEL AÇIKLAMANIN TARİHSEL-FELSEFİ TEMELLERİ BAĞLAMINDA PLATON’UN İDEALAR KURAMI. ssad. 2018;2(3):179-90.

22785  15895    15433     15434     15435     17587    18452        18278      18279         18453        19048