Turizmde Yapay Zekâ Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Year 2025, Volume: 22 Issue: 2, 530 - 556

Hüseyin Ertan İnan

https://doi.org/10.24010/soid.1638775

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Ulusal Tez Merkezi'nde taranan turizm alanında yapay zekâ kullanımına yönelik lisansüstü tezlerin bibliyometrik özelliklerini analiz etmektir. 2024 yılı Aralık ayına kadar yayımlanan tezler; yayın yılı, tez türü, anahtar kelimeler, araştırma yöntemi, yapay zekâ algoritmaları ve turizmde ele alınan konular gibi parametreler doğrultusunda incelenmiştir. Araştırma kapsamında turizmde yapay zekâ kullanımına yönelik akademik ilginin eğilimi ortaya koyulmuştur. Ayrıca, yapay zekânın turizmde hangi alanlarda yoğunlaştığı ve hangi yöntemlerin tercih edildiği belirlenmiştir. Çalışma, gelecekteki akademik araştırmalara yön vermek ve sektördeki yapay zekâ uygulamalarına ışık tutmak açısından önemli bulgular sunmaktadır.

Keywords

Yapay Zeka, Bibiliyometrik Analiz, Akıllı turizm, Turizm Teknolojileri, Turizmde Dijital Dönüşüm, Turizmde Yapay Zeka

Bibliometric Analysis of Graduate Theses on Artificial Intelligence in Tourism

Abstract

The aim of this study is to analyze the bibliometric characteristics of postgraduate theses on the use of artificial intelligence in the field of tourism, as listed in the National Thesis Center. Theses published up to December 2024 were examined based on parameters such as publication year, thesis type, keywords, research method, artificial intelligence algorithms, and the specific topics addressed within the scope of tourism. The study reveals the trend of academic interest in the application of artificial intelligence in tourism. Furthermore, it identifies the key areas in which artificial intelligence is predominantly utilized and the research methods that are commonly employed. The findings offer valuable insights for guiding future academic research and for informing artificial intelligence applications within the tourism sector.

Keywords

Artificial Intelligence, Bibliometric Analysis, Smart Tourism, Tourism Technologies, Artificial Intelligence in Tourism, Graduate Theses

References

• Akgöbek, Ö., & Çakır, F. (2009). “Veri Madenciliğinde Bir Uzman Sistem Tasarımı”, Akademik Bilişim, 9, ss. 801-806.
• Akkaşoğlu, S., Akyol, C., Ulama, Ş., & Zengin, B. (2019). “Tarım Turizmine Yönelik Hazırlanan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 7(2), ss. 1193-1218.
• Aksöz, E. O., & Yücel, E. (2021). “Engelli Turizmi Alanındaki Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), ss. 388–404.
• Amazon (2025a). “Doğal Dil İşleme (NLP) nedir?”, https://aws.amazon.com/tr/what-is/nlp/ (26.01.2025).
• Amazon (2025b). “Amazon Bilgisayarlı Görü”, https://aws.amazon.com/tr/what-is/computer-vision/ (26.01.2025).
• Ayaz, N., & Türkmen, B. M. (2018). “Yöresel Yiyecekleri Konu Alan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 2(1), 22-38. https://doi.org/10.32958/gastoria.411345.
• Badouch, M., Boulmane, E. S., Mahmoud, H., Zioudi, O., & Boutaounte, M. (2024, December). “Smart Tourism: How AI is Reimagining the Travel Experience” İçinde International Conference on Electrical Systems and Smart Technologies (ss. 187-198). Cham: Springer Nature Switzerland.
• Bişkin, F., & Pektaş, Ç. (2021). “Turizm Pazarlaması Alanında Hazırlanmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(4), ss. 2075-2095. https://doi.org/10.21547/jss.864562.
• Britannica (2025). “Robot”, https://www.britannica.com/technology/robot-technology (24 Haziran 2025).
• Boyraz, M., Kabakulak, A., & Mutlu, A. S. (2021). “Hazırlanmakta Olan Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Veri Görselleştirme Tekniği ile Bibliyometrik Analizi: 2006-2020 Yılları Örneği”, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), ss. 1434–1453.
• Buhalis, D., Amaranggana, A. (2015). “Smart Tourism Destinations Enhancing Tourism Experience Through Personalisation of Services”, İçinde Tussyadiah, I., Inversini, A. (Editörler) Information and Communication Technologies in Tourism 2015. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-14343-9_28.
• Bulchand-Gidumal, J. (2022). “Impact of Artificial Intelligence in Travel, Tourism, and Hospitality”, İçinde Xiang, Z., Fuchs, M., Gretzel, U., Höpken, W. (Editörler) Handbook of e-Tourism. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-48652-5_110.
• Dalgın, T. & Ercan, F. (2024). “Destinasyon Yönetimi ve Pazarlamasında Yapay Zekâ”, İçinde F. Ercan & Z. Kurtulay (Editörler), Turizm Sektöründe Yapay Zekâ Destekli Hizmetler ve Güncel Gelişmeler, ss. 80-93. Detay Yayıncılık. Ankara.
• Demirbulat, Ö. G., & Dinç, N. T. (2017). “Sürdürülebilir Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), ss. 20-30.
• Doborjeh, Z., Hemmington, N., Doborjeh, M., & Kasabov, N. (2021). “Artificial Intelligence: A Systematic Review of Methods and Applications in Hospitality and Tourism”, International journal of contemporary hospitality management, 34(3), ss. 1154-1176.
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). “How to Conduct A Bibliometric Analysis: An Overview and Guidelines”, Journal of business research, 133, ss. 285-296.
• Erdem, A. (2022). “Akıllı Şehirler Gerçekten Akıllı Turizm Destinasyonları Mı?”, Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), ss. 5-26.
• Ersöz, F., & Çınar, Y. (2021). “Veri Madenciliği ve Makine Öğrenimi Yaklaşımlarının Karşılaştırılması: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama”, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (29), ss. 397-414.
• Gössling, S., & Mei, X. Y. (2025). “AI and sustainable tourism: an assessment of risks and opportunities for the SDGs”, Current Issues in Tourism, 1-14.
• Iafrate, F. (2018). Artificial intelligence and big data: The birth of a new intelligence. John Wiley & Sons. IBM. (2025). “What is deep learning?”, https://www.ibm.com/topics/deep-learning. (26.01.2025).
• İşcan, H., & Durgun, A. (2024). “Yapay Zekâ: Alt Dalları ve Uygulama Alanları”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(4), 201-234.
• Janiesch, C., Zschech, P., & Heinrich, K. (2021). “Machine Learning and Deep Learning”, Electronic markets, 31(3), ss. 685-695.
• Kaggwa, S., Eleogu, T. F., Okonkwo, F., Farayola, O. A., Uwaoma, P. U., & Akinoso, A. (2024). “AI in decision making: transforming business strategies”, International Journal of Research and Scientific Innovation, 10(12), ss. 423-444.
• Kayid, A. (2020). “The role of Artificial Intelligence in future technology”. Department of Computer Science, The German University in Cairo, https://www.researchgate.net/publication/342106972_The_role_of_Artificial_Intelligence_in_future_technology?channel=doi&linkId=5ee257bd92851ce9e7d97e90&showFulltext=true (10.10.2025).
• Khan, A. I., & Al-Habsi, S. (2020). “Machine Learning in Computer Vision”, Procedia Computer Science, 167, ss. 1444-1451.
• Kırtıl, İ. G., & Aşkun, V. (2021). “Artificial Intelligence in Tourism: A Review and Bibliometrics Research”, Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR), 9(1), ss. 205-233.
• Knani, M., Echchakoui, S., & Ladhari, R. (2022). “Artificial Intelligence in Tourism and Hospitality: Bibliometric Analysis and Research Agenda”, International Journal of Hospitality Management, 107, 103317.
• Kong, H., Wang, K., Qiu, X., Cheung, C., & Bu, N. (2023). “30 Years of Artificial İntelligence (AI) Research Relating to The Hospitality and Tourism Industry”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 35(6), ss. 2157-2177.
• Köşker, H. (2020). “Coğrafi İşaret Konusunda Yazılmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Journal of Humanities and Tourism Research, 10(4), ss. 775-787.
• LeCun, Y., Bengio, Y., & Hinton, G. (2015). “Deep learning”, Nature, 521(7553), ss. 436-444.
• Liao, J., Wu, M., Du, P., Filieri, R., & He, K. (2025). “The Past, Present, and Future of AI in Hospitality and Tourism: A Bibliometric Analysis”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 37(7), ss. 2287-2305.
• Lu, V.N., Wirtz, J., Kunz, W.H., Paluch, S., Gruber, T., Martins, A. and Patterson, P.G. (2020), "Service Robots, Customers and Service Employees: What Can We Learn from The Academic Literature and Where are The Gaps?", Journal of Service Theory and Practice, Vol. 30 No. 3, pp. 361-391. https://doi.org/10.1108/JSTP-04-2019-0088.
• Mah, P. M., Skalna, I., & Muzam, J. (2022). “Natural Language Processing and Artificial Intelligence for Enterprise Management In The Era of Industry 4.0”, Applied Sciences, 12(18), 9207.
• Mariani, M. M., & Borghi, M. (2023). “Artificial Intelligence in Service Industries: Customers’ Assessment of Service Production and Resilient Service Operations”, International Journal of Production Research, 62(15), ss. 5400–5416. https://doi.org/10.1080/00207543.2022.2160027.
• Microsoft (2025). “Yapay zekâ nedir?”, https://azure.microsoft.com/tr-tr/resources/cloud-computing-dictionary/what-is-artificial -intelligence#s%C3%BCr%C3%BCc%C3%BCs%C3%BCz-ara%C3%A7lar. (26.01.2025).
• Neophytou, R., Liasidou, S., Pipyros, K., & Christofi, A. (2025). “Artificial Intelligence Driven Adaptive Learning Methods In Sustainable Tourism Education”, Worldwide Hospitality and Tourism Themes, 17(1), ss. 120-131.
• Ödemiş, M. (2023). Turizm Talebi Kapsamındaki Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi (1994-202)”, Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 10(1), 525–541. https://doi.org/10.21325/jotags.2022.1002.
• Öztürk, İ. (2023). “Turizm Alanında Yayınlanmış Atmosfer Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(1), 27-41. https://doi.org/10.37847/tdtad.1190808.
• Pai, C. K., Liu, Y., Kang, S., & Dai, A. (2020). “The Role of Perceived Smart Tourism Technology Experience for Tourist Satisfaction, Happiness and Revisit Intention”, Sustainability, 12(16), 6592.
• Passas, I. (2024). “Bibliometric Analysis: The Main Steps”, Encyclopedia, 4(2), 1014-1025. https://doi.org/10.3390/encyclopedia4020065.
• PennLibraries (2025). “Text Analysis”, https://guides-library-upenn-edu.translate.goog/penntdm/methods/topic_modeling?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=tc (26.01.2025).
• Perifanis, N. A., & Kitsios, F. (2023). “Investigating The Influence of Artificial Intelligence On Business Value in the Digital Era of Strategy: A Literature Review”, Information, 14(2), 85.
• Pınarcı, E. Ş., Vuruşkan, C. T., Güven, E., & Eren, T. (2024). “Türkiye’de Ekip Çizelgeleme Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 9(2), ss. 118-130.
• Şahin, E., Akdağ, G., Çakıcı, C. ve Onur, N. (2018). “Gastronomi ve Mutfak Sanatları Anabilim Dallarında Yayınlanan Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek.1), ss. 30-41.
• Şeker, S. E. (2015). “Metin Madenciliği (Text Mining)”, YBS Ansiklopedi, 2(3), 30-32.
• Şengel, Ü., & Işkın, M. (2024). Intellectual structure on artificial intelligence studies in tourism and hospitality: a bibliometric analysis. Worldwide Hospitality and Tourism Themes, 16(2), ss. 202-215.
• Tayfun, A., Ülker, M., Gökçe, Y., Tengilimoğlu, E., Sürücü, Ç., Durmaz, M. (2018). “Turizm Alanında Yiyecek ve İçecek ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2), ss. 523-547.
• Tsaih, R. & Hsu, C. C., (2018). “Artificial Intelligence in Smart Tourism: A Conceptual Framework”, ICEB 2018 Proceedings (Guilin, China), 89.
• Tuo, Y., Wu, J., Zhao, J., & Si, X. (2025). “Artificial Intelligence in Tourism: Insights and Future Research Agenda”, Tourism Review, 80(4), ss. 793-812.
• Tussyadiah, I. (2020). “A review of research into automation in tourism: Launching the Annals of Tourism Research Curated Collection on Artificial Intelligence and Robotics in Tourism”, Annals of Tourism Research, 81, 102883.
• Türkoğlu, H., & Yılmaz, G. (2022). “The Place and Importance of Artificial Intelligence in The Gastronomy Sector”, Gazi University Journal of Science Part C: Design and Technology, 10(4), ss. 1070-1082.
• Wang, K., Kong, H., Bu, N., Xiao, H., Qiu, X., & Li, J. (2022). “AI In Health Tourism: Developing A Measurement Scale”, Asia Pacific Journal of Tourism Research, 27(9), ss. 954-966.
• Yeksan, Ö., & Akbaba, A. (2019). “Sürdürülebilir Turizm Makalelerinin Bibliyometrik Analizi”, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), ss. 220-231.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 11. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, D. (2021). “Bilgi Yönetiminde Kural Tabanlı Uzman Sistem Geliştirme Adımları ve Başarı Faktörleri”, Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri ve Bilgisayar Bilimleri Dergisi, 5(1), ss. 28-43.
• Yuksel, F., Kement, U., Dogan, S., Erkol Bayram, G., Bayar, S.B. and Cobanoglu, C. (2024), "Effect of Smart Tourism Technology Experience (STTE) on Tourist Satisfaction and Tourist Happiness in Bordeaux: The Mediation Role of Self-Gratification", International Journal of Tourism Cities, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/IJTC-06-2024-0119.
• Zeren, D., & Kaya, N. (2020). “Dijital Pazarlama: Ulusal Yazının Bibliyometrik Analizi”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), ss. 35-52.