ÖRGÜTSEL YAPIYA BAĞLI STRES KAYNAKLARI VE ÖRGÜTSEL STRESİN NEDEN OLDUĞU BAŞLICA SORUNLAR

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 3, 137 - 158, 12.11.2018

Senem Altan

https://doi.org/10.30692/sisad.470420

Cited By: 12

Öz

Örgütsel stres, literatürde en çok çalışılan konulardan birisidir.
Bireyler örgütlerde belli sorumluluk ve faaliyetlerini gerçekleştirirken
sürekli olarak strese maruz kalmaktadır. Bu durum örgütler için birçok sorunu
beraberinde getirmektedir. Örgütsel stresin önlenmesi ve neden olduğu
sorunların çözülmesi için stres kaynaklarının tanımlanması oldukça önemlidir.
Bir örgütte örgütsel stres kaynakları bireylerarası ilişkiler, fiziki koşullar,
örgütsel politikalar ve örgütsel yapı şeklindedir. Örgütsel stres sonucunda
birçok sorunla karşılaşılmaktadır. Bu sorunların başında performans düşmesi
gelmektedir. Bu çalışmada örgütsel yapıya bağlı stres kaynakları ve örgütsel
stresin neden olduğu başlıca sorunlar ele alınmıştır. Bu doğrultuda örgütsel
yapıya bağlı stres kaynakları; merkeziyetçilik, aşırı uzmanlaşma, aşırı iş
yükü, ilerleme ve gelişme fırsatlarının azlığı ve bürokratik engeller; örgütsel
stresin neden olduğu başlıca sorunlar ise işe yabancılaşma, iş devamsızlığı, iş
kazaları, performans düşüklüğü, ekonomik maliyetler ve işgören devri şeklinde
irdelenmiş ve literatürle desteklenmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Örgütsel stres, örgütsel yapı

The Sources of Organizational-Related Stress and Major Problems Caused by Organizational Stress

Öz

Organization stress is one of
the most heavily studied topics in literatüre. Individuals are constantly
exposed to stress while performing certain responsibilities and activities in
organizations. This situation causes many problems for organizations. Identifying
sources of stress is very important for prevention stress and resolving the
problems caused by stress. Organizational
stress sources of an organization are interpersonal relations, physical
conditions, organizational policies and organizational structure. As a result of organizational stress, many problems arised.
The most important of these problems is poor performance. In this study, the
sources of organizational-related stress and major problems caused by
organizational stress are discussed. In this direction the sources of
organizational-related stress examined as centralization, overspecialization, overworkload,
lack of progress and development opportunities and bureaucratic obstacles, the major
problems caused by organizational stress examined as work alienation,
absenteeism, occupational accidents, poor performance, economic costs and
turnover and supported by literature.

Anahtar Kelimeler

Organizational stress, organizational structure

Kaynakça

• Abbasi Tajmal Farooq, Impact of Work Overload on Stress, Job Satisfaction, and Turnover Intentions with Moderating Role of Islamic Work Ethics, Management Studies and Economic Systems, Vol 2, No 1, 2015, 27-37.
• AbuAlRub Raeda Fawzi, Job stress, job performance, and social support among hospital nurses. Journal of nursing scholarship, Vol 36, No 1, 2004, 73-78.
• Adeyoyin Samuel Olu, Agbeze-Unazi Florence, Oyewunmi Olatundun Oluwatoyin, Adegun Adewale Isau, and Ayodele Rafiu Olabamiji, Effects of Job Specialization and Departmentalization on Job Satisfaction among the Staff of a Nigerian University Library, Library Philosophy and Practice (e-journal), 1295, 2015, 3-4.
• Akyürek Çağdaş Erkan, Toygar Ş. Anıl, Eriş Hüseyin, Top Mehmet, Buzdağının Görünmeyen Kısmı: İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Yönetsel Yansımaları. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Vol 14, No 2, 2011, 125-149.
• Altıntaş Ersin, Stres Yönetimi, Alfa Aktüel Yayınları, Ankara, 2003.
• Andrews Rhys, Boyne George A., Law Jennifer, Walker Richard M., Centralization, Organizational Strategy, and Public Service Performance, Journal of Public Administration Research and Theory, Vol 19, No 1, 2009, 57-80.
• Arıcan Kemal, Örgütsel Stres Kaynakları: Kavramsal Bir Çözümleme. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, Vol 2, No 4, 2011, 55-76.
• Artan İnci, Örgütsel Stres Kaynakları ve Yöneticiler Üzerinde Bir Uygulama, Özgün Matbaacılık, İstanbul, 1986.
• Aydın İnayet, İş Hayatında Stres (3. Baskı), Pegem Akademi Yayınları, Ankara, 2008.
• Aydın Kamile Bahar, Stresle Başa Çıkma, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2010.
• Aytaç Serpil, İş Stresi Yönetimi El Kitabı İş Stresi: Oluşumu, Nedenleri, Başa Çıkma Yolları, Yönetimi, T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Türk-İş Yayını, Ankara, 2009.
• Baltaş Acar ve Baltaş Zuhal, Stresle Başa Çıkma Yolları, Remzi Kitapevi, İstanbul, 1991.
• Bejean Sophie and Taireb Helene Sultan, Modeling the economic burden of diseases imputable to stress at work, The European Journal of Health Economics, Vol 6, No 1, 2005, 16-23.
• Braham Barbara J., Stres Yönetimi: Ateş Altında Sakin Kalabilmek (Çeviri: Vedat G. Diker), Hayat Yayınları, İstanbul, 1998.
• Brandts Jordi and Cooper David J., Centralized vs. Decentralized Management: an Experimental Study, Barcelona GSE Woking Paper Series, Working Paper no 854, 2015.
• Daoli Akram Chahar and Mohsenvand Ahmad, The Relationship Between Organizational Structure and Employee Job Stress, Arabian Journal of Business and Management Review (Oman Chapter) Vol 6, No 9, 2017, 27-30.
• Dizdar Ercüment N., Kaza sebeplendirme yaklaşımları. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, Vol 7, 2001, 26-31.
• Drumea Cristina, Synopsis of the HR stress, pressure and subsequent underperformance in Public Organizations, Bulletin of the Transilvania University of Braşov Series V: Economic Sciences, Vol 9, No 2, 2016, 187-192.
• Farooqi Yasir Aftab, Effect of Work Overload on Job Satisfaction, Effect of Job Satisfaction on Employee Performance and Employee Engagement (A Case of Public Sector University of Gujranwala Division). International Journal of Multidisciplinary Sciences and Engineering, Vol 5, No 8, 2014, 23-30.
• Godin Isabelle and Kittel France, Differential economic stability and psychosocial stress at work: associations with psychosomatic complaints and absenteeism. Social Science & Medicine, Vol 58, No 8, 2004, 1543-1553.
• Gordon Andrew T., Organizational Stress and Stress Management Programs, International Journal of Stress Management, Vol 1, No 4, 1994, 309-322.
• Güçlü Nezahat, Stres Yönetimi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 1, 2001, 91-109.
• Gül Hasan, İş stresi, örgütsel sağlık ve performans arasındaki ilişkiler: Bir alan araştırması, 2007, http://dergi.kmu.edu.tr/userfiles/file/aralik2007/PDF/17.pdf, Erişim Tarihi: 12.10.2018.
• Hassard Juliet, Teoh, KR., Visockaite, G., Dewe, P., Cox, T., The cost of work-related stress to society: A systematic review, 2017, http://eprints.bbk.ac.uk/17557/1/Manuscript_final. pdf Erişim Tarihi: 12.10.2018.
• Hornstein Henry and Guerre Donald de, Bureaucratic Organisations Are Bad for Our Health, Ivey Business Journal, Vol 1, 2006, 1-4.
• İlgar Özlem, Örgütsel Stresin Çalışan Kadınlar Üzerindeki Etkileri ve Streste Başa Çıkma Yolları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2001.
• Johnston David W and Lee Wang Sheng, Extra status and extra stress: Are promotions good for us? ILR Review, Vol 66, No 1, 2013, 32-54.
• Khani Fariba and Khodabakhsh Mohammad Reza, Attitude toward Safety Issues as Predictor of Job Stress and its Dimensions among Employees. Jundishapur Journal of Health Sciences, Vol 6, No 2, 2010, 307-317.
• Kim Hansung and Stoner Madeleine, Burnout and turnover intention among social workers: Effects of role stress, job autonomy and social support. Administration in Social work, Vol 32, No 3, 2008, 5-25.
• Kim Kyung Woo, Park Sung Jin, Lim Hae Sun, Cho Hm Hak, Safety Climate and Occupational Stress According to Occupational Accidents Experience and Employment Type in Shipbuilding Industry of Korea, Safety and Health at Work, Vol 8, 2017, 290-295.
• Kömoğ Mehmet, Eğitim Kurumlarındaki Örgütsel Stres Kaynakları ve Çözüm Yolları: Eğitim Kurumlarında Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2009.
• Lazarus Richard S and Folkman Susan, Stress, Apraisal and Coping. Springer, 1984.
• Lee Sang Mi, The effect of job characteristics and personal factors on work stress, job satisfaction and turnover intention. The Journal of Nurses Academic Society, Vol 25, No 4, 1995, 790-806.
• Luthans Fred, Organizational Behavior, McGraw-Hill, New York, 1992.
• Luthans Fred, Organizational Behavior: An Evidence-Based Approach (12th Edition), McGraw-Hill, New York, 2011.
• Makin Peter A. and Lindley Patricia A., Pozitif Stres Yönetimi (Çeviri: Aysun Arslan), Rota Yayınları, İstanbul.
• Manabete S. S., John, C. A., Makinde, A. A., Duwa, Slyvester T., Job Stress Among School Administrators and Teachers in Nigerian Secondary Schools and Technical Colleges, International Journal of Education, Learning and Development, Vol 4, No 2, 2016, 1-9.
• Manning Michael R., Jackson Conrad N., Fusilier Marcelline R., Occupational Stress, Social Support, and The Costs of Health Care, Academy of Management Journal, Vol 39, No 3, 1996, 738-750.
• Motowidlo Stephen J., Packard John S., Manning Michael R., Occupational stress: its causes and consequences for job performance. Journal of applied psychology, Vol 71, No 4, 1986, 618-629.
• Moustakai Eleni and Constantinidis Theodoros C, Sources and effects of Work-related stress in nursing, Health Science Journal, Vol 4, No 4, 2010, 210-221.
• O’Donohue Wayne and Nelson Lindsay, Work engagement, burn-out, and alienation: linking new and old concepts of positive and negative work experiences, In 17th BAM Annual Conference, British Academy of Management, 2012.
• Okutan Mustafa ve Tengimillioğlu Dilaver, İş ortamında stres ve stresle başa çıkma yöntemleri: bir alan uygulaması, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Vol 4, No 3, 2002, 1-27.
• Okutan Mustafa ve Tengimillioğlu Dilaver, İş Ortamında Stres ve Stresle Başa Çıkma Yöntemleri: Bir Alan Uygulaması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 3, 2002, 15-42.
• Örnek Ali Şahin ve Aydın Şule, Kriz ve Stres Yönetimi (2. Baskı), Detay Yayıncılık, Ankara.
• Parker Francine M., Eisen Sarajene, Bell Jennifer, Comparing centralized vs. decentralized nursing unit design as a determinant of stress and job satisfaction. Journal of Nursing Education and Practice, Vol 2, No 4, 2012, 66-76.
• Paşa Muammer ve Kaymaz Kurtuluş, Stres Yönetimi, Alfa Yayınları, Bursa, 2013.
• Saeedinejad Mohammad Mahdi, Study the Relationship Between Organizational Structure and Job Burnout Regarding Staff of Pharmaceutical Company Tehran Daroo, International Business Management, Vol 10, No 11, 2016, 2190-2194.
• Santas G., İsik O., Demir A., The effect of loneliness at work;work stress on work alienation and work alienation on employees’performance inTurkish health care institution, South Asian Journal of Management Sciences, Vol 10, No 2, 2016, 30-33.
• Snizek William E., Bullard Jerry Hayes, Perception of bureaucracy and changing job satisfaction: A longitudinal analysis, Organizational Behavior and Human Performance, Vol 32, No 2, 1983, 275-287.
• Şahin Nesrin Hisli, Stresle Başa Çıkma: Olumlu Bir Yaklaşım, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara, 2010.
• Tarhan Nevzat, Adrenalin Stresi Mutluluğa Dönüştürmek, Timaş Yayınları, İstanbul, 2002.
• Thomas Li-Ping Tang-Monty L. Hammontree, The effects of hardiness, police stress, and life stress on police officers' illness and absenteeism. Public Personnel Management, Vol 21, No 4, 1992, 493-510.
• Tiritoğlu Esra, Konaklama İşletmelerinde Stres Faktörlerinin İşgören Devir Hızına Etkisi Üzerine Bir Alan Araştırması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, 2006.
• Tutar Hasan, Kriz ve Stres Ortamında Yönetim, Hayat Yayıncılık, İstanbul, 2000.
• Tutar Hasan, Kriz ve Stres Yönetimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2011.
• Westman Mina and Etzion Dalia, The impact of vacation and job stress on burnout and absenteeism, Psychology & Health, Vol 16, No 5, 2001, 595-606.
• Yadav Girijesh K., Nagle Yashwant K., Work alienation and occupational stress, Social Science International, Vol 28, No 2, 2012, 333-344.
• Yılmaz Orhan, Stresin Performans Üzerine Etkisi: 40ıncı Piyade Eğitim Alay Komutanlığı Lider Personeli Üzerinde Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta, 2006.
• Zabojnik Jan, Centralized and Decentralized Decision Making in Organizations, Journal of Labor Economics, Vol 20, No 1, 2002.