KÜLTÜR VARLIĞI ALGISI VE TAHRİBAT Bursa Yenişehir Örneği Üzerinden Bir Değerlendirme

Year 2014, , 297 - 306, 01.12.2014

Belgin Aksoy Ayşın Özügül

https://doi.org/10.21550/sosbilder.269514

Abstract

Türkiye’de kültürel mirasın korunması güncelliğini yitirmeyen bir sorundur. Gerek tarımsal, gerekse endüstriyel bakımdan sadece bölgesel değil, aynı zamanda ülke çapında bir öneme sahip olan Bursa’da bu konu sıkça gündeme gelmektedir. Özellikle prehistorik yerleşim alanları, makinalı tarımın görece daha eski bir geçmişe uzandığı ilimizde daha büyük bir tehdit altındadır. Bu bölgedeki prehistorik sit alanlarını, kayıt altına alındıkları 60’lı yıllardan bugüne yeniden değerlendirecek olursak, tahribatın büyüklüğü daha somut olarak karşımıza çıkmaktadır. Kültür varlıklarının korunmasında yöre halkının çözüm arayışına dahil edilmesi bir gerekliliktir. Bu nedenle günlük hayatları koruma konusu olan alanların çevresinde geçen halkın, gerek bu alanlarla gerekse genel olarak geçmiş kavramı ile ilişkilerinin sorgulanması gerekir. Yenişehir’deki Marmaracık ve Koyunhisar köylerinde dikkat çekici sonuçlara ulaşılmıştır. Her ne kadar sosyo-kültürel geri plan önemli bir rol oynuyor ise de, esasen Osmanlı Dönemi üzerinden mekân ile bir bağ oluşturmuş insanların daha eski dönemlerle ilişkili kültür varlıklarına yönelik olarak belli bir hassasiyete sahip oldukları anlaşılmıştır. Özellikle çevresi ve kendi geçmişi (dolayısıyla da kendi kimliği) arasında somut bir bağ oluşturamamış göçmenlerde hassasiyetin o kadar güçlü olmadığı anlaşılmıştır. Bu alanların korunması her şeyden önce yöre sakinlerine bağlıdır. Bu nedenle de eğitime yönelik konseptler geliştirilmesi önemlidir. Özellikle define amaçlı kaçak kazıların engellenebilmesi her şeyden önce kazandırılacak olan bu bilinçle ilgilidir

Keywords

Kültürel miras, prehistorik yerleşimler, geçmiş algısı, Bursa, Yenişehir

Cultural Assets and Corruption Perception

Abstract

The preservation of cultural heritage is an acute problem in Turkey. In Bursa, both the industrialization and intensive agriculture are playing an important role, not only for the economy of the region but also for that of the whole country. The prehistoric sites are particularly endangered by the rapid development. If one looks today, the sites, which are already mentioned in the sixties, one can see the dimension of destruction. This means also irreversible lost of the scientific information. Considering the fact, that the preservation of the sites requires a solution, in which the inhabitants should be involved, it is important to notice the awareness and perception of those, who spend their daily life in the immediate vicinity. The problem is not only related to faulty and insufficient planning, but also closely related social and cultural perceptions. In case of two chosen villages in Yenişehir it is obvious that people with a concrete relation with place, which is defined as part of identity are much more aware than those who immigrated. Awareness of Ottoman past contributes also to the awareness to non-Turkish past. But still the prehistoric past very abstract for the majority of the people. Preservation of these sites depends the inhabitants. For this reason it is necessary to figure out educational concepts. This is very essential for preventing illegal excavations

Keywords

Cultural heritage, prehistoric sites, perception of past, Bursa, Yenişehir

References

• AKSOY, B. (2013): Eine raumbezogene Untersuchung vorgeschichtlicher Siedlungen im Raum Bursa (Nordwesttürkei). Yayınlanmamış Doktora Tezi. Fachbereich Geschichts- und Kulturwissenschaften, Freie Universität.
• ALPASLAN- ROODENBERG, S. (1999). Human Skeletons from Menteşe Höyük near Yenişehir Anatolica XXV, 37-52.
• ALPASLAN- ROODENBERG, S. (2001). Newly Found Human Remains from Menteşe in the Yenişehir Plain. The Season of 2000. Anatolica XXVII, 1-14.
• Bittel, K., Otto, H. (1939). Demircihöyük. Berlin: Archäologisches Institut des Deutschen Reiches.
• CULLBERG, C. (1964-65). 10 Tells aux Environs de Bursa. Meddelanden tran Luns Universitet Historika Museum; 132-180.
• DERİN, Z. (2007). Yeşilova Höyük. M. Özdoğan, N. Başgelen (der.). Türkiye’de Neolitik Dönem. Yeni Kazılar, Yeni Bulgular (ss 377- 233). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• DERİN, Z. (2012). Yeşilova Höyük. M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm (der), The Neolithic in Turkey, Western Turkey (ss. 177-195). Istanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• EFE, T. (1988). Demircihüyük III, 2. Die Frühbronzezeitliche Keramik der jüngeren Phasen. Mainz am Rhein: Zabern.
• FRENCH, D.H. (1967). Prehistoric Sites in Northwest Anatolia. I The İznik Area. Anatolian Studies 17, 49-100.
• FRENCH, D.H. (1969). Anatolia and Aegean in the Third Millennium BC. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Cambridge University.
• GERRITSEN F, ÖZBAL, R. THISSEN, L. ÖZBAL, H. GALIK, A. (2010). The Late Chalkolithic Settlement of Barcın Höyük. Anatolica XXXVI, 197-225.
• HOREJS, B. (2012). Çukuriçi Höyük: A Neolithic and Bronze Age Settlement in the Region of Ephesos. M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm (der.). The Neolithic in Turkey: Western Turkey (ss. 117- 131). Istanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• KARUL, N., AVCI, M.B. 2011: “Neolithic communities in the Eastern Marmara Region: Aktopraklık C. Anatolica XXXVII, 1-15.
• KARUL, N. AVCI, M.B. (2013). Aktopraklık. Özdoğan, M., Başgelen, N. Kuniholm, P. The Neolithic in Turkey, Northwestern Turkey and Istanbul (ss. 45-68). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• KAYAN, İ. (1988). Arkeolojik Jeomorfoloji Açısından Yenişehir ve Iznik Havzalarının Çevre Özellikleri. V. Araştırma Sonuçları Toplantısı, II (211-219).
• MELLAART, J. (1955). Some Prehistorical Sites in North-Western Anatolia. Istanbuler Mitteilungen 6, 53-88.
• ÖZDOĞAN, M. (1986): 1984 Yılı Trakya ve Doğu Marmara Araştırmaları. III. Araştırma Sonuçları Toplantısı (ss. 409-420). Kültür Bakanlığı: Ankara.
• ÖZDOĞAN, M. (1999). Northwestern Turkey: Neolithic Cultures between Balkans and Anatolia. N. Başgelen, M. Özdoğan (der), Neolithic in Turkey. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları (ss. 203-229).
• ÖZDOĞAN, M. (2007): Bazı Genellemeler ve Öngörüler. M. Özdoğan, N. Başgelen, Türkiye’de Neolitik Dönem. Yeni Kazılar, Yeni Bulgular (ss. 441-458). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• ROODENBERG, J. (1999). Investigations at Menteşe Höyük in the Yenişehir Basin (1996-1997). Anatolica XXV; 21-36.
• ROODENBERG, J. (der) (1995). The Ilıpınar Excavations I, Nederlands Historisch-Archaeologisch Instituut te İstanbul.
• ROODENBERG, J. ALPASLAN-ROODENBERG, S. (der.). (2008): Life and Death in a Prehistoric Settlement in Northwest Anatolia. The Ilıpınar Excavations III Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten: Leiden.
• ROODENBERG J., van AS, A. ALPASLAN- ROODENBERG, S. (2008). Barcın Höyük in the Plain of Yenişehir (2005-2006) A preliminary note on the fieldwork, pottery and human remains of the prehistoric levels. Anatolica XXXIV, 53-66.
• ROODENBERG, J., van AS, A. JACOBS, L. WIJNEN, M.H. (2003). Early Settlement in the Plain of Yenişehir (NW Anatolia): The Basal Occupation Layers at Menteşe. Anatolica XXIX, 17-59.
• ROODENBERG, J. THISSEN, L.C. (der.) (2001). The Ilıpınar Excavations II. Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten; 257-278.
• SAĞLAMTİMUR, H. 2012: The Neolithic Settlement of Ege Gübre, M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm (der.). The Neolithic in Turkey, Western Turkey (ss. 197-226). Istanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• SKIBO, J.M. (1999). Pottery and people. J.M. Skibo, G.M. Feinman (der.). Pottery and People: A Dynamic Interaction (ss. 1-8). Salt Lake City: University of Utah Press.
• SEEHER, J. (1987). Demircihüyük III,1. A Die neolithische und chalkolithische Keramik. B. Die frühbronzezeitliche Keramik der älteren Phasen. Mainz am Rhein: Zabern.
• SHERATT, A. (1981). Plough and pastoralism: aspects of the secondary products revolution. I. Hodder, G. Isaac, N. Hammond (der.). Pattern of the Past: Studies in Honour of David Clarke. Cambridge University Press: Cambridge, S. 261–305.