Sağlıklı Kent Göstergelerinin Kent Güvenliğine Etkisinin Değerlendirilmesi

Year 2020, Volume: 29 Issue: 1, 51 - 68, 30.03.2020

Mehtap Çakmak Barsbay , Aytuğ Altın

https://doi.org/10.26650/siyasal.2020.29.1.0038

Abstract

Kentler, değişimin ve dönüşümün hızlı gerçekleştiği alanlar olarak sağlık ve güvenlik ihtiyacının arttığı mekanlardır. Kentlerin genişlemesi çok bileşenli sorunların artmasına neden olmuştur. Bu nedenle, kent güvenliğine yönelik ortaya çıkan sorunlar ekonomik, sosyal, kültürel, eğitim, adalet ve sağlık yönünden bütüncül yaklaşımla ele alınmalıdır. Nitekim kentlere yönelik bazı göstergelerin belirlenmesi girişimleri bulunmaktadır. İllerde yaşam endeksi ve kent sağlık göstergeleri bunlardan birkaçıdır. Bu girişimlerin temel amacının kentteki yaşamın belirlenen boyutlar açısından değerlendirilmesi olduğu görülmektedir. Endeks göstergeleri incelendiğinde odak noktasının sağlık ve güvenlik hizmeti sunumunda kapasite kullanımına doğru kaymış olduğu söylenebilir. Aksine odak noktasında sağlık ve güvenlik düzeyinin olumlu yönde iyileştirilmesi yer almalıdır. Bu açıdan doğrudan sonuçlarla ve ortaya çıkardığı etkilerle ilişkili politikaların belirlenmesi ve uygulayıcılarca bu amaca hizmet edecek faaliyetlerin yürütülmesi önem taşımaktadır. Kente yönelik sağlık ve güvenlik politikalarına bu açıdan yaklaşılmalıdır. Bu çalışmada temel olarak sağlıklı kent göstergelerinin, kentsel güvenlik bağlamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Türkiye’de sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yansıması olarak illerde sağlık ve güvenlik sonuçları arasında ilişki olup olmadığı incelenmiş, kullanılan değişkenler istatistiksel analiz ile ağırlıklandırılmıştır. Gösterge değerleri istatistiki olarak normalize edilerek illerin sağlık ve güvenlik puanları oluşturulmuştur. Doğrudan sağlık ve güvenlik ilişkisini ortaya koyan bu endeksin kullanımı pratik sonuçların geliştirilmesine ve ilgili politikaların belirlenmesine yönelik gündem oluşmasına katkıda bulunabilecektir..

Keywords

Kent, Güvenlik, Sağlık, Sağlıklı Kentler

Supporting Institution

Yazarlar bu çalışma için finansal destek almadığını beyan etmiştir.

An Assesment of the Healthy City Indicators’ Effects on Urban Security

Abstract

Cities can be defined as the areas where the need for health and security is at greater level due to rapid changes and transformation. The expansion of cities has led to multi-component urban problems. Thus, any emerging problems in urban settings should be handled with a holistic approach, focusing on economic, social, cultural, educational, justice, and health issues. There are many available tools such as the urban life index, and healthy cities index, which can be used to evaluate the characteristics of city life. The main purpose of these indexes is to determine the quality of life in cities in terms of the above-mentioned factors. When the indicators in these indexes are examined, it seems that the focus has shifted towards capacity utilization in health and security services. On the contrary, the focus should be on improving health status, and developing security levels in the urban context. In this respect, it is important to determine the policies that have possible positive impacts and implications on health and security. Increasingly, practitioners should seek new guidance on the activities that can support the creation of a better life in cities. This paper attempts to examine the healthy city indicators in the urban security context. For this purpose, quantitative research design is employed to illuminate the relationship between health and security outcomes in Turkey. After weighting and normalizing the variables statistically, the cumulative health and security scores of the cities are calculated. Using the proposed index (which reflects both apparent and obscure linkages between health and security in cities), may contribute to agenda setting and promoting practical outcomes.

Keywords

City, Security, Health, Healthy Cities

References

• Alpaykut, S. (2017). Türkiye’de illerin yaşam memnuniyetinin temel bileşenler analizi ve Topsis yöntemiyle ölçümü üzerine bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(4), 367–395.
• Arcadis (2016). Sustainable cities index 2016. https://www.arcadis.com/en/global/our-perspectives/sustainablecities-index-2016/ adresinden alındı.
• Arcadis (2018). Citizen centric cities the sustainable cities index 2018. https://www.arcadis.com/media/1/D/5/%7B1D5AE7E2-A348-4B6E-B1D7-6D94FA7D7567%7DSustainable_ Cities_Index_2018_Arcadis.pdf adresinden alındı.
• Belli, A. (2019). Türkiye’de sağlıklı kentler ve büyükşehir belediyeleri üzerine karşılaştırmalı bir analiz. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(10). http://doi.org/10.26466/opus.512721
• Chiang, M. M., & Mirkin, B. (2010). Intelligent choice of the number of clusters in k-means clustering: An experimental study with different cluster spreads. Journal of Classification, 27, 3–40.
• Çobangil, O. (2018). Pozitivizm, Chicago kent ekolojisi okulu ve kent güvenliği. Kent Akademisi, 11(4), 673– 682.
• Devlet Planlama Teşkilatı (2013). İllerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması. İllerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması. http://www3.kalkinma.gov.tr/ DocObjects/View/15310/SEGE-2011.pdf adresinden alındı.
• Einhorn, H. J., & Hogarth, R. M. (1975). Unit weighting schemes for decision making. Organizational Behavior and Human Performance, 13, 171–192.
• Gendrot, S. B. (2001). The politics of urban crime. Urban Studies, 38(5-6), 915–928.
• Gendrot, S. B. (2018). International mobilities and security in European and American cities. E. Marra & M. Melotti (Eds.), Mobilities and hospitable cities (pp. 58-65). UK: Cambridge Scholars Publishing.
• Gregorczyk-Maga, I., Maga, M., Washsmann, A., Janik, M. K., Chrzastek-Janik, O., Bajkowski, M., Partyka, L., & Koziej, M. (2019). Air pollution may affect the assessment of smoking habits by exhaled carbon monoxide measurements. Environmental Research, 258–265.
• Gouveia, N., & Junger, W. L. (2018). Effects of air pollution on infant and children respiratory mortality in four large Latin-American cities. Environmental Pollution, 232, 385–391. Gökulu, G. (2010). Kent güvenliği kentleşme ve suç ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 209–226.
• Gümüş, E. (2004). Crime in urban areas: an empirical investigation. Akdeniz İİBF Dergisi, 4(7), 98–109.
• Gündüzöz, İ. (2016). Türkiye ve dünyada güvenli kent yaklaşımı: Kentsel güvenlik mi? Güvenli kent mi? Türk İdare Dergisi, 482, 335–370.
• OECD (2011). Better life index. http://www.oecdbetterlifeindex.org/#/11111111111 adresinden alındı.
• OECD (2016). Society at a glance 2016: OECD social indicators. Paris: OECD Publishing. https://read. oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/society-at-a-glance-2016_9789264261488-en#page118 adresinden alındı.
• O’Neill, M., & Simard, P. (2006). Choosing indicators to evaluate healthy cities project: A political task? Health Promotion International, 21(2), 145–152.
• Sağlıklı Kentler Birliği. (2013). Türkiye kent sağlık göstergeleri. http://www.skb.gov.tr/wp-content/ uploads/2013/12/skb-100-246-2.pdf adresinden alındı. Türk Dil Kurumu (t.y.). Güncel Türkçe sözlük. http://www.tdk.gov.tr adresinden alındı.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2015). İllerde yaşam endeksi, 2015. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri. do?id=24561 adresinden alındı.
• UN Habitat. (2007). Enhancing urban safety and security global report on human settlements 2007. London: Earthscan. https://www.un.org/ruleoflaw/files/urbansafetyandsecurity.pdf adresinden alındı.
• UN Habitat. (2013). State of the world’s cities 2012/2013. New York: Routledge.
• Webster, P., & Sanderson, D. (2012). Healthy cities indicators- a suitable instrument to measure health. Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine. http://doi.org/10.1007/s11524-011-9643-9
• World Health Organization. (2011). Reducing risks and preventing disease: population-wide interventions. in global status report on noncommunicable diseases 2010 description of the global burden of NCDS, their risk factors and determinants. Geneva: WHO Press.
• World Health Organization. (2014). Healthy cities promoting health and equity-evidence for local policy and practice. Denmark: WHO Regional Office for Europe.
• World Health Organization. (2018). Türkiye hanehalkı sağlık araştırması: bulaşıcı olmayan hastalıkların risk faktörleri prevalansı 2017 (STEPS). Ankara: Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Ofisi.
• World Health Organization. (2019). List of phase VI healthy cities. http://www.euro.who.int/en/health-topics/ environment-and-health/urban-health/who-european-healthy-cities-network/membership/list-of-phase-vihealthy-cities adresinden alındı.
• Wu, S., Li, D., Wang, X., & Shuangcheng, L. (2018). Examining component-based city health by implementing a fuzzy evaluation approach. Ecological Indicators, 93, 791–803.
• Yin, P., He, G., Fan, M., Chiu, K. Y, Fan, M., Liu, C., Xue, A., Liu, T., Mu, Q., & Zhou, M. (2017). Particulate air pollution and mortality in 38 of china’s largest cities: time series analysis. British Medical Journal, 14, 356.
• Ziliak, S. (2008). Positive social science. Positive social science. W. A. Darity, Jr (Ed.), International encyclopedia of the social sciences (pp. 387-389). Detroit: Macmillan.