Evlilik- Kariyer, Hangisi Diğerine Engel? Turizm Sektöründe Çalışan Kadın Yöneticiler Üzerinde Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 22 Issue: 3, 904 - 925, 28.12.2025

Elif Demir , Ulkar Ibadlı , Kübra Pektaş , Celil Çakıcı

https://doi.org/10.24010/soid.1708341

Abstract

Evlilik, turizm sektöründe kadın çalışanlar için kariyer devamlılığını etkileyen önemli bir unsur olup; çalışmada turizm sektöründe yönetici pozisyonunda çalışan kadınların evliliğinin kariyer devamlılığına etkisine yönelik bir tespiti amaçlanmıştır. Bu amaçla turizm sektöründe çalışan ve hiç evlenmemiş veya boşanmış kadın yöneticiler araştırma evrenini oluşturmuştur. Amaçlı örnekleme tekniğine başvurularak kadın yöneticilerle görüşmeler gerçekleştirilmiş olup; ulaşılan veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışma sonuçlarına göre kadın yöneticilerin çoğunluğunun mobbinge uğradığı, terfi ve iş aile çatışması sorunları yaşadığı anlaşılmıştır. Ayrıca kadın yöneticilerin neredeyse yarısının evlilik-kariyer ikilemi yaşadığı anlaşılmıştır.

Keywords

Evlilik-Kariyer İkilemi , İş Yaşamı , Rol ikilemi , Kadın yöneticiler , Turizm sektörü

Ethical Statement

Mersin Üniversitesi, 29.01.2024 tarihli toplantısında 29 sayılı karar ile etik kurul izni alınmıştır

Marriage-career, Which One Hinder the Other? A Study on Women Managers Working in the Tourism Sector

Abstract

Marriage is a significant factor affecting career continuity for women working in the tourism sector; this study aims to determine the impact of marriage on career continuity for women working in managerial positions in the tourism sector. For this purpose, the research population consisted of unmarried or divorced female managers working in the tourism sector. Interviews were conducted with female managers using purposive sampling techniques; the data obtained were subjected to content analysis. According to the study results, the majority of female managers experienced mobbing, promotion and work-family conflicts, and almost half faced a marriage-career dilemma.

Keywords

The Marriage-Career Dilemma , Professional Life , Role Dilemma , Female Managers , Tourism Sector

References

• Akpınar, B. ve Kırlıoğlu, M. (2020). Bazı Değişkenler Açısından Evlilik Uyumunun İncelenmesi ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutumunun Evlilik Uyumuna Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23 (2), ss.736-746.
• Anafarta, N., Sarvan, F. ve Yapıcı, N. (2008). Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi, 8 (15), ss.111-137.
• Balcı, E. ve Kopar, B. D. (2022). Evli Kadın Turist Rehberlerinin İş-Aile Yaşamı Çatışması: Ankara Turist Rehberleri Odası Örneği, Turizm Akademik Dergisi, 9 (1), ss. 253-272.
• Boyacıoğlu, E. Z. ve Elmas, Ç. (2020). “Turizm ve Kadın” Olgusunun Bibliyometrik Yaklaşım ile İncelenmesi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17 (1), ss. 32-52. https://doi.org/10.24010/soid.598292
• Casado-Díaz, J. M., Driha, O. ve Simón, H. (2022). The gender wage gap in hospitality: New evidence from Spain. Cornell Hospitality Quarterly, 63 (3), ss. 399-417. https://doi.org/10.1177/1938965520971273
• Cave, P. ve Kılıç, S. (2010). The Role of Women in Tourism Employment With Special Reference to Antalya, Turkey. Journal of Hospitality Marketing & Management, 19 (3), ss. 280–292. https://doi:10.1080/19368621003591400
• Cevher, E. ve Öztürk, U. C. (2015). İş Yaşamında Kadınların Kadınlara Yaptığı Mobbing Üzerine Bir Araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4 (4), ss.860-876.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2017). İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) –Bilgilendirme Rehberi, Ses Reklam Matbaası.
• Çavuş, Ş. ve Kaya, A. (2015). Turizm Lisans Eğitimi Alan Öğrencilerin Kariyer Planları ve Turizm Sektörüne Yönelik Tutumu. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (5), ss.101-117.
• Çelik Uğuz, S. ve Topbaş, F. (2016). Turizmde Kadın İstihdamı ve Ücret Ayrımcılığı: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27 (1), ss.62-78. https://doi.org/10.17123/atad.vol27iss10004
• Çiçek, D., Zencir, E. ve Kozak, N. (2017). Women in Turkish tourism. Journal of Hospitality and Tourism Management, 31, ss. 228–234. https://doi:10.1016/j.jhtm.2017.03.006
• Çiçen, C., Boyacıoğlu, E. Z. ve Oğuzhan, A. (2020). Turizm Sektöründe Kadın İşgücü Performansının İncelenmesi: Edirne İli Konaklama İşletmeleri Örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi. 4 (1), ss.123-150. https://10.32572/guntad.666727
• Demirel, N., Yumuk, Y. ve Hacıoğlu, N. (2021). İş-Aile Rol Çatışması ve Kariyer Devamlılığı İlişkisi: Kadın Turist Rehberleri Üzerine Bir Değerlendirme, Turist Rehberliği Dergisi, 4 (1), ss. 48-63. https://doi.org/10.34090/tured.842129
• Erdem, B. ve Gezen, T. (2014). Turizm İşletmelerine Yönelik İş İlanlarının İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10 (21), ss.19-42. http://dx.doi.org/10.11122/ijmeb.2014.10.21.425
• Ersoy, A. ve Ehtiyar, V. R. (2021). Toplumsal Yük ve Kariyer: Konaklama Sektöründeki Kadın Yöneticilerin Kariyer Gelişimlerini Etkileyen Toplumsal Cinsiyet Faktörlerinin Analizi. Journal Economy Culture and Society, 63, ss. 237-255.https://doi.org/10.26650/JECS2020-0072
• Esen, E. Soylu, Y., Siyez, D. M. ve Demirgürz, G. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Toplumsal Cinsiyet Algısının Toplumsal Cinsiyet Rolü ve Cinsiyet Değişkenlerine Göre İncelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8 (1), ss. 46-63. https://doi.org/10.19160/5000197327
• Fan, X., Im, J., Miao, L., Tomas, S. ve Liu, H. (2021). Silk and Steel: A Gendered Approach to Career and Life by Upper Echelon Women Executives in the Hospitality and Tourism İndustry in China. International Journal of Hospitality Management, 97, ss. 1-9. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2021.103011
• Ferguson, L. (2011). Promoting Gender Equality and Empowering Women? Tourism and the Third Millennium Development Goal. Current Issues in Tourism, 14 (3), ss. 235–249. https://doi.org/10.1080/13683500.2011.555522
• Gao, J., Zhang, Y., Xu, S. ve Ma, E. (2025). Rethinking Work-Life Integration: Empowering Talent in Emerging Hospitality and Tourism Work Paradigms. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 37 (5), ss. 1765-1783. https://doi.org/10.1108/IJCHM-05-2024-0736
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji, (H. Özel ve C. Güzel, Çev.). Ankara: Ayraç Yayınları.
• Gürol, M. A. (2007). Türkiye'de İş Yaşamındaki Kent Kadınının Açmazı: Kariyer-Aile. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2007 (3), ss.144-150.
• Hacıoğlu, A. (2023). Evlilik Tutumunun Duygusal Öz-Yeterlik ve Çatışma Eylem Stili Açısından Yordaması. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Hutchings, K., Moyle, C. L., Chai, A., Garofano, N. ve Moore, S. (2020). Segregation of Women in Tourism Employment in the APEC Region. Tourism Management Perspectives, 34, ss. 1-15.100655. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2020.100655
• İpar, M. S. (2021). Turizm Sektöründe Çalışan Kadınların İş-Aile Çatışması ve Tükenmişlik Düzeylerinin, Örgütsel Bağlılıklarına Olan Etkisinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma. Journal of Tourism and Management, 2 (1), ss. 16-41. https://doi.org/10.29329/jtm.2021.419.2
• Jayswal, D. K. ve Jaiswal, M. (2015). Women's Participation and Tourism Industry: an Overview. Research Journal of Humanities and Social Sciences, 6 (4), ss. 269-273. https://doi.org/10.5958/2321-5828.2015.00035.2
• Kaya, Ş. (2017). Turizmde Kadın Emeği, Karatahta İş yazıları Dergisi, 9, ss.1-22. Kemer, E. ve Aslan, Z. (2022). Konaklama İşletmelerinde Kadın Yönetici Olmak: Vignette Tekniği Uygulaması. Turizm Akademik Dergisi, 9 (1), ss. 39-53.
• Koç, B., ve Uşaklı, A. (2022). Kadın Çalışanların Turizm Sektöründen Ayrılma Nedenleri: Keşifsel Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 10 (1), ss. 589-609. https://doi.org/10.21325/jotags.2022.1006
• Koç, E. (2019). Do Women Make Better in Tourism and Hospitality? A Conceptual Review From a Customer Satisfaction and Service Quality Perspective. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 21 (4), ss. 402-429. https://doi.org/10.1080/1528008X.2019.1672234
• Küpeli Şen, T. (2023). “Kadın Çalışanlara Yönelik Mobbing: Türkiye-İsveç Karşılaştırması. İş Hayatında Kadın Çalışanlar Türkiye Avrupa Ülkeleri Karşılaştırmaları” İçinde Demir Ç. ve Çetiner, N. (Editörler), İş Hayatında Kadın Çalışanlar Türkiye Avrupa Ülkeleri Karşılaştırmaları ss. 149-164, Ankara.
• Li, L. ve Wang Leung, R. (2001). Female Managers in Asian Hotels: Profile and Career Challenges. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 13 (4), ss. 189–196 https://doi.org/10.1108/09596110110389511
• A., Ngan, H. F. B., & Atembe, R. (2019). Attitudes towards female managers in Austrian and Macau tourism industry. Journal of Hospitality and Tourism Management, 39, ss. 1-8. https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2019.01.007
• Nalçacı İkiz, A. (2020). Turizm İşletmelerinde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadın Çalışanlar: Yöneticilerinin Konuya İlişkin Tutum ve Uygulamaları. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 50, ss. 373-396.
• Okumuş, F., Sarışık, M. ve Naipaul, S. (2010). Understanding Why Women Work in Five-Star Hotels in a Developing Country and Their Work-Related Problems. International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 11 (1), ss. 76-105. https://doi.org/10.1080/15256480903539693
• Oliver, X. ve Sard, M. (2021). Gender Wage Gap in Hospitality. Journal of Hospitality & Tourism Research, 45 (2), ss. 345-372. https://doi.org / 10.1177/1096348020909423
• Öksüz, M. (2023). Cumhuriyetin İlanından Günümüze Kadının Turizm Sektöründeki Yeri: Karşılaşılan Kariyer Engelleri. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 34 (3), ss. 255-272. https://doi.org/10.17123/atad.1317545
• Öztürk, Y. (2021). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Mesleğe Yönelme Faktörleri, İstihdam Görüşleri ve Kariyer Beklentilerine Yönelik Bir Araştırma. MAKU SOBED, (33), ss. 82-96. https://doi.org/10.20875/makusobed.757290
• Sarıbaş, S. (2021). “Turizm Sektöründe Kadın İstihdamı ve Kadın Sorunları”, International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies, 7 (36), ss.168-1172. https://doi.org/10.26728/ideas.554
• Solmaz, C. (2024) Konaklama İşletmelerinde Aile Dostu Politikalar: Çalışanlar Perspektifinden Bir Değerlendirme, Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 7 (2), ss. 486-501. https://doi.org/10.33083/joghat.2024.415
• Topgül, S. (2017). Aile Dostu Politikalar ve İş Yaşamının Uyumlaştırılması Çerçevesinde Uygulamaların Değerlendirilmesi, Gaziosmanpasa University Social Sciences Researches Journal, 12 (1), ss. 45-66. https://doi.org/10.19129/sbad.3120
• Tutar, H. (2022). Nitel Araştırmalarda Geçerlilik ve Güvenilirlik: Bir Model Önerisi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (Özel Sayı 2), ss.117-140. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227323
• UNWTO (2019). Global Report on Women in Tourism – Second Edition, UNWTO, Madrid, https://doi.org/10.18111/9789284420384 Erişim Tarihi [06.01.2023]
• Ünver, Ş. ve Demirli, C. (2022) Çalışan Evli Kadın ve Erkeklerin Toplumsal Cinsiyet Rol Algısı Bağlamında Aile İçi Rol Dağılımı: Bir Nitel Araştırma, International Journal of Social Inquiry 15 (1), ss.143–156. https://doi.org/10.37093/ijsi.944705
• Vaidya, N. ve Bhandari, R. (2025). Navigating Work-Life Balance: Insights from Nepali Students Working in Austria's Gastronomy and Hospitality Sector. Nepalese. Journal of Hospitality and Tourism Management, 6 (1), ss. 51-63. https://doi.org/10.3126/njhtm.v6i1.76491
• Yağar, F. (2023). Nitel Araştırmalarda Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi: Veri Doygunluğu, Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (2), ss. 138-152. https://doi.org/10.38122/ased.1030365
• Yang, Y. ve Peng, M. (2018). Impacts of Work–Family Conflict on Female Hospitality Employees’ Job Outcomes. Journal of China Tourism Research, 14 (4), ss. 428-444 https://doi.org/10.1080/19388160.2018.1484834
• Yetiş, Ş. A. ve Çalışkan, N. (2020). Turizm Sektöründe Kadın İstihdamı: Mevcut Duruma İlişkin Bir Değerlendirme, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (3), ss. 105-119. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.601634
• Zengin, M. (2023). A Qualitative Research on Women Managers in Tourism Sector: Opportunities and Challenges. Journal of Applied Tourism Research, 4 (1),ss. 15-30.